ISBN: Ostalo
Godina izdanja: 1973
Autor: Domaći
Oblast: Rudarstvo
Jezik: Srpski

Autor - osoba Pantić, Nikola
Nikolić, Predrag
Naslov Ugalj / Nikola Pantić, Predrag Nikolić
Vrsta građe udžbenik
Ciljna grupa odrasli, ozbiljna (nije lepa knjiž.)
Jezik srpski
Godina 1973
Izdavanje i proizvodnja Beograd : Naučna knjiga, 1973 (Split : Slobodna Dalmacija)
Fizički opis VII, 561, [1] višestruko presavijen list : ilustr. ; 24 cm
Zbirka Univerzitetski udžbenici
Sadržaj Sadržaj s nasl. str.: I deo: Geneza, sastav i osobine, ugljonosni sedimenti, slojevi uglja ; II deo: Ležišta uglja.
(Broš.)
Napomene Na vrhu nasl. str.: Univerzitet u Beogradu
Bibliografija: str. 561-[563]
Predmetne odrednice Ugalj


Nauka o ugljevima je mlada naučna disciplina koja se na Univerzitetu u Beogradu, kao poseban predmet ili u okviru kaustobiolita, izučava tek od drugog svetskog rata. Potreba za izučavanjem ove mlade naučne discipline kod nas je posebno naglašena, jer je Jugoslavija izuzetno bogata ugljevima, što je inače preduslov za razvoj svake ugljarske privrede pa i naše.
Imajući to u vidu u ovoj knjizi smo opširnije obradili poglavlja koja se odnose na genezu uglja, njegov sastav i osobine, stvaranje ugljonosnih sedimenata i slojeva uglja, a naročito ležišta uglja, kako u svetu tako i u nas. Kompozicija ove knjige, raspored i način prikazivanja pojedinih poglavlja u njoj, nema uzora u postojećim klasičnim udžbenicima i sličnim publikacijama, u kojima je materija najčešće posmatrana parcijalno sa aspekta hernije, tehnologije, geologije ili isključivo kroz prikaz ležišta, a ne kao kompleksna celina. Specifičnost našeg prilaza u obradi materije ogleda se u nastojanju da se ugalj posmatra kao proizvod kontinuiranih i dugotrajnih procesa, počev od vremena egzistencije biljaka iz raznih geoloških perioda, preko raznolikih preobražaja biohemijske i geohemijske prirode, sve do stanja u kome se on sada nalazi u sastavu sedimenata i ugljenih ležišta u zemljinoj kori.
Osnovna želja nam je da ovom knjigom olakšamo izučavanje i ovladavanje potrebnim znanjem iz ove naučne oblasti studentima geologije i rudarstva (podrazumevajući i postdiplomce ovih struka) kao i diplomiranim inženjerima geologije, rudarstva, tehnologije, metalurgije i drugima koje interesu je ova problematika.
Nešto širi obim ovoj knjizi dali smo i zbog toga što u jugoslovenskoj literaturi ne postoji dovoljan broj publikacija ove vrste, od kojih kao dosad najobimnije pominjemo: M. Zdravković: Ugljevi Jugoslavije (1933) i Ispitivanje, sagorevanje i kvalitet domaćeg uglja (1940), Ž. Đorđević: Geologija ugljeva (1956) i D. Dimitrijević: Ležišta kaustobiolita (1967).
U radu na ovoj knjizi koristili smo brojne priručnike, udžbenike, monografije i posebne naučne radove na engleskom, ruskom, nemačkom i francuskom jeziku. Za odeljak o ležištima ugljeva Jugoslavije koristili smo, pored publikovanih radova, i fondove stručne dokumentacije instituta, geoloških zavoda i pojedinih rudnika. Spisak osnovne literature dat je na kraju knjige.
Beograd – Bor, decembar 1971.

