Tip: Plakat
Tema: Sport

„Куцнуо је дванаести час“ – Politički plakat protiv vlade Milana Stojadinovića, Kraljevina Jugoslavija, oko 1937. godine (31×24 cm)

Retko sačuvan originalni politički plakat iz drugе polovине 1930-ih godina, naslovljen dramatičnim apelom „Куцнуо је дванаести час“, koji je uputila opozicija protiv tadašnje vlade Milana Stojadinovića u Kraljevini Jugoslaviji. Ovaj dokument predstavlja otvoreni politički pamflet usmeren protiv ekonomske politike režima, zaduživanja države i „samovlašća“ tadašnjeg predsednika vlade.

Tekst je pisan u formi oštrog javnog upozorenja narodu i službenicima, s ciljem da ih podstakne na otpor i sumnju prema vlastima. U tekstu se detaljno nabrajaju mere koje su, prema autorima plakata, dovele zemlju do finansijske propasti — poput povećanja zaduženja kod Poštanske štedionice i Državne hipotekarne banke, rasprodaje državnih resursa, i pritisaka na činovništvo da samovoljno od svojih plata otplaćuje državne dugove.

Posebno su navedene i konkretne tačke:
- prinudno uzimanje štednih uloga građana,
- samoporezivanje činovnika (do 10% godišnje),
- prebacivanje državnih sredstava u „rezervne fondove“ van kontrole javnosti.

Završni pasus plakata optužuje Stojadinovića za povezivanje sa Italijom i Vatikanom, nazivajući ga „jugoslovenskim Musolinijem“, čime ovaj plakat dobija snažan antifašistički ton i izražava duh otpora u predvečerje Drugog svetskog rata.

Tehničke karakteristike:
- Period: oko 1936–1938. godine
- Tema: politički pamflet protiv vlade Milana Stojadinovića
- Format: 31 × 24 cm
- Mesto: verovatno Beograd
- Pismo: ćirilica
- Štampa: crna boja na bež papiru
- Izdavač: opozicioni politički krugovi (bez naznačenog izdavača)

Stanje:
Vrlo dobro očuvano, papir prirodno požuteo s manjim horizontalnim preklopom i diskretnim tragovima vremena. Tekst u potpunosti čitljiv i bez oštećenja, što je retkost za političke pamflete iz tog perioda.

Značaj i kolekcionarska vrednost:
Plakat „Куцнуо је дванаести час“ predstavlja izuzetno dragocen istorijski dokument političke borbe i javne opozicije u Kraljevini Jugoslaviji u periodu pred Drugi svetski rat. Zbog svog otvorenog opozicionog karaktera i jasnog antifašističkog tona, ovaj primerak je značajan i za kolekcionare političke građe, međuratne istorije i propagande.

Ovakvi primeri su vrlo retko sačuvani, jer su bili kratkog veka i često uklanjani odmah po objavljivanju.