ISBN: Ostalo
Godina izdanja: 262
Autor: Domaći
Oblast: Slikarstvo
Jezik: Srpski

Spoljašnjost kao na fotografijama, unutrašnjost u dobrom i urednom stanju!

Miodrag B. Protić (Vrnjačka Banja, 10. maj 1922 - Beograd, 20. decembar 2014[1]) bio je srpski slikar, likovni kritičar, teoretičar i istoričar umetnosti 20. veka u Srbiji i Jugoslaviji.

Osnovnu školu završio je u Vrnjačkoj Banji, a gimnaziju u Kraljevu. Diplomirao je na Pravnom fakultetu u Beogradu 1950.[2] Učio je slikarstvo u Slikarskoj školi Mladena Josića 1943 — 1944. godine kod Jovana Bijelića i Zore Petrović. Dalje obrazovanje sticao je u Parizu 1953 — 1954, Italiji (u više navrata) i SAD 1963.

Od 1950. do 1959. godine radi u Ministarstvu prosvete, nauke i kulture kada inicira osnivanje Moderne galerije. Otkupljuje umetničke radove sa izložbi i ateljea umetnika. Postavljen je za upravnika Moderne galerije 1959. Muzej savremene umetnosti u Beogradu otvara 1965. godine i na njegovom čelu je do penzionisanja 1980.

Izlaže od 1946. godine na brojnim kolektivnim izložbama u zemlji i inostranstvu. Prvi put je samostalno izlagao 1956. Član je ULUS-a od 1948. Bio je član grupe „Samostalni“ (1951 — 1955) i „Decembarske grupe“ (1955 — 1960).

Napisao je veliki broj knjiga, studija, eseja i kritika o srpskoj i jugoslovenskoj likovnoj umetnosti koje objavljuje od 1952. godine. Redovni kritičar „NIN“-a je između 1952. i 1958. Sarađivao u brojnim dnevnim listovima i časopisima: „Glas“, „Rad“, „Politika“, „Borba“, „Danas“, „Delo“, „Savremenik“, „Književnost“, „Letopis Matice srpske“, „Književne novine“, „Umetnost“ i dr.

Bio je član Jugoslavenske akademije znanosti i umjetnosti u Zagrebu od 1966. do 1991. godine.

Stvaralaštvo
Slikarstvo
Miodrag B. Protić je uz veliko angažovanje na osnivanju Moderne galerije i pisanju likovnih kritika u kojima je svakodnevno pratio tekući umetnički život ranih pedesetih godina, najviše bio posvećen svojoj osnovnoj delatnosti - slikarstvu. Pripadao je onaj generacija koja je prva posle raskida sa dogmatskom estetikom socijalističkog realizma povela našu umetnost prema slobodnom izrazu i osamvremenjivanju njenog jezika koje će je dovesti u red aktuelnih estetičkih tokova tog vremena. Protić, veoma obrazovan i informisan bio je na samom vrhu srpskih i jugoslovenskih umetnika koji je kao istaknuti akter vlastitim slikarstvom snažno usmeravao prema modernizmu ovaj pokret naše umetničke obnove posle Drugog svetskog rata. Smatrao je da nova umetnost poseduje sopstvenu tradiciju i autonomiju za koju se u novim uslovima treba izboriti samom slikarskom praksom. Već ranim delima je obezbeđivao legitimnost apstraktnoj umetnosti do čijeg je čistog izraza došao u nekoliko etapa. Tri su slikarska elementa kojima je Protić izgradio svoj slikarski stil - linija, boja i predmet. Tokom šeste decenije njegove slike su ukazale na taj istrajni put redukcije plastiče forme od realizma predmetnih elemenata do oblika koji je poprimio elemente znaka i simbola tokom šezdesetih godina. Pročišćavanje njegove slike do čiste apstraktne paradigme bilo privedeno konačnom izrazu tokom sedme decenije kada je u nekoliko značajnih ciklusa zaokružio opus dovodeći ga do najreprezentativnijih primera srspke i jugoslovenske umetnosti druge polovine prošlog veka.

