Godina izdanja: Ostalo
ISBN: Ostalo
Autor: Domaći
Jezik: Srpski
Oblast: SRPSKI PISCI I SLIKARI

SRPSKI PISCI I SLIKARI - VELJKO PETROVIĆ

bibliografski leksikon Sombor 1994 god.

U nekadašnjoj Crkvenoj ulici u Somboru, 5. novembra 1884. godine, rođen je Veljko Petrović, pisac Ravangrada, pesnik, pripovedač, esejista i istoričar umetnosti. Veljko Petrović je već nakon dva meseca ostao bez svoje majke. Uskoro mu se otac zakaluđerio, pa se o njemu brinula rodbina. Veljko Petrović je završio Gimnaziju u Somboru 1902. godine, a studije prava u Budimpešti. Po završetku pravnih studija Veljko Petrović počinje karijeru publiciste kao saradnik zagrebačkog Srbobrana (1903.-1906.) i lista Croatia (1906.). Bio je urednik `Slobode` u Sremskoj Mitrovici (1908.) i član redakcije sarajevske `Srpske riječi` (1909.-1911.). Od 1911. godine državljanin je Kraljevine Srbije, pa je u Prvom balkanskom ratu dopisnik novosadskog Branika (1912.), a kasnije urednik lista `Savremena pitanja` u Nišu. U Prvom svetskom ratu povukao se sa srpskom vojskom 1915. Radio je u Ženevi u publicističko-propagandnom birou Jugoslovenskog odbora, čiji je član od 1918. Posle rata referent je u Odeljenju Ministarstva prosvete za Bačku, Banat i Baranju u Novom Sadu, a odatle prelazi u Umetničko odelenje istog ministarstva. U Drugom svetskom ratu uhapšen je od strane nemačkih okupatora i bio izvesno vreme u logoru na Banjici. Po završetku rata upravnik je Narodnog muzeja u Beogradu do 1962. godine. Redovan član Srpske akademije nauka i umetnosti je od 1936., a dopisni član Jugoslovenske akademije znanosti i umjetnosti od 1962. godine. Predsednik Matice Srpske bio je od 1953. do 1956., a potom njen doživotni počasni predsednik.
`Ko hoće da vidi šta su dobri i umni Srbi osećali teške 1908. godine i posle nje; ko hoće da odredi koliki je napredak srpska rodoljubiva poezija učinila od doba patriotskih himni Stevana Vlad. Kacanskog i `bojnih pesama` Mite Popovića - neka čita `Rodoljubive pesme Veljka Petrovića`. Tim rečima je Jovan Skerlić počeo pohvalu pesničkog prvenca Veljka Petrovića, objavljenog 1912. Na naučnom skupu u Beogradu 1982. godine Zoran Gluščević o delu Veljka Petrovića je rekao: `Na prekretnici dve epohe, na prelazu iz XIX u XX vek, Veljko Petrović je odigrao značajnu ulogu u razvoju srpske književnosti. On je unapredio patriotsku poeziju, oslobodivši je lažne retorike, izveštačenog patosa i tradicionalističke forme. On je u našu poeziju uneo savremenu psihološku i socijalnu artikulaciju. Našu prozu oslobodio je folklorno-deskriptivnog balasta i otvorio poglavlje savremene antropološke i socijalno-kritičke problematizacije, u kojoj značajno mesto zauzima tematika uspona, ali još i više propadanja, degenerisanja i izumiranja vojvođanskih porodica i čitavih društvenih slojeva`. Ljudi, grad i dečiji svet suočen sa tajnama prirode i ljudskog društva - tematski su krugovi pripovedačkog dela Veljka Petrovića. `Bunja i drugi u Ravangradu` (1921.) prvo je pripovedačko delo Veljka Petrovića. Sombor odnosno Ravangrad kako ga je pisac zvao `ušao (je) u srpsku literaturu ne samo kao slika, pejzaž, atmosfera, životni oblik, već osobito kao sudbina i duh istorije, sudbina i duh kretanja našeg čoveka. Ekskluzivna istorija jednog grada postaje istorija jednog društva sa svim njegovim spoljašnjim katastrofama i unutrašnjim dramama` (Boško Novaković). Svojevrsnu pohvalu pripovedačkom daru i delu Veljka Petrovića kazao je i Herceg Janoš: `Odjednom se ispostavilo onošto smo mi, Bačvani oduvek znali: da nema još jednog južgoslovenskog pisca kod kog bi toliko naroda živelo zajedno u miru, kao u njegovim pričama`.
Veljko Petrović umro je 27. jula 1967. godine u Beogradu. Sahranjen je u Aleji velikana.