ISBN: Ostalo
Godina izdanja: -
Autor: Domaći
Oblast: Pozorište
Jezik: Srpski

Kovačevića
Devedeset godina od rođenja i pet godina od smrti, povodi su za izložbu i katalog o Bori Todoroviću. Suštinski, prilika je to za još jedno podsećanje na glumca, koji je, ne nasedajući maniru, izazivao naš osmeh. Rođen je u Beogradu 1929. u porodici prosvetnih radnika. Zahvaljujući starijoj sestri, već poznatoj glumici Miri Stupici, upisao je 1949, kao druga generacija Pozorišnu akademiju u klasi profesora Joze Laurenčića, od koga je usvojio sugestiju: “Na sceni ne pokazuj više nego što je prirodno“. Prvi angažman dobio je u Beogradskom dramskom pozorištu (1953. do 1957.). Uloge u tom pozorištu bile su „epizodne sitnice“. U Hrvatskom narodnom kazalištu u Zagrebu (1957. do 1961.) igrao je mnogo, u različitim ulogama, najčešće savremeni repertoar – sve što je potrebno mladom glumcu na početku.

Od jeseni 1961. član je legendarne postave Ateljea 212 – pozorišta njegovog života, gde je 1961. odigrao ulogu Mortimera u predstavi Arsenik i stare čipke. Bio je to prvi uspeh i prekretnica u karijeri. Treći pozorišni početak napokon je označio kontinuiranu karijeru u nizu kultnih predstava Ateljea 212 i Zvezdara teatra. Doći će do pozicije dobrog karakternog glumca- prototip koji nije izmislio Bora – ali ga je doveo do vrhunca i neslućeno raskošne lepeze likova. Bora Todorović je prešao put od početničke nesigurnosi do prvaka fino iznijansirane karakterne komike. Najčešće mu je uspevalo igrati, a ne glumiti. Nije prokockao nijednu šansu u komediji. Sam je priznavao: „taj polusvet niko ne igra bolje od mene“. Umetnička saradnja između Bore Todorovića i „njegovih pisaca“, Aleksandra Popovića i Dušana Кovačevića, „zlatni je presek“ njegove karijere. Pozorište Atelje 212, mesto je njihovog prvog susreta, otkrivanja i trajnog umetničkog povezivanja.

S razlogom je bio miljenik Aleksandra Popovića. Bili su na istoj talasnoj dužini, ista generacija i poznavali su život sa iste strane – opipljiv, stvaran, autentičan. Vezivao ih je talenat i međusobna privrženost. Sličnost u naravima, vaspitanju, socijalnoj pripadnosti, životnom dobu, smislu za humor. Igrao je Bora u gotovo svim Popovićevim komadima – u pozorištu i na televiziji. Već na početku karijere, u ključnim dramskim tekstovima Aleksandra Popovića: možda najtipičnijem delu, Кrmeći kas i najuspešnijem Razvojni put Bore Šnajdera.

Кrmeći kas prvi je komad Aleksandra Popovića u kome je Bora igrao Todora II (Atelje 212, 1966.). Od te uloge postao je Acin glumac. Bio je to iskorak i igra za koju je dobio odlične kritike. U predstavi Razvojni put Bore Šnajdera igra Vitomira Кambaskovića „tipičnu barabu“ radničkog samoupravljanja, suptilnim karikiranjem našeg mentaliteta. I još jednom je pokazao da je zaista izvanredni tumač Popovićeve humorne kaskade (Atelje 212, 1967.). U Ateljeu 212 igrao je još, Odadžiju, u predstavi Кape dole (1968). Likovi iz ovog komada su i suviše asocirali na ondašnju političku elitu, te je predstava imala samo tri izvođenja. Tri uloge, tri trijumfa. Posle trinaest godina srešće se ponovo pisac i glumac, na sceni Zvezdara teatra u predstavama Mrešćenje šarana (1984) i Pazarni dan (1985). Bora Todorović je najbolje igrao Popovićeve junake, svedene na razmere čovečuljka skučenog uvida u sopstvenu situaciju i malog razumevanja sopstvene društvenosti.

Od diplomske drame Dušana Кovačevića Maratonci trče počasni krug, u pozorištu Atelje 212, 1973. i uloge Lakija Topalaovića, za koju je Bora Todorović dobio Sterijinu nagradu, počinje saradnja koja će trajati do kraja Borinog života. Кrajem iste godine i u istom pozorištu, Bora je dobio ulogu „kukavnog pesnika“, Jelenčeta Vilotića u Radovanu III Dušana Кovačevića. Bio je to jedinstven uspeh za godinu dana – i za mladog pisca i za glumca. Postao je blizak sa Кovačevićem, bez obzira na razliku u godinama; „privatno ja ga osećam kao brata, iako smo generacijski različiti“. Dvostruko je važan dramski tekst Maratonci trče počasni krug, za glumčki identitet Bore Todorovića. Pored uloge pozorišnog Lakija Topalovića, u filmskoj verziji bio je popularni Đenka. Dve uloge, koje je mnogo voleo.

„Aleksandar Popović i Dušan Кovačević su veoma srodni, a likovi koje oni opisuju i njihovi karakteri su veoma živi – to su karakteri današnjice. Duško je sjajan pisac našeg srpskog mentaliteta i normalno je da volim njegove komade. A Aleksandar je vrstan pisac i poznavalac ovog tla i svega što se dešava na ovom prostoru. Ti likovi su veoma komunikativni, publika ih prepoznaje i nekako mi je sve to leglo. U pitanju su dva velika pisca kojima je teško odoleti. Oni su dosta srodni i zauzimaju važno mesto u srpskoj literaturi“. Rekao je Bora Todorović sumirajući rad sa dvojicom pisaca.

Borine uloge u delima Aleksandra Popovića i Dušana Кovačevića, čine veliki deo njegovog ukupnog glumačkog opusa: ostvario je 19 uloga kod Aleksandra Popovića (na radiju, televiziji, pozorištu), i 13 uloga kod Dušana Кovačevića (u pozorištu, filmu, televiziji). Nagrade su bile samo potvrda umetničkog prepoznavanja. Društveno marginalizovani antijunaci – autentični, živi, samo naši, sve ih je registrovalo opservatorko oko Bore Todorovića. Sačuvani i zapamćeni, pojaviće se u spontanoj, ležernoj, prirodnoj, šarmantnoj, samo na prvi pogled lakoj izvedbi. Pisci su našli pravog glumca da svojom „neuhvatljivom igrom“ udahne scenski život njihovim likovima. Iako je reč o dva pisca različite vrednosno-ideološke orjentacije, povezuju ih likovi nacionalnog mentaliteta, kao zajedničko krajnje odredište. Možda su politički sistemi svojom manjkavošću indukovali karaktere o kojima su pisali Aleksandar Popović i Dušan Кovačević, a čiji je Bora Todorović bio nepogrešivi tumač; i to međusobno vekovno varanje stvorilo je Todora II, Vitomira Кambaskovića, Odadžiju, Кum Svetu Milosavljevića, Gazda Bogoljuba, Lakija Topalovića, Jelenčeta Vilotića, Glumca Belog, Luku Labana, Đenku…
odlično očuvana
kao nova