Kritika
Preporod srpske likovne umetnosti posle 1950. godine pratila je, a katkada i predvodila, i likovna kritika. Budući da je bio svestan značaja ove discipline u našem umetničkom životu, a posebno u vremenu obnove, Miodrag B. Protić je veliki doprinos dao neumorno pišući o tekućim likovnim zbivanjima, najviše tokom šeste decenije. Njegovo čisto kritičarsko angažovanje bilo je značajno smanjeno krajem te decenije kada je bio imenovan za upravnika Moderne galerije smatrajući da sa te pozicije ima manje prava da neposredno arbitrira kritičkim ocenama o pojavama i ličnostima na aktuelnoj sceni, Protić se okreće pisanju većih eseja i studija koje su na sintetički način objedinjavale stilske i estetičke periode nastanka i razvoja ponajpre, srpskog modernizma dvadesetog veka. U tom pogledu posebno su bile značajne izložbe i ciklusa „Jugoslovenska umetnost HH veka“ koji je inicirao u Muzeju savremen umetnosti a u kojem je sa timom najistakutijih stručnjaka dao jasnu sliku njenog razvoja i dostignuća. Nesumnjivo je da je Protić veoma mnogo doprineo novom unapređivanju likovne kritike kao aktivne discipline tumačenja dela umetnosti i njenih protagonista posle godina bučne ideološke propagande neposredno posle drugog rata. Time je on načinio svojevrsni priključak sa najznačajnijim umetničkim kritičarima između dva svetska rata i načinio jasan kontinuitet i sa tom značajnom tradicijom u novijem srpskom stvaralaštvu.

Samostalne izložbe
1956. Umetnički paviljon, Beograd
1957. Beogradsko dramsko pozorište, Beograd
1958. — 1959. Tribina mladih, Novi Sad
1959. Muzej primenjene umetnosti, Beograd
1960. Mala galerija, Ljubljana
1961. Narodni muzej, Požarevac
1962. Galerija umjetnina, Split
1963. Salon Moderne galerije, Beograd
1966 Galerie d`Athenes, Hilton, Atina
1967. Umetnička galerija, Niš
1968. Mala galerija, Novi Sad
1969. Salon Muzeja savremene umetnosti, Beograd
1969. — 1970. Gradska galerija suvremene umjetnosti, Zagreb
1970. Mala galerija, Ljubljana
1971. Umetnička galerija Kulturno-propagandnog centra, Sombor
1973. Galerija kulturnog centra, Beograd
1974. Izložbeni paviljon „Knjaz Miloš“, Aranđelovac
1976. Galerija Firum, Zagreb, Galerija kulturnog centra, Beograd
1978. Salon Likovne jedeni, Sombor
1979. Galerija Spektar, Zagreb, Umetnostna galerija, Maribor
1982. Mala galerija, Zrenjanin, Muzej savremene umetnosti, retrospektiva, Beograd, Salon Likovne jeseni, Sombor
1982. — 1983. Likovno razstavišče „Rihard Jakopič“, Ljubljana
1983. Narodni muzej, Kraljevo, Zamak kulture, Vrnjačka Banja
1984. Umjetnički paviljon Collegium artisticum, retrospektiva, Sarajevo, Umjetnička galerija, Zenica, Izložbeni salon Doma kulture, Banja Luka
1986. Galerija Sebastian, Beograd, Galerija Sebastian, Varaždin
1988. Galerija 73, Beograd, Jugoslovenski kulturni centar, Pariz
1989. Umjetnička galerija, Budva, Umetnička galerija Stil, Varšava
1993. Galerija „Dvorac kralja Nikole I“, Nikšić
1994. Muzej savremene umetnosti, Legat Miodraga B. Protića, Beograd
1995. Galerija Narodnog muzeja, Kraljevo, Savremena galerija, Zrenjanin
1997. Galerija Zepter, Beograd
2002. Umetnički muzej, Kraljevo, Narodni muzej, Beograd
