Jezik: Srpski

Polovan časopis, izuzetno očuvan, kao nov.

Izdavač: Srpska pravoslavna Eparhija temišvarska - Temišvar,
2014. god.
Broširan povez, 21 cm.
270 str. Ilustrovano

Eparhija temišvarska je eparhija Srpske pravoslavne crkve sa sedištem u Temišvaru, gde nalazi i saborna crkva eparhije. Temišvarska eparhija je osnovna verska ustanova za Srbe u Rumuniji.

Arhijerej administrator je episkop Lukijan (Pantelić), a arhijerejski zamenik je protojerej-stavrofor Marinko Markov.

Prvi pisani tragovi o postojanju eparhije dosežu do 16. veka, a tada se javlja u opsegu srpske Pećke patrijaršije. Značajna je činjenica da su Srbi na ovim prostorima imali razvijen crkveni život mnogo pre Velike seobe 1690., a jedan od ovdašnjih episkopa srpskih, Isaija (Đaković), postao je jedan od najčvršćih oslonaca pridošlom patrijarhu Arseniju III Čarnojeviću. I po Velikoj seobi, i dugo po zasnivanju Krušedolske (1708), odnosno Karlovačke mitropolije (1713), Temišvarska eparhija je ostala u nadležnosti Beogradske mitropolije, sve do sjedinjenja Beogradske i Karlovačke mitropolije, u kojem je Temišvaru pripala posebna uloga. Naime, Požarevačkim mirom iz 1718. godine Austrija je dobila na račun Turske Banat, Olteniju, deo Srbije sa Beogradom, delove Bosne i Slavonije.

Smatrajući da je Beograd suviše blizu Turskoj, beogradski mitropolit Mojsije (Petrović) je premestio sedište svoje mitropolije u Temišvar, gde je svečano ustoličen 1721. godine. Po smrti karlovačkog mitropolita Vikentija (Popovića) 1726. godine, Mojsije (Petrović) je izabran i za mitropolita karlovačkog, čime je praktično počelo ujedinjavanje Srpske pravoslavne crkve sa teritorije Austrije. Dakle, mitropolit Mojsije (Petrović) je iz Temišvara prešao na karlovačku mitropolitsku katedru.

Pri sprovođenju jerarhijske podele u Karlovačkoj mitropoliji 1864. godine Temišvarska eparhija je, kao srpska, ostala u Karlovačkoj mitropoliji, s tim što je ustupila rumunske crkvene opštine, a preuzela srpske crkvene opštine iz Aradske eparhije. Mešovite crkvene opštine su dodeljene prema većinskoj pripadnosti vernika.

Po meri ukidanja nadležnosti Karlovačke mitropolije, odnosno njenog uključivanja u vaspostavljenu srpsku Beogradsku patrijaršiju posle Prvog svetskog rata i Temišvarska eparhija je postala deo ujedinjene Srpske pravoslavne crkve. Tadašnji episkop Georgije Letić premestio je sedište iz Temišvara u Kikindu. 1931. godine došlo je do arondacije između Temišvarske i novouspostavljene Eparhije banatske (naslednica Eparhije vršačke), tako da je prva u potpunosti preuzela srpske vernike u Rumuniji, a druga u Srbiji.