ISBN: Ostalo
Autor: Domaći
Godina izdanja: K173
Jezik: Srpski

U dobrom stanju!

Maribor (nem. Marburg an der Drau) drugi je po veličini grad i jedna od 11 gradskih opština u Sloveniji sa 114.349 stanovnika, kao i sedište gradske opštine Maribor.

Maribor leži na 269,5 m nadmorske visine, 15° 39` 12` geografske dužine i 46° 33` 39` geografske širine. Predstavlja regionalno središte pokrajine Štajerske, koja se u stvari većim delom prostire u susednoj Austriji. Poznat je i kao obrazovni centar - sedište je Mariborskog Univerziteta i brojnih škola. Župan opštine Maribor je Aleksander Saša Arsenovič. U Mariboru je i sedište mariborske nadbiskupije. Maribor leži na reci Dravi (sa obe strane reke), na mestu gde se sastaju planinski masiv Pohorje, Dravsko polje, planina Kozjak te Slovenske gorice. Na južnoj strani Maribora, nalazi se drugi po veličini aerodrom u Sloveniji, Mariborski aerodrom (Mariborsko letališče). Najbliži veći urbani centar je Grac u Austriji, oko 60 km severno od Maribora.


Kao gradska opština, Maribor obuhvata područje grada Maribor te sledeća naselja: Bresternica, Celestrina, Dogoše, Gaj nad Mariborom, Grušova, Hrastje, Hrenca, Jelovec, Kamnica, Košaki, Laznica, Limbuš, Malečnik, Maribor, Meljski hrib, Metava, Nebova, Pekel, Pekre, Počehova, Razvanje, Ribniško selo, Rošpoh - del, Ruperče, Srednje, Šober, Trčova, Vinarje, Vodole, Vrhov dol, Za Kalvarijo, Zgornji slemen, Zrkovci.

Gradske četvrti Maribora su sledeće: Koroška Vrata, Center, Ivan Cankar, Studenci, Magdalena, Tabor, Nova Vas, Tezno, Pobrežje, Brezje-Dogoše-Zrkovci, Radvanje.

Istorija
Još 1164. godine zamak pod imenom Marchburch je dokumentovan u Štajerskoj. Maribor se prvi put spominje kao trgovačko mesto pored „Martovskog zamka“ 1204. godine, da bi već 1254. godine dobio privilegije grada. Naglo se razvija u drugoj polovini 13-og veka, nakon što je Rudolf I Habzburški, pobedio Otakara II Pšemisla 1278. godine. Uspeo je da odoli najezdi otomanskih Turaka, te ostaje u Habzburškoj monarhiji sve do 1918-te godine.

Pred Prvi svetski rat, stanovništvo Maribora je bilo, 80% nemačko i 20% slovenačko. Sve do tada je bio znan kao nemački grad Marburg an der Drau. Po poslednjem austrijskom popisu iz 1910-te godine, Maribor je zajedno sa četvrtima, Studenci (Brunndorf), Pobrežje (Pobersch), Tezno (Thesen), Radvanje (Rothwein), Krčevina (Kartschowin) i Košaki (Leitersberg) imao 31.995 Nemaca (uključujući i Jevreje) te 6.151 Slovenaca. Posle raspada Austrougarske imperije, Maribor je pripao novoj državi, Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca. Mnogi Nemci su posle 1918-te godine napustili Maribor, ali ipak je 1930-te godine 25% celokupnog stanovništva Maribora bilo nemačke nacionalnosti.

Godine 1937. u Mariboru se još gradila pravoslavna crkva `Nova Lazarica`. Tamošnja pravoslavna crkvena opština, čije je sedište bilo u Krekovoj ulici broj 6, nije imala dovoljno novca za gradnju. Zato su su puštene u promet obligacije bezkamatnog zajma. Prodavano je po celoj državi 5000 obveznica, vrednih po 100 dinara, u ukupnom iznosu od 500.000 dinara.[1]

Nemačka je 1941. aneksirala Donju Štajersku (deo koji je pripadao Kraljevini Jugoslaviji). Adolf Hitler je zahtevao da Donja Štajerska postane opet nemačka zemlja kao što je i bila. Kasnije je i posetio Maribor gde su mu lokalni Nemci priredili veliki doček. Nemci počinju veliko iseljavanje Slovenaca u Hrvatsku i posebno u Srbiju, a kasnije, i u koncentracione logore u Nemačkoj. Cilj je bio da se Donja Štajerska potpuno germanizira.

Posle oslobođenja Maribor se naglo razvija i postaje najveći industrijski centar Jugoslavije. Nakon otcepljenja Slovenije od ostalog dela Jugoslavije 1991. godine, iznenadni gubitak velikog jugoslovenskog tržišta zadao je veliki udarac Mariboru. Nezaposlenost je skočila na skoro 25%. Od tadašnjeg šoka, stanje se postepeno poboljšalo sa razvojem malih i srednjih preduzeća. Od 2007. godine, granična kontrola između Austrije i Slovenije je prestala da postoji. Granični prelaz Šentilj severno od Maribora, otišao je u istoriju.

Sergej Vrišer, slovenski istoričar umetnosti, muzeolog, doktor nauka, uniformolog i pisac, * 9. novembar 1920., Maribor, † 28. maj 2004., Maribor.

Kratka biografija
Vrišer je bio: profesor muzeologije i konzervacije (Filozofski fakultet u Ljubljani), profesor istorije likovne kulture i kulture (Pedagoški fakultet u Mariboru) i dugogodišnji direktor Zavičajnog muzeja Maribor.

Bavio se istorijom odeće (posebno uniforme), slovenačkom baroknom skulpturom u kamenu i drvu, ...