Godina izdanja: 2011
ISBN: 978-86-88745-00-0
Autor: Domaći
Jezik: Srpski

IZGUBLJENO U TRANZICIJI - kritička analiza procesa društvene transformacije

Uredili - Ana Veselinović, Petar Atanacković, Željko Klarić

Izdavač - Rosa Luxemburg Stiftung, Regionalna kancelarija za jugoistočnu Evropu, Beograd

Godina - 2011

393 strana

22 cm

ISBN - 978-86-88745-00-0

Povez - Broširan

Stanje - Kao na slici, tekst bez podvlačenja



SADRŽAJ:
PREDGOVOR
TRANZICIJA I(LI) TRANSFORMACIJA: UVOD
MILAN RAKITA - Prilog kritici teorija modernizacije i tranzitologije u društvenim naukama
ĐORĐE TOMIĆ - Od transformacije do tranzicije i nazad: Nauka o transformaciji? Pojmovi, pitanja, teorije

JUGOISTOČNA EVROPA KAO DRUGOST
ŠEFIK TATLIĆ i LINA DOKUZOVIĆ - Tranzicija kao praznina: Integracija, suučesništvo, otpor
IVANA MARJANOVIĆ - Rasistički režim (belog) EU Šengen režima

STRUKTURNA PRILAGOĐAVANJA
GORAN MUSIĆ – Suprotstavljene interpretacije tranzicije: Balkan i Srednja Evropa
MISLAV ŽITKO - Tranzicija financijskog sektora u Hrvatskoj i Sloveniji
MILOŠ JADŽIĆ - Prostor, urbanizam, politika u postsocijalističkom gradu

STARE ULOGE I NOVA OČEKIVANJA: ŽENE U TRANZICIJI
TANJA VUKŠA - Kritički feministički pristup pojmu jednakosti
TEA HVALA - Kontinuitet promene feminističke kontrajavnosti u Ljubljani
SUNČICA VUČAJ - Lezbejska egzistencija - u tranziciji?

IDEOLOSKA REPRODUKCIJA STVARNOSTI
JELENA VELJIĆ i ARANĐEL BOJANOVIĆ - Transformacija sistema visokog obrazovanja u Srbiji 2003-2010: jedna perspektiva
DARE PEJIĆ - „KONCEPT VIKENDA VIŠE NE POSTOJI!` Kreativne industrije u kognitivnom kapitalizmu i preduzetnički duh zaposlenih u kulturi

PROIZVODNJA SEĆANJA I NOVI MITOVI
VLADIMIR SIMOVIĆ - Ideologija i ideologizacija sećanja: od socijalizma do kapitalizma i nazad
BORIS STAMENIĆ - Od nacionalne klase do prvoklasne nacije: Ambivalentnost promjene politike (pod) sjećanja u Istočnoj Europi nakon 1989. godine
MILAN RADANOVIĆ - Istorijska politika u Srbiji nakon 2000. Primeri manifestovanja sprege između akademskog istorijskog revizionizma i državne revizije prošlosti
DUŠAN MALJKOVIĆ - Mit o vladavini Zorana Đinđića kao „zlatnog doba“ formiranja građanskog društva u Srbiji

OTPORI I ALTERNATIVE: KUDA IDEMO?
ANA VILENICA - Aktivizam i umetnost
ĐORĐE TOMIĆ - Od demokratije do socijalnog pitanja? Studentski protesti u Srbiji od početka devedesetih godina 20. veka do danas
IVAN ZLATIĆ - Od politikantskog ka političkom - Radnički aktivizam u Srbiji 2000-2004. godine

ABSTRACTS
BIOGRAFIJE


`„Tranzicija“ predstavlja u javnosti najčešće upotrebljavani termin za opisivanje društvenih promena u istočnoj i jugoistočnoj Evropi nakon pada Berlinskog zida 1989. godine. Kolaps sistema „realnog socijalizma“ i okončanje bipolarne podele sveta vodilo je promenama društava nekadašnjeg Istočnog bloka, zbog čega se u političkoj sferi, medijima, ali i u naučnim krugovima pojam „tranzicija“ po pravilu koristi za opisivanje transformacije društava iz sistema „državnog socijalizma“ u „liberalnu demokratiju“ ili u ekonomskom smislu, za prelazak sa dirigovane ili planske privrede na tržišno orijentisanu ekonomiju.