SADRŽAJ
I DEO
UVOD 3
Ugalj kao sedimentna stena i načini njegovog proučavanja 3
Neki podaci o ranijim proučavanjima uglja 7
GENEZA UGLJA
Biljni svet kroz geološku istoriju 15
Tercijarne močvare, njihove facije i geneza ugljeva 46
Procesi karbonifikacije (karbonteanje, ugljenikovanje) 66
Biokemijski procesi 76
Geohemijski procesi 89
Stadij umi karbonifikacije 98
Genetska klasifikacija ugljeva 109
SASTAV I OSOBINE UGLJA 123
Petrografski sastav uglja 125
Osnovni termini i objašnjenja 125
Mikrolitotipovi i petrološke klasifikacije 132
Klasifikacija kamenih ugljeva 133
Klasifikacija mrkih ugljeva 138
Mineralne primese, voda i gasovi u uglju 147
Praktični značaj petrografskih ispitivanja 154
Fizičke osobine uglja 159
Rentgenografija i molekularna struktura uglja 162
Specifična i zapreminska težina uglja 163
Mehanička svojstva uglja 167
Tvrdina 167
Plastičnost 169
Deljivost i drobljivost 169
Prelom 171
Toplotne osobine 171
Optičke osobine 172
Električne i magnetske osobine 174
Kemijski sastav uglja 176
Treset 179
Mrki ugljevi 160
Kameni ugljevi 185
Tehnička analiza uglja 186
Veštačke (industrijske) klasifikacije 192
Oksidacija (vetrenje) uglja 192
Strana
UGLJONOSNI SEDIMENTI I UGLJENI SLOJ 197
Ugljonosni sedimenti 199
Sredine značajne za formiranje ugljonosnih sedimenata 202
Kontinentalne sredine 204
Prelazne (priobalsko-morske) sredine 210
Marinske sredine 221
Litološka obeležja ugljonosnih sedimenata 225
Sastav sedimenata 225
Granulometrijski sastav 229
Ostale strukturne karakteristike 230
Teksture 232
Geotektonski procesi i ugljonosni sedimenti 235
Facije i facijalno-ciklični metod 238
Genetska klasifikacija uglj. sed . 247
Ugljeni sloj 251
Strukturni elementi 251
Promene debljine ugljenih slojeva 255
II DEO
LEŽIŠTA UGLJA 261
Uvod 263
Rezerve uglja u svetu 267
— Stratigrafski raspored rezervi uglja i geološki maksimumi i minimumi 269
— Fosilna goriva i toplotna energija 274
— Proizvodni gubici i stvarne rezerve uglja 275
Proizvodnja uglja u svetu 277
Prikaz basena 280
EVROPA 280
I — Zapadna Evropa 280
1 — Škotska 280
2 — Irska 280
3 — Engleska 280
4 — Francuska 284
5 — Belgija 292
6 — Holandija (Nizozemska) 295
7 — Zapadna Nemačka (SRN) 296
8 — Istočna Nemačka (NDR) 305
9 — Švajcarska 308
II — Finoskandinavske zemlje 309
1 — Švedska 309
2 — Danska 309
3 — Norveška 309
III — Srednja Evropa 310
1 — Poljska 310
2 — Čehoslovačka 314
3 — Austrija 318
4 — Mađarska 319
5 — Rumunija 319
IV — Mediteran 328
1 — Portugalija 328
2 — Španija 329
3 — Italija 331
V — Balkansko poluostrvo 334
1 — Bugarska 334
2 — Albanija 343
3 — Grčka 343
SOVJETSKI SAVEZ (SSSR) 345
I — Devonska ležišta 348
II — Karbonska ležišta 349
III — Permska ležišta 356
IV — Mezozojska ležišta 364
V — Kenozojska ležišta 373
AZIJA 378
1 — Kina 378
2 — Indija 382
3 — Mongolija 385
4 — Japan 386
5 — Vijetnam 388
6 — Turska 389
7 — Iran 390
8 — Avganistan 391
9 — Pakistan 391
10 — Burma 392
11 — Nepal 392
12 — Laos 392
13 — Tajland 393
14 — Malaja 393
15 — Koreja 393
SEVERNA AMERIKA 396
1 — Sjedinjene Američke Države (SAD) 396
— Istočna ili Apelaška provincija 400
— Unutrašnja ili centralna ugljonosna provincija 402
— Ugljonosna provincija Stenovitih planina 404
— Provincija Velikih platoa (Severne ravnice) 405
