ISBN: Ostalo
Godina izdanja: 1991
Autor: Domaći
Oblast: Istorija umetnosti
Jezik: Srpski

BEOGRAD 1991 STRANA 120 MEKI POVEZ ŠTAMPANO NA KVALITETNOM PAPIRU ILUSTROVANO VEOMA DOBRO - ODLIČNO OČUVANO
Aleksandar Deroko (4/16. septembar 1894 — 30. novembar 1988) bio je srpski arhitekta, umetnik i pisac
Autor je mnogobrojnih knjiga iz domena arhitekture, ali i drugih oblasti, koje je najčešće sam ilustrovao. Bio je višegodišnji profesor Beogradskog univerziteta, a član Srpske akademije nauka i umetnosti postao je 1956. godine.
Stvarao je u nekoliko arhitektonskih pravaca, a najviše u srpskom nacionalnom stilu i moderni.
Potiče iz italijanske porodice Deroko, koja je živela u Veneciji. Prandeda Marko Deroko naselio se u Dubrovniku. A deda Jovan se preselio iz Dubrovnika u Beograd, gde je radio kao nastavnik `načertanija` u Kutlikovoj Umetničkoj školi.[1] Iz braka sa polu Srpkinjom-polu Nemicom, Katarinom imao je sina Evžena.[2] Aleksandrovi roditelji bili su, otac Evgenije - Evžen Deroko inženjer, visoki činovnik na željeznici i majka Angelina (Anđa) rođ. Mihajlović, rodom iz banatskog sela Mokrina. Evžen Deroko bio je pionir srpske filatelije. U Beogradu je Aleksandar maturirao i upisao Tehnički fakultet. Početak Prvog svetskog rata ga je dočekao na studijama. U ratu je učestvovao kao jedan od 1300 kaplara sa činom narednika.
Po okončanju rata vratio se studijama arhitekture i umetnosti u Rimu, Pragu (dva semestra proveo i na Fakultetu za arhitekturu i građevinu Češkog tehničkog univerziteta u Pragu[3]), Brnu i Beogradu gde je diplomirao 1926. godine. Kao stipendista francuske vlade odlazi u Pariz gde se druži sa Pikasom, Šumanovićem, Le Korbizijeom, Rastkom Petrovićem i drugima koji su tada živeli u Parizu[4].
Arhitektura
Vila u Lackovićevoj
Sa Bogdanom Nestorovićem je 1926. napravio projekat Hrama svetog Save sa kojim je pobedio na konkursu; izgradnja tog hrama se danas privodi kraju. Početkom tridesetih godina postao je profesor na Arhitektonskom i Filozofskom fakultetu na kojima je predavao do penzionisanja 1974. godine.
Na Arhitektonskom fakultetu u Beogradu, Deroko je bio redovni profesor na predmetu Savremena arhitektura. Amfiteatar je bio premali da primi sve studente, i uopšte sve zainteresovane[4]. Tokom Drugog svetskog rata bio je zatočen u logoru na Banjici.
Na svojim putovanjima u više navrata (1954, 1956. i 1965) boravio je na Svetoj gori, o čijoj je arhitekturi i životu ostavio dragocene podatke[4].
Druge oblasti
Aleksandar Deroko je bio jedan od prvih svestranih sportista u Srbiji. Na plivačkom takmičenju u organizaciji Srpskog olimpijskog kluba 1911, osvojio je zlatnu medalju u preplivavanju Save i u plivanju na 1000 m nizvodno slobodnim stilom. Istovremeno se bavio i modelarstvom. Konstruisao je i izradio jednu od prvih vazdušnih jedrilica u Srbiji. Sa modelima svoje konstrukcije učestvovao u takmičenjima koja su 1910-12 organizovali prvi mladi modelari u Srbiji. Ta ljubav prema jedrilicama i vazduhoplovstvu ga je odvela da se kao đak dobrovoljac prijavi u vojsku, gde na Solunskom frontu, kao jedan od 1300 kaplara postaje i jedan od prvih srpskih ratnih pilota.
Aleksandar Deroko se takođe bavio ilustracijom, mahom u vidu crteža privatnih čestitki koje odaju vedru i šaljivu stranu ličnosti jednog od ključnih protagonista naše istorije arhitekture 20. veka. Ilustracije njegovih ličnih “poštanskih karti”, stvorene u periodima kada popušta pedantna i zamorna projektantska aktivnost, prikazuju živu beogradsku atmosferu, druželjubivost, erotičnost, rečju - slobodoumlje novog obrazovanog građanstva. Na razigranim skicuoznim crtežima šaljivo su prikazani i narodni običaji prilikom tradicionalnih svetkovina. Ponegde oni dobijaju notu ekspresivnosti, na granici karikaturalnog, ali uvek prepoznatljivog stila. Njegova naklonost ka nacionalnom i tradiciji ogleda se kroz diskretno provlačenje ornamenata - zastavica iz rukopisnih knjiga.
Zoran M. Jovanović rođen je 1933. godine u Skoplju, glavnom gradu Makedonije. Tamo je završio srednju školu i Filozofski fakultet. Pisao je drame, romane i poeziju. Radio je kao novinar u Beogradu i Skoplju, a bio je i samostalni urednik u Radio-televiziji Sarajevo od 1964. godine.
Pisao je i radio-dramske tekstove, napisao je jednu televizijsku dramu i dramu `Jeste li napisali moj roman`. Ona je izvedena u Sarajevu 1971. godine.
Prve knjige koje je Jovanović napisao, napisao je upravo na makedonskom jeziku i objavio u Skoplju. Pored zbirki poezije, koje je objavio većinom u Sarajevu, napisao je i mnogo djela za djecu.
Napisao je sljedeća djela: `Sutoni ništa ne govore` (1956.), `Ptica u vetru` (1960.), `Mačka u dvorištu ispod balkona` (1960.), `Noć uoči dana` (1961.), `Priče iz moje Me` (1963.) i `Tačno vreme na sunčevom satu` (1973.). Njegova svakako najpoznatija djela su roman `Bulke pored pruge` i zbirka pjesama `Prsten od neba`, kao i `Vesela kolona od mrava do slona`.
Jovanović je pisao i poeziju, i to na srpskohrvatskom jeziku. Njegove zbirke su `Praznične šetnje`, `Pod znakom Zorijane`, `Vrt i more`, `Kavez slobode` i mnoge druge.
Jovanović je dobitnik mnogobrojnih nagrada i priznanja. Jedna od većih nagrada koju je dobio je godišnja nagrada Svjetlosti, koju je dobio 1974. godine za knjigu `Velika kolona od mrava do slona`. Dobitnik je i plakete Vesele sveske, koju je dobio 1972. godine te posthumane nagrade Mlado pokolenje iz 1979. godine.
Jovanovićevi tekstovi prevođeni su na francuski, engleski, talijanski, mađarski, albanski, slovački, slovenački, poljski, ruski, njemački i španski jezik.
Preminuo je 1976. godine.
23.01.2021