U proteklih dvadeset godina, transformacijski procesi su, u drastičnoj meri izmenili političke, ekonomske i društvene ambijente zemalja realno postojećeg socijalizma. U političkoj areni, jednopartijski sistem je zamenjen višepartijskim sistemom, a istovremeno je počeo dugotrajan proces ekonomske liberalizacije, koji je podrazumevao otvaranje nacionalnih tržišta za inostrani i domaći krupni kapital. I dok su se ovi „tranzicioni“ procesi vodili pod vrednosno nabijenim parolama „modernizacije“, „stabilizacije“, „normalizacije“ i „liberalizacije“, svedoci smo faktičke ekonomske periferizacije, socijalne fragmentacije, pauperizacije, porasta etnonacionalizma, klerikalizacije i retradicionalizacije.

Drugim rečima, „tranzicija“ se i pojmovno i praktično razotkrila kao jedan krajnje protivrečan proces. Kompleksna situacija u kojoj se društva bivšeg Istočnog bloka već više od dve decenije nalaze zahteva dosta nijansiraniji kritičkoanalitički pristup koji polazi od pretpostavke da navedeni negativni fenomeni ne mogu biti objašnjeni samo kao devijacije na inače „ispravnom“ putu tranzicije. Umesto toga, oni ukazuju na suštinske nedostatke samog koncepta tranzicije.

z tog razloga neophodno je kritički ispitati i oceniti kako sam koncept, tako i realni proces tranzicije. Važno je istražiti na koji su način u javnosti mišljeni pojmovi „tranzicije“, „transformacije“ i „modernizacije“, koji je bio istorijsko-politički kontekst njihovog nastanka i u čemu se ogledala njihova politička funkcija. Ispitati kako se proces tranzicije odvijao u pojedinim društvima i koji su bili (ili koji jesu) ključni socioekonomski, politički, kulturni i drugi rezultati i uticaji tranzicije. Ustanoviti na kojim pitanjima i mestima se artikulišu nezadovoljstva i javljaju otpori i u kojoj meri oni predstavljaju realne alternative tranzicionim procesima. Zbornik koji je pred vama upravo predstavlja jedan pokušaj kritičkog preispitivanja „tranzicije“. Odakle dolaze i kako se upotrebljavaju koncepti „tranzicije“ i „transformacije“? Šta predstavlja i šta donosi „tranzicija“ u socioekonomskoj sferi? Koje su odlike „novog sistema vrednosti“ u društvima u „tranziciji“? Na koji način se tranziciona društva odnose prema svojoj „socijalističkoj“ prošlosti i kakva se anticipacija budućnosti krije iza tih specifičnih odnosa? Na koji način su se promenila društva i pojedinci u njima tokom više od dve decenije? Postoje li alternative i otpori tranzicionim procesima? Ovo su samo neka od pitanja na koja su autori/ke u zborniku pokušali/e da pronađu odgovore. Zbornik je nastao kao rezultat rada Letnje škole 2010. „Izgubljeno u tranziciji“ realizovane u organizaciji fondacije Rosa Luxemburg Stiftung – Southeast Europe (Beograd) i Alternativne kulturne organizacije – AKO (Novi Sad). Letnja škola, održana u Novom Sadu od 01. do 04. jula 2010. godine, okupila je preko dvadeset mladih izlagača i izlagačica i više desetina drugih učesnika i učesnica sa područja bivše Jugoslavije i iz drugih evropskih zemalja (Austrija, Nemačka i Italija), koji su na sedam panela tokom četiri dana rada pokušali da kroz izlaganja, prezentacije i diskusije mapiraju i analiziraju neke od osnovnih problema društava u tranziciji i pronađu moguće odgovore na ranije navedena pitanja. Stoga se u izboru učesnika/ca letnje škole i, kasnije, autora/ki priloga za zbornik, polazilo pre svega od želje da budu zastupljeni mlađi i neafi rmisani istraživači i istraživačice iz regiona bivše Jugoslavije, koji imaji određeni levi aktivistički background. Na taj način se želelo dostizanje određenog nivoa naučne analize problema, ali ujedno i otvoreno postavljanje političkih pitanja vezanih za karakter i perspektive tranzicionih procesa, kao i alternativâ tranziciji. Jasno je da autori i autorke tekstova u zborniku svojim istraživačkim prilozima nisu mogli da pokriju čitav spektar pitanja povezanih sa problemom tranzicije, niti im je to, uostalom, i bila namera. Iz tog razloga zbornik treba pre svega razumeti ne kao epilog, već kao početak kritičkog preispitivanja stvarnosti koja nas okružuje.`



Ako Vas nešto zanima, slobodno pošaljite poruku.