— Pacifička provincija 406
— Ugljonosna provincija Aljaske 406
— Južno-Teksaška ili Golfska provincija 406
2 — Kanada 407
3 — Meksiko 410
JUŽNA AMERIKA 412
AFRIKA 414
AUSTRALIJA I NOVI ZELAND 415
JUGOSLAVIJA 419
UVOD 421
ISTORIJAT RAZVOJA UGLJARSKE PRIVREDE U JUGOSLAVIJI 422
REZERVE UGLJA U JUGOSLAVIJI 423
PROIZVODNJA UGLJA 425
(Proizvodnja uglja u Jugoslaviji između dva rata (425), proizvodnja uglja u Jugoslaviji posle II svetskog rata (426)
PLASMAN I POTROŠNJA UGLJA 431
PREGLED UGLJONOSNIH BASENA, LEŽIŠTA I RUDNIKA UGLJA
U JUGOSLAVIJI 432
PRIKAZ POJEDINIH UGLJONOSNIH LEŽIŠTA I BASENA U JUGOSLAVIJI 440
— I. KARBONSKO-PERMSKA LEŽIŠTA 440
[Mlavsko-pečki basen (440), Dunavski pojas (Veliki Greben i Miroč) (444), Stara planina (444), Ostale pojave (445)]
— II. JURSKI (LIJASKI) BASENI I LEŽIŠTA 445
[Dobra na Dunavu (445), Porečko-miročke pojave (447), Vrška čuka (448), Stara planina (452), Jerma (452)]
— III. KREDNA LEŽIŠTA 454
[Rtanj (456), Vlaško polje (458), Dobra sreća (459), Podvis-Tresibaba (461), Ostale pojave u rovu (462), Grdelička klisura (463)]
— IV. PALEOCENSKA LEŽIŠTA 463
[Istarski basen (463)]
— V. EOCENSKA LEŽIŠTA 467
[Majevica (467)]
— VI. EOCENSKO-OLIGOCENSKA LEŽIŠTA 468
[Dalmatinski (Drniški) basen (468)]
— VII. OLIGOCENSKA LEŽIŠTA 469
[Bogovinski basen (469), Savska oblast (oblast između Save i Drave) (470), Zasavski basen — sinklinorijum (471), Basen Hrvatskog Zagorja (472)]
— VIII. MIOCENSKA LEŽIŠTA 474
[Ibarski basen (475) — Jarando (479), Tadenje (480), Ušće (481), Fruškogorski basen — Vrdnik (482), Srednje-bosan- ski (Šaraj evo-zenički) (484), Pribojsko-ugljevički basen (Ugljevik) (494), Banovićki basen (Tito-Banovići) (496), Mostarski basen (498), Miljevinski basen (499), Kamengradski basen (500), Teslićki basen (501), Aleksinački basen (501), Senjsko-resavski basen (Rembas) (505), Despotovačko ležište (508), Mlavsko-petrovački basen (509), Lubničko-zvezdansko ležište (511), Sokobanjski basen (512), Sjeničko-štavaljski basen (513), Zapadno-moravski basen (513), Miocenski baseni uglja na teritoriji Crne Gore (516) — Pljevaljski basen (516), Ivangradski basen (516), Manji miocenski baseni i zatvoreni rudnici mrkog uglja u Dinaridima (BiH) (518), Manje značajni miocenski baseni na teritoriji Srbije (521)]
— IX. PLIOCENSKA LEŽIŠTA 527
[Kostolačko ležište uglja (527), Kolubarski basen (529), Posavsko-tamnavski basen (534), Krekanski basen (536), Kosovski basen (544), Metohijski basen (548), Drenički basen (549), Muhadjer Babun (549), Mozgoški basen (550), Manji pliocenski baseni i ležišta na teritoriji Bosne i Hercegovine (550), Stanarsko-krninsko ležište (551), Sprečansko-gračaničko ležište (551), Pliocenska ležišta na teritoriji Hrvatske (551) — Međumurska ležišta (552), Konjščinska ležišta (552), Ivanjec-ladanjska ležišta (553), Podravska grupa ležišta (553), Bjelovarsko-daruvarska grupa ležišta (553), Posavinsko-slavonska ležišta (554), Nekoliko manjih basena i ležišta (554), Pliocenski baseni lignita na teritoriji Slovenije (554) — Velenjski basen (555), Manji baseni pliocenske starosti (556), Pliocenski baseni na teritoriji Makedonije (557) — Kičevski basen (558), Pelagonijski basen (558), Neki manji baseni (558)]

MG P5