Godina izdanja: 2016
ISBN: 978-86-7188-166-1
Autor: Domaći
Jezik: Srpski

Autor - osoba Savić, Svenka, 1940-
Naslov Kako je muški rod od devica? : visokoobrazovana romska ženska elita u Vojvodini / Svenka Savić
Vrsta građe knjiga
Jezik srpski
Godina 2016
Izdavanje i proizvodnja Novi Sad : Futura publikacije : Ženske studije i istraživanja, 2016 (Beograd : Službeni glasnik)
Fizički opis 450 str. : ilustr. ; 23 cm
Drugi autori - osoba Miličić, Vanja (autor dodatnog teksta)
Dražić, Silvia (autor dodatnog teksta)
Dražić, Relja (autor dodatnog teksta)
(FP; broš.)
Napomene Tiraž 300
Str. 447-450: Jedan primer feminističke edukacije / Silvija Dražić, Relja Dražić
Napomene i bibliografske reference uz tekst
Str. 408-441: Selektivna bibliografija / Vanja Miličić
Bibliografija: str. 442-446.
Predmetne odrednice Romkinje -- Visoko obrazovanje -- Vojvodina
Romkinje -- Vojvodina -- Biografije
Vojvodina

U tekst ove knjige je pretočeno iskustvo u radu tokom mentorskog sazrevanja sa romskim studentkinjama i studentima Univerziteta u Novom Sadu (UNS) i moja naučna saznanja koja sam afirmisala o njima u akademskoj zajednici u zemlji i u regionu. U prvom delu su objedinjeni radovi koje sam pisala početkom 21. veka o studentkinjama Romkinjama UNS, objavljeni u različitim publikacijama u zemlji i regionu. Cilj njihovog objedinjavanja na jednom mestu je da pokažem širinu problematike koju danas treba imati u vidu kada se procenjuje učinak romske ženske elite u Srbiji. Ovome delu pridružen i novi tekst Obrazovanje, rod, etnički i verski identitet romske mlade intelektualne elite u Vojvodini: krsna slava kod Roma, napisan 2016. U drugom delu knjige pokazujem iskustvo koje sam postepeno sticala u mentorskog radu na projektu u alternativnom akademskom prostoru obrazovanja (Udruženju „Ženske studije i istraživanja”) krajem devedesetih godina 20. veka koje sam zapisala u obliku ličnih dnevničkih zapisa tokom šest meseci projekta Romkinje za Rome (ostvaren uz finansijsku podršku Fonda za otvoreno društvo). Objavljujem ga ovde nakon dve decenije uspešnog rada sa istom grupom mladih Romkinja koje su stekle visoko obrazovanje, da široj akademskoj javnosti predstavim početak onoga što je danas znani rezultat mog mentorskog rada – mlade Romkinje u sopstvenoj eliti na mestima moći i odlučivanja u akademskoj i političkoj sferi. Dva su osnovna cilja projekta bila: da steknu istraživačko i akademsko iskustvo u univerzitetskoj sredini i da ga vrate svojoj romskoj zajednici. Prvi rezultat mentorskog projekta je bio vidljiv neposredno nakon njegovog okončanja jer su tri romske studentkinje već u 1999. godini pokrenule inicijativu za osnivanje svoje romske nevladine organizacije sa sedištem u Žablju („Mladi istraživači Romi”), a jedna je to uradila u Nišu („Edukativni romski centar”), dok je jedna nastavila aktivistički rad i saradnju na romskim pitanjima van Srbije (u Beču: „Tara”). Ono što im je zajedničko jeste da su svojoj zajednici vratile znanje uloženo u njihovo obrazovanje i školovanje. Drugi rezultat mentorskog projekta je objavljivanje knjige Romkinje najpre na srpskom jeziku (2001), potom na engleskom i romskom (2002), koristeći metod životnih priča. Ovaj metod podrazumeva usku i dugogodišnju saradnju mentorke sa saradnicama, zahvaljujući kojoj su mlade istraživačice istovremeno tokom sakupljanja, beleženja i analiziranja empirijskog materijala kao deo istraživačkog akademskog iskustva, savladavale širu problematiku vezanu za romsku zajednicu u Vojvodini (stanovanje, obrazovanje, istorija, kultura i posebno rodna dimenzija toga). Sve su (tada studentkinje, sada graditeljke romske elite) dobile na uvid moje dnevničke zabeleške i sugerisale koje delove da menjam ili izostavim. U trećem delu izlažem (hronološkim redosledom njihovog rođenja) životne priče pet romskih studentkinja sa kojima sam otpočela mentorski rad na UNS, nastavila ga do danas, nakon 20 godina, kada one predstavljaju deo romske ženske elite u Srbiji. One svedoče ličnim ispovestima o svom putu od upisa na studije do danas. U nastavku mentorskog rada one su tokom dve godine (1999-2001) u okviru alternativnog akademskog programa u Udruženju građana „Ženske studije i istraživanja” sakupile životne priče starih Romkinja u Vojvodini (ukupno devetnaest u rasponu rođenja od 1921. do 1946) i u obliku timskog diplomskog rada uobličile knjigu Romkinje, i objavile pod mojim mentorstvom (2001). Time je otpočelo njihovo istraživačko iskustvo neposredno sa ženama prethodnicama u sopstvenoj zajednici, o kojima su one, po sopstvenom priznanju, malo znale. Time su se povezale sa ženama iz sopstvene zajednice, a uz istraživačko i rodno iskustvo mentorke, polako rekonstruisale sopstveni pogled na etničku zajednicu, o čemu svedoče u svojim izjavama. Uz svaku od pet priča sačinila sam biogram u kojem se sjedinjuju podaci iz profesionalnog i ličnog iskustva, kako bi se bolje razumeo napor koji su sve uložile da do zacrtanog cilja dođu. Objavljivanje biograma u ovoj knjizi je metodološka novina čija je svrha da učini preglednijim sled događaja u vremenu koji sve o naporu koji je bio potreban da bi se izdigle iz svoje objektivne neizgledne početne situacije. U četvrtom delu su preštampane životne priče starih Romkinja, koje su sakupile: Marija Aleksandrović; Jelena Jovanović, Stanka Dimitrov i Svenka Savić. U petom delu je data bibliografija radova o Romima koja se nalazi u Biblioteci Matice srpske (koju je sastavila Vanja Milićić kao diplomski rad u Školi romologije 2010) koja je informacija o bogatim izvorima o romskoj zajednici, pre svega za studije romologije, ali i za studije roda, jer dokazuje da se u radovima pohranjenim u najstarijoj biblioteci u zemlji uglavnom ne nalaze radovi o ženskoj romskoj populaciji, pa su podaci predstavljeni u ovoj knjizi dobar izvor za dalja istraživanja povezanosti rodnih i romoloških istraživanja kod nas. Ukratko, u ovoj knjizi su prisutni različiti glasovi: glas istraživačice koja nakon dugog vremena saradnje sa mladim Romkinjama i sama stasava u interdisciplinarnoj perspektivi povezivanja rodnih i romoloških studija i u tu saradnju uvodi i druge, mlade saradnice neromkinje koje ovakav istraživački pravac mogu nastaviti. To je mentorka koja priprema mlade Romkinje za preuzimanje obaveze prema svojoj zajednici. Zatim su tu glasovi tih mladih Romkinja koje su preuzele ulogu u svojoj zajednici i svoje živote ali i svoja istraživanja ostvaruju u 21. veku. I, na kraju su tu glasovi njihovih prethodnica iz 1 veka, nastali gotovo sto godina ranije – starih Romkinja (rođenih u rasponu od 1921. do 1943) koje pričaju ličnu istoriju u kontekstu političkih i društvenih događanja i promena u jugoslovenskom prostoru. Zatim tu su i glasovi sa kritičke saradnika i saradnica koji su u kontinuitetu saučestvovali pre svega u publikovanju gotovih rezultata gorepomenutog eksperimentalnog mentorskog rada. Stožer knjige je mentorka koja organizuje i obezbeđuje kontinuitet rada svojim delovanjem među mladim i starim Romkinjama, svojim mentorskim pristupom, istraživačkim radovima i vizijom o važnosti stasavanja i delanja visokoobrazovanih Romkinja za budućnost ne samo romske nego ukupne akademske zajednice u Srbiji.