2009. Galerija RTS, Beograd
Bibliografija (izbor)
1951 Petar Lubarda, Povodom izložbe mladih umetnika Srbije, Književne novine, 10. novembar, Beograd
1952 Dejan Medaković, Izložba Samostalnih, NIN, 6. juli, Beograd
1956 Borislav Mihajlović, Izložba slika M. B. Protića, NIN, 8. april, Beograd
1956 Pavle Vasić, Slikarstvo Miodraga Protića, Politika, 10. april, Beograd
1956 Lazar Trifunović, Miodrag Protić, Vidici, april-maj, Beograd
1957 Lazar Trifunović, Savremenici Miodraga B. Protića, NIN, 17. mart, Beograd
1959 Lazar Trifunović, Od racionalnog ka poetičnom, NIN, 5. juli, Beograd
1963 Peđa Milosavljević, pred. kat., Salon Moderne galerije, Beograd
1963 Dragoslav Đorđević, Miodrag B. Protić, Borba, 4. april, Beograd
1964 Živojin Turinski, Likovne kritike i eseji, Politika, 5. juli, Beograd
1965 Aleksa Čelebonović, Savremeno slikarstvo u Jugoslaviji, Jugoslavija, Beograd
1967 Zoran Pavlović, Slikarstvo Miodraga B. Protića, Umetnost, april-jun, Beograd
1967 Lazar Trifunović, Srpska likovna kritika, Srpska književna zadruga, Beograd
1968 Ješa Denegri, Oblici nefiguracije u suvremenom slikasrtvu u Srbiji, Život umjetnosti, Zagreb
1969 Aleksa Čelebonović, pred. kat., Salon Muzeja savremene umetnosti, Beograd
1971. — 1972 Lazar Trifunović, Apstraktno slikarstvo u Srbiji, pred. kat., Galerija Kulturnog centra, Beograd
1973 Pavle Vasić, Umetnički život, Umetnička akademija, Beograd
1973 Lazar Trifunović, Srpsko slikarstvo 1900-1950, Nolit, Beograd
1973 Đorđe Kadijević, Izazov duhu, NIN, 4. novembar, Beograd
1976 Peđa Milosavljević, Oblik i dah oblika, Politika, 4. decembar, Beograd
1976 Zoran Markuš, Tragom doslednosti, Borba, 14. decembar, Beograd
1979 Marija Pušić, Modrag B. Protić, Umetnost, januar-februar, Beograd
1980 Slobodan Ristić, Vreme bez iluzija, Politika, 30. avgust, Beograd
1981 Marko Ristić, Svedočanstva pod zvezdama, Nolit, Beograd
1982 Marija Pušić, pred. kat. retrospektivne izložbe, Muzej savremene umetnosti, Beograd
1982 Zoran Markuš, Put dug četiri decenije, Borba, 16. oktobar, Beograd
1983 Dragoš Kalajić, Tri osporavana lica Miodraga Protića, Start, 29. januar, Zagreb
1984 Sveta Lukić, Preko granica. Deset portreta modernih stvaralaca, Svjetlost, Sarajevo, BIGZ, Beograd
1986 Sveta Lukić, pred. kat., Galerija Sebastian, Beograd
1986 Jovan Despotović, Ka čistom geometrijskom duhu, Jedinstvo, 22. novembar, Priština
1993 Ješa Denegri, Pedesete: teme srpske umetnosti 1950-1960, Svetovi, Novi Sad
1994 Dragana Vranić, Legat Miodraga B. Protića, pred. kat., Muzej savremene umetnosti, Beograd
1995 Kosta Bogdanović, Jedna moguća relacija, Projeka(r)t, avgust, Novi Sad
1995 Ješa Denegri, Šezdesete: teme srpske umetnosti 1960-1970, Svetovi, Novi Sad
1996 Predrag J. Marković, Beograd između Istoka i Zapada 1948-1965, Beograd
1997 Nikša Stipčević, Otvoren i zatvoren život, Letopis Matice srpske, novembar, Novi Sad
2002 Jerko Denegri, Radmila Matić-Panić, Miodrag B. Protić, monografija, Clio, Beograd
2005 Dobrica Ćosić, Prijatelji, Politika, Narodna knjiga, Beograd
2010 Lidija Merenik, Umetnost i vlast. Srpsko slikarstvo 1945-1968, Vujičić Kolekcija, Univerzitet umetnosti, Filozofski fakultet, Beograd
