Godina izdanja: 2002
ISBN: 86-7167-026-0
Autor: Domaći
Oblast: Muzika
Jezik: Srpski

Univerzitet umetnosti 2002 426 strana : ilustrovano : note

odlična očuvanost

Knjiga Muzički instrumenti Dejana Despića predstavlja sistematičan uvod u svet muzičkih instrumenata, njihovu građu, akustiku, istorijski razvoj i ulogu u evropskoj i vanevropskoj muzičkoj tradiciji. Napisana je jasno, pedagoški i pregledno, što je čini jednim od najčešće korišćenih udžbenika u domaćoj nastavi muzike.

I. ORGANOLOGIJA I OSNOVE AKUSTIKE

Despić započinje objašnjavanjem osnovnih pojmova:

šta je instrument,

kako vibracija proizvodi ton,

osnovni principi akustike (visina, jačina, boja zvuka),

rezonatori, zvučnici i tipovi zvučanja.

Odmah pravi vezu između fizike i umetničke prakse, što je ključno za razumevanje konstrukcije instrumenata.

II. PODELA MUZIČKIH INSTRUMENATA

Knjiga usvaja osnovnu Hornbostel–Zaksovu klasifikaciju, uz praktičnu muzičku podelu poznatu u orkestarskoj praksi.

1. Duvački instrumenti
Drveni duvački

flauta,

oboa,

klarinet,

fagot,

kontrafagot.

Despić daje:

konstrukciju,

princip rada (vibracija vazdušnog stuba),

registre,

izvođačke mogućnosti,

mesto u orkestru.

Limeni duvački

truba,

horna,

trombon,

tuba.

Razmatra istorijski razvoj (od prirodnih do ventilskih instrumenata).

2. Žičani instrumenti

Despić opisuje:

violinu,

violu,

violončelo,

kontrabas.

Razmatra:

tehniku sviranja (arko/piccato),

konstrukciju (karatasterije tela, dušice, gudala),

registre i karakter zvučnosti.

Posebno su istaknuti:

harfa,

gitara,

mandolina.

3. Udarni instrumenti

Podeljeni na:

određene visine

timpani,

ksilofon,

vibrafon,

glokenšpil.

neodređene visine

doboš,

bubnjevi,

tarabuh,

činele.

Autor daje tehničke napomene o izvođačkim mogućnostima i ulozi u orkestru.

4. Klavijature

klavir (detalno obrađen: mehanizam, zvučna ploča, žice),

čembalo,

organ (sa sistemom registara i mehova),

elektronski instrumenti.

III. INSTRUMENTI VAN EVROPSKE TRADICIJE

Jedan od vrednijih delova knjige. Despić daje pregled instrumenata:

Bliskog istoka,

Indije,

Kine i Japana,

Afrike,

tradicionalne srpske/balkanske muzike (frula, gajde, gusle).

Opisuje strukturu i kulturnu funkciju ovih instrumenata, ali i razlike u sistemima (npr. četvertton, rage, modalni sistemi).

IV. ISTORIJSKI PREGLED ORKESTRA

Despić sažima razvoj ansambala:

od baroknog orkestra,

preko klasičnog i romantičarskog,

do savremenog simfonijskog orkestra.

Naglašava kako je razvoj instrumenata uslovio:

nove zvučne mogućnosti,

ulogu kompozitora,

eksperimente 20. veka.

V. METODOLOŠKE VREDNOSTI DELA

Knjiga je značajna jer:

sistematski organizuje veliki korpus podataka o instrumentima,

pruža praktične opise korisne za izvođače i pedagoge,

uvodi čitaoca u osnovne pojmove muzičke akustike,

prikazuje instrumente kroz istoriju, konstrukciju i ulogu u ansamblu,

predstavlja najpristupačniji domaći udžbenik iz organologije.

Zaključak

Muzički instrumenti Dejana Despića jeste sveobuhvatan i pristupačan vodič kroz svet instrumentalne muzike. Delo povezuje tehničke, istorijske i muzičko-estetske aspekte instrumenata u jedan jedinstven sistem, što ga čini ključnom literaturom u muzičkom obrazovanju u Srbiji.