Godina izdanja: 2014
ISBN: 978-86-7269-163-4
Oblast: Arhitektura
Autor: Domaći
Jezik: Srpski

Narodni muzej 2014 439 strana : ilustrovano

Spisak Kašaninove literature o gradovima i dvorcima srednjeg veka u srpskim zemljama
Spisak neupotrebljene Kašaninove literature o gradovima i dvorcima srednjeg veka u srpskim zemljama sa apstraktima

odlična očuvanost

Milan Kašanin u ovom delu predstavlja srednjovekovne srpske gradove i dvorce ne samo kao vojne ili političke objekte, već kao kulturna, umetnička i državotvorna središta.

1. Uloga gradova u srednjovekovnoj Srbiji

Gradovi su pre svega utvrđenja (odbrana države i vladara).

Nalaze se na strateškim položajima: uz reke, klisure, puteve.

Oko gradova se postepeno razvijaju:

trgovina,

zanatstvo,

upravna vlast.

Grad nije samo zid, već živ organizam države.

2. Dvorci i vladari

Dvorci su sedišta vladara i vlastele.

Imaju dvostruku funkciju:

praktičnu (stanovanje, uprava),

simboličku (moć, legitimitet, prestiž).

Često su unutar utvrđenih gradova (npr. Ras, Smederevo).

Kašanin ističe da srpski vladari:

nisu gradili dvorce radi luksuza,

već radi bezbednosti i državne stabilnosti.

3. Arhitektonske osobine

Pod uticajem:

Vizantije,

Zapada (romanika, gotika),

lokalnih tradicija.

Građeni od:

kamena,

sa jakim bedemima, kulama i kapijama.

Unutar zidina:

crkve,

dvor,

skladišta, vojni objekti.

4. Odnos umetnosti i države

Kašanin posebno naglašava:

da su gradovi i dvorci okvir za razvoj srpske umetnosti,

blizina dvora i crkve omogućava:

razvoj freskoslikarstva,

književnosti,

dvorske kulture.

Arhitektura odražava duh vremena i snagu države.

5. Istorijska sudbina gradova

Mnogi gradovi:

razoreni u osmanskom periodu,

napušteni ili izgubili značaj.

Kašanin piše sa dozom nostalgije, ali i naučne objektivnosti.

Ruine nisu „mrtve“, već svedoci kulturne veličine.

6. Glavna poruka dela

Srednjovekovni gradovi i dvorci:

nisu bili varvarski ili primitivni,

već deo evropske kulturne celine,

pokazuju da je Srbija imala:

razvijenu državu,

umetnost,

jasnu kulturnu svest.