ISBN: Ostalo
Godina izdanja: 1978
Oblast: Arhitektura
Autor: Domaći
Jezik: Srpski

BRANKO MAKSIMOVIĆ

IDEJNI RAZVOJ SRPSKOG URBANIZMA - period rekonstrukcije gradova do 1914. godine

Izdavač - Srpska akademija nauka i umetnosti, Beograd

Godina - 1978

222 strana

34 cm

Edicija - Spomenik - Srpska akademija nauka i umetnosti; 121. Odeljenje društvenih nauka: nova serija

Povez - Broširan

Stanje - Kao na slici, tekst bez podvlačenja


SADRŽAJ:
Predgovor
Uvod

GLAVNIJE POJAVE I UTICAJI U PROCESU URBANIZACIJE SRBIJE
Migracioni proces selo-grad (Uticaji tog procesa na radnu i ekonomsku strukturu stanovništva gradova, na razvoj urbano-ruralne strukture i na izgled perifernih delova gradova)
Uticaj prilaznih i tranzitnih puteva na spontano širenje gradova i njihovu urbanu strukturu
Uticaj železničkog saobraćaja na proces urbanizacije
Podizanje industrije po gradovima i njen uticaj na mehanički prirašta
stanovništva i na sanitarne uslove
Uloga trgovine i zanatstva u procesu urbanizacije
Razvoj rudarstva kao faktor urbanizacije

REKONSTRUKCIJA GRADOVA
Organizovanje državne delatnosti na rekonstrukciji gradova (Periodizacija srpskog urbanizma do Prvog svetskog rata. Dva pristupa i metoda rekonstrukcija gradova. Uticaj zakonodavstva Osnivanje centralne ustanove za građenje svih javnih postrojenja na suhu i vodi)
Zakonodavstvo značajno za urbanistički razvoj gradova
Zakon o eksproprijaciji od 1866.
Zakon o podizanju javnih građevina od 1865.
Zakon o mestima od 1866. sa dopunom od 1885. godine
Projekt zakona o regulisanju varoši Beograda od 1867.
Predlog građevinskog zakona za varoš Beograd i druge varoši i varošice u Kraljevini Srbiji od 1896.
Građevinski zakon za grad Beograd od 1896. godine
Problemi rekonstrukcije gradova i metodi njihovog rešavanja. (Teškoće oko prvih pokušaja rekonstrukcije Beograda van Šanca Podizanje kamene česme u znaku ulepšavanja grada)
Glavni nacionalno-politički pokretači rekonstrukcije gradova (Kritično stanje urbanizma zbog kolebljive urbanističke politike Povoljne urbanističke perspektive Beograda posle iseljavanja Turaka Širok urbanistički program za proširenu Srbiju južnim krajevima)
Stvaranje urbanističke politike
Urbanistički razvoj Beograda. (Značaj promene u privrednom životu i urbanističkoj strukturi grada)
Josimovićevo delo o rekonstrukciji starog Beograda u Šancu i njegov značaj za razvoj srpskog urbanizma
Dalekovida vizija budućeg Beograda
Široka zamisao o stvaranju gradskog zelenila
Realizam Josimovićevog shvatanja rekonstrukcije saobraćajne mreže
Josimovićeva koncepcija o izvršenju rekonstrukcije stare varoši
Pažljiv stav prema objektima od veće ili istorijske vrednosti
Odnos državne uprave i društva prema Josimovićevom radu na preuređenju Beograda
Josimovićevo delo u kulturnom nasleđu Srbije
Primer nacionalno-borbene urbanističke ideologije
Uticaj Josimovićevog dela na ideološki stav ministra građevina
Ostvarenje plana rekonstrukcije Beograda u Šancu
Karićeva zapažanja o razvoju Beograda krajem 19. veka
Rekonstrukcija Beograda u okviru varoškog rejona
Urbanistički razvoj Beograda prema planovima od 1878. do 1910.
Generalni urbanistički plan od A. Kambona
Planske strukture pojedinih delova Beograda
Rad društva za uređenje pojedinih delova Beograda
Negativne pojave u urbanizaciji Beograda i borba protiv delimičnih regulacija
Planski osnovano naselje „Englezovac“
Besplanska izgradnja periferije Beograda
Društvo srpskih inženjera i arhitekata u borbi protiv delimičnih planova regulacije
Problemi i sistemi rekonstrukcije gradova u novim krajevima, posle 1978. godine
Tipične crte nasleđene urbane strukture
Dva suprotna shvatanja zadataka i metoda rekonstrukcije konzervativna i potpuna, korenita rekonstrukcija
Analiza primera rekonstrukcije
Niš
Kuršumlija
Surdulica
Vranje
Užice
Sprovođenje rekonstrukcije gradova u oslobođenim krajevima
Izmene regulacije i nivelacije
Uputstva za rad regulacione komisije grada Pirota
Komunalna politika i sanitarno-tehnički radovi u Beogradu
Razvoj mreže tramvajskog saobraćaja
Projekt beogradskog pristaništa na Savi