Literatura
Knjige i monografije
1955. Savremenici I, Nolit, Beograd
1957 Sreten Stojanović, Prosveta, Beograd
1958 Milan Konjović, Forum, Novi Sad
1959 Milo Milunović, Prosveta, Beograd
1960. Slika i smisao, Nolit, Beograd
1964. Savremenici II, Nolit Beograd
1966 Jovan Bijelić, Jugoslavija, Beograd
1969. Dvadeseti vek, Umetničko blago Jugoslavije, Jugoslavija, Beograd
1970. Srpsko slikarstvo XX veka, I-II, Nolit, Beograd
1972 Milena Pavlović Barili, Prosveta, Beograd
1973. Jugoslovensko slikarstvo 1900-1950, BIGZ, Beograd
1976 Vladimir Veličković, Pière Belfond, Pariz
1979. Oblik i vreme, Nolit, Beograd
1979. Protić-Šutej, Biškupić, Zagreb
1980. — 1981. Ideje srpske umetničke kritike i teorije 1900-1950, I-III, Muzej savremene umetnosti, Beograd
1982. Skulptura HH veka, Jugoslavija, Beograd, Spektar, Zagreb, Prva književna komuna, Mostar
1982. Slikarstvo HH veka, Jugoslavija, Beograd, Spektar, Zagreb, Prva književna komuna, Mostar
1985 Sava Šumanović, Galerija „Sava Šumanović“, Šid
1985. Slika i utopija, Srpska književna zadruga, Beograd
1986 Milica Zorić, Jugoslovenska revija, Beograd
1986 Vladimir Veličković, Prosveta, Književne novine, Beograd, Mladinska knjiga, Ljubljana
1992. Nojeva barka I, Srpska književna zadruga, Beograd
1993. Srbi u evropskoj civilizaciji, Nova, Beograd
1994. Istorija srpske kulture, Forum, Novi Sad
1995. Otmica Evrope, Gradska narodna biblioteka „Žarko Zrenjanin“, Zrenjanin
1996. Nojeva barka II, Srpska književna zadruga, Beograd
2002. Nojeva barka I-II, Srpska književna zadruga, Beograd
2009. Nojeva barka III, Srpska književna zadruga, Beograd
Predgovori kataloga (izbor)
1951 Petar Lubarda, ULUS, Beograd
1956 Decembarska grupa, Umetnički paviljon, Sarajevo, Umetnički paviljon, Beograd
1960 Zora Petrović, Umetnički paviljon, Beograd
1960 Milan Konjović, Galerija Doma JNA, Beograd
1961 Nedeljko Gvozdenović, Salon Moderne galerije, Beograd
1962 Milena Pavlović Barili, Galerija Milene Pavlović Barili, Požarevac
1963 Peđa Milosavljević, Salon Muzeja savrememe umetnosti, Beograd
1965 Milorad Bata Mihailović, Salon Moderne galerije, Beograd
1966 Marko Čelebonović, Muzej savremene umetnosti, Beograd
1967 Predrag Peđa Nešković, Salon Muzeja savremene umetnosti, Beograd
1967 Petar Lubarda, retrospektiva, Muzej savremene umetnosti, Beograd
1967. Treća decenija - konstruktivno slikarstvo, Muzej savremene umetnosti, Beograd
1968 Jovan Bijelić, retrospektiva, Muzej savremene umetnosti, Beograd
1968 Peđa Milosavljević, Umetnička galerija, Sarajevo
1968. Umetnici HH veka akademici, Galerija SANU, Beograd
1969. Nadrealizam i socijalna umetnost 1929-1950, Muzej savremene umetnosti, Beograd
1969 Decembarska grupa 1955-1960, Galerija Kulturnog centra, Beograd
1969. — 1970 Lazar Vozarević, retrospektiva, Muzej savremene umetnosti, Beograd
1970 Nedeljko Gvozdenović, retrospektiva, Muzej savremene umetnosti, Beograd
1971. Četvrta decenija - ekspresionizam boje i poetski realizam 1930-1940, Muzej savremene umetnosti, Beograd
1971 Ivan Radović, Galerija SANU, Beograd
1972. Srpska arhitektura 1900-1970, Muzej savremene umetnosti, Beograd
