ISBN: Ostalo
Godina izdanja: 2025.
Oblast: Arhitektura
Autor: Domaći
Jezik: Srpski

DVOR U OGLEDALU PROŠLOSTI
Projekat rekonstrukcije izgleda nekadašnjeg Vladičanskog dvora u Budimu

Pokrajinski zavod za zaštitu spomenika, Petrovaradin, 2025.
40 strana, četvrtasti format.


U budimskom naselju Taban, nakon višedecenijskog truda Srba naseljenih u Mađarskoj, 1897. godine podignuta je arhijerejska rezidencija, jedna od najlepših zgrada na desnoj obali Dunava, delo čuvenog arhitekte Vladimira Nikolića. Ovo reprezentativno zdanje od izuzetnog kulturno-istorijskog značaja je, tokom bombardovanja grada pred kraj Drugog svetskog rata u značajnoj meri oštećeno, da bi 50-ih godina prošlog veka bilo u potpunosti sravnjeno sa zemljom. Jedna mutna fotografija objekta iz vremena pre bombardovanja i dve fotografije već oštećenog zdanja, projekti koji se čuvaju u Arhivi Srpske akademije nauka i umetnosti i Arhivu grada Budimpešte (projekti nisu potpuni i ne sadrže sve detalje) i dve monografije – o naselju Taban i o arhitekti Vladimiru Nikoliću, bili su jedini izvori podataka za ovaj poduhvat. Na osnovu prikupljene arhivske građe urađena je analiza originalnog projekta, načinjena je analogija sa drugim delima Vladimira Nikolića i tada se pristupilo razradi, crtanjem detalja. Stvarne proporcije, osnove i preseci, venci, sokle, ograde, pilastri, stubovi, balkoni, kapiteli, grilande, šembrane oko prozora i balkonskih vrata, balustri, ajnfort, lanterna, konzole i rozete počeli su da se rađaju iz pepela i tako je nastala idealna rekonstrukcija u kojoj ni jedan od stotine detalja nije proivoljan niti neutemeljen. Na osnovu projekta idealne rekonstrukcije su izrađeni trodimenzionalni modeli fasada korišćenjem softvera „Rhinoceros 3D“ koji omogućava trodimezionalno štampanje. Projekat rekonstrukcije nekadašnjeg Vladičanskog dvora prati dvojezični katalog sa propratnim opisom i istorijatom, kako samog objekta, tako i okolnosti nastanka i izgradnje ove veličanstvene rezidencije, sagledane kroz prizmu života Srba u ondašnjem Budimu. U realizaciji projekta učestvovala je Aleksandra Pekez, arhitektonski tehničar-konzervator, koja je originalni projekat razradila do detalja tako načinivši rekonstrukciju objekta. Istoričarka umetnosti, Katarina Dobrić obradila je istorijsku pozadinu priče uz opise rezidencije i napisala tekst propratnog kataloga, dok je Miloš Platiša, dipl. umetnik digitalnih medija izradio trodimenzionalni model fasade.

b