Svenka Savić (Gospođinci, Opština Žabalj, Kraljevina Jugoslavija, 16. 6. 1940) srpska lingvistkinja i profesorka emerita Univerziteta u Novom Sadu. Redovna profesorka Psiholingvistike Filozofskog fakulteta Univerziteta u Novom Sadu, u penziji od 2007. Objavila je velik broj knjiga i naučnih radova o upotrebi jezika u grupama koje u društvu imaju manju moć; uže je usmerena na psiholingvistiku i analizu diskursa.
Godine 1964. diplomirala je na Filozofskom fakultetu Univerziteta u Novom Sadu na Katedri za južnoslovenske jezike. Magistrirala je na istom fakultetu na studijskoj grupi Lingvistika. Njena magistarska teza bila je Sintaksičke konstrukcije s pridevima u srpskohrvatskom jeziku. Doktorat je stekla 1977. na Filozofskom fakultetu Univerziteta u Beogradu, na Odseku za psihologiju (disertacija Razvoj govora kod blizanaca i neblizanaca). Dobitnica je nagrade Laza Kostić (1994), nagrade Izvršnog veća AP Vojvodine za razvoj rodne ravnopravnosti (2003) zlatbe medalje Jovan Đorđević Srpskog narodnog pozorišta (2010) i medalje za kulturu za ukupno stvaralaštvo Zavoda za kulturu Vojvodine (2011).
Studijski je boravila na Univerzitetu Berkli u Kaliforniji (SAD), Institutu za psiholingvistiku u Nijmegenu (Holandija), Univerzitetu Bafalo (SAD) i Univerzitetu Novi Meksiko (Meksiko). Predavala kao gostujućа profesorка u Oslu, Berlinu, Gracu, Beču, Kopenhagenu, Zagrebu, Sarajevu, Skoplju, Ljubljani, Nikšiću, Podgorici i Nišu.
Na Filozofskom fakultetu u Novom Sadu predavala je Psiholingvistiku, Uvod u lingvistiku, Analizu diskursa, Rod i jezik, Uvod u romologiju, Uvod u rodne studije, Feminističku teologiju. Senat Univerziteta u Novom Sadu izabrao ju je u zvanje profesora emeritusa 2010.
Članica je Izvršnog odbora Evropskog društva lingvista. Učestovala je na oko 100 naučnih skupova u zemlji i inostranstvu. Naročito se zalagala za multidisciplinarnost studija, osnivačica Ženskih studija i istraživanja Mileva Marić Ajnštajn u Novom Sadu, kao i Centra za rodne studije u Beogradu. Prvi kurs Analize diskursa u Jugoslaviji održala je osamdesetih godina XX veka na Filozofskom fakultetu u Novom Sadu.

MG P5