1972 Leonid Šejka, retrospektiva, Muzej savremene umetnosti, Beograd
1972. — 1973. Počeci jugoslovenskog modernog slikartsva 1900-1920, Muzej savremene umetnosti, Beograd
1973. Od enformela do nove figuracije, Galerija Kulturnog centra, Beograd
1974 Petar Dobrović, retrospektiva, Muzej savremene umetnosti, Beograd
1975. Jugoslovenska skulptura 1870-1950, Muzej savremene umetnosti, Beograd
1975. Srpski umetnici akademici, Galerija SANU, Beograd
1975 Lazar Vozarević, Galerija savrememe umetnosti, Niš
1977 Ivan Tabaković, retrospektiva, Muzej savremene umetnosti, Beograd
1978. Jugoslovenska grafika 1900-1950, Muzej savremene umetnosti, Beograd
1978 Predrag Peđa Milosavljević, retrospektiva, Muzej savremene umetnosti, Beograd
1979 Milena Pavlović Barili, retrospektiva, Muzej savremene umetnosti, Beograd
1980. Jugoslovensko slikarstvo šeste decenije, Muzej savremene umetnosti, Beograd
1981 Bogdan Bogdanović, Galerija SANU, Beograd
1984 Sava Šumanović, retrospektiva, Muzej savremene umetnosti, Beograd
1985. — 1986. Jugoslovenska grafika 1950-1980, Muzej savremene umetnosti, Beograd
1990 Vane Bor, Muzej savremene umetnosti, Beograd
1993. — 1994. Legat Marka Ristića, Muzej savremene umetnosti, Beograd
Eseji i kritike (izbor)
1950. Izložba Miće Popovića, Glas, 6. oktobar, Beograd
1951. Tamo gde humanizam počinje - dogmatizam prestaje, NIN, 4. mart, Beograd
1951. Izložba slika Milana Konjovića „Ljudi“, NIN, 25. mart, Beograd
1951. Prosečnost - opasnost za našu likovnu umetnosti, Književne novine, 25. decembar, Beograd
1951 Petar Lubarda, Umetnost, br. 3, pp. 59-61, Beograd
1952. Trideset godina rada Zore Petrović, NIN, 6. januar, Beograd
1952. Retrospektivna izložba Ivana Radovića, NIN, 23. mart, Beograd
1952. Izložba slika Lazara Vozarevića, NIN, 29. jun, Beograd
1952. Stvarnost i slikarstvo, NIN, 20. april, Beograd
1952. Retrospektive i perspektive, NIN, 31. avgust, Beograd
1952. Nekoliko refleksija na temu o traženju novog u likovnoj umetnosti, Svedočanstva, 13, 6. septembar, Beograd
1952. Skica za razvoj savremene srpske umetnosti, NIN, 16. novembar, Beograd
1953 Sreten Stojanović, NIN, 19. april, Beograd
1953 Đorđe Andrejević Kun, NIN, 29. novembar, Beograd
1953. O slikarstvu, Rad, Beograd
1954 Milo Milunović, NIN, 13. jun, Beograd
1954. Izložba Stojana Ćelića, NIN, 19. septembar, Beograd
1954 Milena Pavlović Barili, NIN, 17. oktobar, Beograd
1955 Petar Dobrović, NIN, 6. mart, Beograd
1955 Henri Mur, NIN, 3. april, Beograd
1955. Umetnost i stvarnost, Delo, maj, knj. I, br. 3, pp. 249-257, Beograd
1955. Nekoliko refleksija o apstraktnoj umetnosti, Delo, jun, knj. I, br. 4, pp. 404-415, Beograd
1956. O modernij galeriji, NIN, 1. april, Beograd
1956. Zapis na marginama našeg slikarstva, Politika, 1. maj, Beograd
1956. Američka savremena umetnost, NIN, 22. juli, Beograd
1956. O našoj umetničkoj kritici, Delo, avgust-septembar, knj. III, br. 8-9, pp. 977-992, pp. 1637-1653, Beograd
1956. Kritičar i kritika, Književne novine, 14, oktobar, Beograd
1956. Monolog pred slikom, NIN, 30. decembar, Beograd
1957. Savremena srpska skulptura, NIN, 3. februar, Beograd
1957. Slikar Moša Pijade, Delo, april, br. 4, pp. 632-633, Beograd