URBANISTIČKA SVOJSTVA FUNKCIONALNIH PROSTORA GRADA
Urbanistička svojstva funkcionalnih prostora grada. (Racionalnost i funkcionalnost kao glavni faktori u sistemu stambene izgradnje y Uloga
obrazovanju gradskih centara i osnovnih tipova ulične mreže žitelja-graditelja svojih kuća u stvarnoj rekonstrukciji i izgradnji grada Regulacioni plan postaje pokretač rekonstrukcije grada Uvođenje prostora zelenila van okvira regulacionog plana)
Stambeni prostori grada
Vrednosti nasleđenog stambenog fonda
Urbanistička svojstva stambene izgradnje u okviru regulacionih planova
Orijentacija strana bloka prema stranama sveta
Položaj bloka prema gradskom centru i glavnoj saobraćajnici i način njegove izgradnje
Veličine, oblici i dubine stambenih blokova
Podela stambenih blokova na parcele
Razvoj sistema građenja i grupisanja stambenih zgrada nezavisno od regulacionog
plana
Borba protiv nezadrživih pojava u stambenoj izgradnji
Gradski društveni centri. (Značaj gradskog centra u društvenom životu grada
Polifuncionalni gradski centri i njihovi osnovni oblici: trg i trakasto razvijeno središte grada - Monofunkcionalni gradski centri
Tipični položaji i oblici monofunkcionalnih centara - Stvaranje mreže bolnica)
Polifunkcionalni gradski centri
Trg sa funkcijama društvenog centra
Prošireni prostor raskršća glavnih ulica kao društveni centar
Trakasto razvijeno središte grada -,,čaršija“
Društveni centar, raščlanjen ulicama na više posebnih blokova
Monofunkcionalni društveni centri
Tipični položaji i oblici monofunkcionalnih centara
Stvaranje pravilnog prostora pred javnom građevinom
Postavljanje školskih zgrada
Aksijalno postavljanje javne građevine u odnosu na odnosu na osovinu glavne ulice
Ugaoni položaj javne građevine i njegove arhitektonsko-urbanističke vrednosti
Stvaranje mreže bolnica i njihov razmeštaj
Osnovni tipovi ulične mreže
Uloga pravougaone ulične mreže u stambenoj izgradnji
Prostorno-kompozicione vrednosti pravougaone sheme grada
Značaj pravougaone sheme u rekonstrukciji grada
Radijalna ulična mreža, kao rezultat konzervativne rekonstrukcije
Mogući inostrani uticaji na primenu radijalnog i dijagonalnog sistema ulične mreže
Prostori gradskog zelenila
Uređenje gradskih parkova, izletišta i ozelenjavanje ulica
Parkovi Beograda
Kalemegdan i Mali Kalemegdan
Karađorđev park
Pančićev park
`Finansijski park`
Topčiderski park i Košutnjak
Značaj uređenja banja i banjskih parkova za razvoj urbanističke kulture
Park u Soko Banji
Park u Vrnjačkoj Banji
Park u Banji Koviljači i Aranđelovačkoj Banji
Uvođenje spomenika u gradske prostore
Spomenik kosovskim junacima
Spomenik Karađorđu
Spomenik Dositeju Obradoviću

URBANISTIČKA MISAO U SRBIJI POČETKOM 20. BEKA
Teorijsko-kritički radovi o urbanističkom razvoju Beograda
Uloga Društva srpskih inženjera i arhitekata i stručnih časopisa u razvoju urbanističkih misli
Kritički radovi Jefte T. Stefanovića
Javne građevine u Beogradu
O značaju Beograda kao privrdnog, nacionalnog i političkog centra Srbije
O regulacionom planu Beograda iz 1910. godine
Kritički i teorijski radovi Dimitrija T. Leka
Revizija regulacionog plana prestonice I njenog građevinskog zakona
`Naše prilike` Sabrani članci
O problemima rekonstrukcije Dorćola u Beogradu
Kritika projekta Građevinskog zakona za Beograd od Jefte T. Stefanovića
Teorijski radovi nepoznatih autora
`Prestonica Kraljevine Srbije`
`Razviće Beograda`
`Regulacija trga kod Slavije u Beogradu`
`O baštenskim postrojenjima, skverovima (igralištima) naše prestonice` od Veselina Tripkovića
`Opštinski zajam od 60 miliona` od V. Vulovića
Značaj javnih konkursa za razvoj urbanističke kulture
Konkurs za regulacioni plan Beogradskog rejona
Konkurs za uređenje Terazija
Konkurs za idejni projekt preuređenja Malog Kalemegdana
Kritika Dimitrija T. Leka povodom konkursa uređenje Malog Kalemegdana
Projekti i ostvarenja urbanističkih celina Beograda
Prostorna kompozicija Malog Kalemegdana Dimitrija T. Leka
Barokna koncepcija urbanističke celine oko zgrade Narodne skupštine Dimitrija T. Leka
Kompoziciona celina kompleksa Vojne bolnice
kompleksa Vojne bolnice Danila Vladisavljevića
Idejna koncepcija Pozorišnog trga Stanojla P. Babića
Generalni regulacioni plan Skoplja D. T. Leka

ZAKLJUČAK
Razvoj ideologije urbanističkog preobražaja gradova
Urbanistička politika države

Izvori i literatura
Indeks slika
Evolution idéologique de l`urbanisme Serbe 1861—1914 (résumé)


Ako Vas nešto zanima, slobodno pošaljite poruku.