1957. Metamorfoza stvaraoca, Politika, 14. jul, Beograd
1957. Slika i vreme, Politika, 18. avgust, Beograd
1957. Slika i svet, Politika, 1. septembar, Beograd
1957. Izložba Olge Jevrić, NIN, 27. oktobar, Beograd
1958. Neki teorijski problemi savremene umetnosti, Delo, februar, br. 2, pp. 229-243, Beograd
1958. Nova sinteza, Politika, 23. mart, Beograd
1958. Umetnost i njene poruke, Politika, 21. septembar, Beograd
1959. Skulpture Olge Jančić, NIN, 29. mart, Beograd
1960. Nade i strepnje ored likom savremene umetnosti, NIN, 1. maj, Beograd
1961. Estetika, kritika, kriterijum, Vidici, april-maj, Beograd
1962. Kritika, istorija, teorija, Politika, 16. septembar, Beograd
1962. Putevi likovne umetnosti, NIN, 14. oktobar, Beograd
1963. Umetničko delo i publika, Politika, Beograd, 1. januar, Beograd
1963. Novi realizam, Politika, 31. decembar, Beograd
1966. Umetnost Radomira Reljića, Politika, 13. februar, Beograd
1967 Milo Milunović - simbol jedne epohe, Politika, 12. februar, Beograd
1967. U opsesiji vremena - Petar Lubarda, Politika, 11. jun, Beograd
1967. Stvaraoci se plaše saveza birokratije i osrednjosti, NIN, 11. jun, Beograd
1968. Zapisi o slikarstvu sedme decenije, NIN, 1. decembar, Beograd
1970. Načelo vrednosti, Politika, 13. jun, Beograd
1970. Sasvim novo vreme, Borba, 14. novembar, Beograd
1972. Lirizam Marina Tartalje, Politika, 16. septembar, Beograd
1973. Najveća figura srpske moderne - Nadežda Petrović, Književne novine, br. 452, pp. 5, Beograd
1975. Govor boje, Delo, knj. 21, br. 5-6, pp. 895-897, Beograd
1975. Protivrečnosti i mogućnosti današnje likovne sinteze, Oko, 11. decembar, Zagreb
1984. Slikar epohe - Sava Šumanović, Poltika, 30. april, Beograd
1984. Svedok i učesnik - Marko Ristić, Politika, 14. juli, Beograd
1985. Kritika i kriza, NIN, 27. januar, Beograd
1998. Poetika istraživanja - Mirko Lovrić, Politika, 7. novembar, Beograd
2002. Jezik i priča umetnika, Politika, 20. april, Beograd
Nagrade i priznanja
1956. Međunarodn nagrada UNESCO-a na XVIII bijenalu, Venecija, Oktobarska nagrada grada Beograda, Beograd
1961. Nagrada na I trijenalu likovnih umetnosti Jugoslavije, Beograd, Zlatna medalja na izložbi III Morgam`s Paint, Rimini
1974 I nagrada na Plavom salonu, Zadar
1977. Otkupna nagrada na XVII ikovnoj jeseni, Sombor
1980. Nagrada NIN-a „Dimitrije Tucović“ za knjigu „Oblik i vreme“, Beograd
1982. Nagrada „Beli anđeo“ Kolonije Mileševa, Prijepolje
1983. Povelja „Slava Raškaj“ na 3. bijenalu akvarela Jugoslavije, Karlovac
1985. Sedmojulska nagrada SR Srbije, Beograd
1990. Prva nagrada na XVI memorijalu „Nadežda Petrović“, „Čačak“
1992. Velika nagrada na I bijenalu akvarela podunavskih zemalja, Zrenjanin
1995. Nagrada „Todor Manojlović“ za moderni umetnički senzibilitet, Zrenjanin
2000. Povelja Srpske književne zadruge za živono delo, Beograd
2001. Prva nagrada na Jesenjoj izložbi ULUS-a, Beograd
Odlikovanja
1967. Srebrna medalja za zasluge Čehoslovačke Socijalističke Republike
1977. Orden „komandera“ Kraljevine Danske
1981. Orden zasluga za narod sa zlatnom zvezdom SFRJ
1983. Orden oficira reda umetnosti i književnosti Francuske Republike