ISBN: Ostalo
Jezik: Engleski
Godina izdanja: K318
Autor: Strani

Spoljašnjost kao na fotografijama, unutrašnjost u dobrom i urednom stanju!

Retko!

The Genesis of Language: A Psycholinguistic Approach
by Frank Smith, George Armitage Miller

Postanak jezika: psiholingvistički pristup


Psiholingvistika ili psihologija jezika je studija psiholoških i neurobioloških faktora koji su ključni za sposobnost sticanja, korišćenje i shvatanje jezika. Prvi pokušaji povezivanja ove dvije discipline su bili više filozofskog i spekulativnog karaktera, pošto je bilo vrlo malo podataka vezanih za funkcionisanje mozga. Savremena istraživanja na polju psiholingvistike uključuju širok spektar naučnih disciplina, kao što su biologija, neuronauka, kognitivna nauka i informaciona teorija, u cilju sveobuhvatnijeg i potpunijeg shvatanja moždanih procesa, ključnih za procesovanje jezika.

Pojam psiholingvistika je utemeljen oko 1940. godine i počeo je šire da se koristi u narednoj deceniji, poslije izdavanje knjige Psycholinguistics: A Survey of Theory and Research Problems (1954) američkog psihologa Čarlsa Egertona Osguda i mađarsko-američkog semiologa Tomasa Sebeoka. Granice između lingvistike i psiholingvistike su veoma difuzne, kao i granice psiholingvistike sa psihologijom.


Jedna od centralnih tema kojom se bavi psiholingvistika tiče se istraživanja sposobnosti svaladavanja jezika kod djece. Sposobnost savladavanja je pojam koji se ovdje koristi, umjesto učenje, pošto je učenje širi pojam koji obuhvata mnogo različitih stvari i koji psiholozi koriste u više tehničkom smislu. Psiholingvisti vjeruju da trenutno ne postoji psihološka teorija učenja, sposobna da da objašnjenje procesa koji omogućavaj djeci da u vrlo kratkom roku razviju sposobnost vladanja govorom i komunikacijom na svom maternjem jeziku. Od početka 1960-ih godina, istraživanja oko sposobnosti savladavanja jezika su bila pod velikim uticajem teorije generativne gramatike, američkog lingviste Noama Čomskog i glavni problem na koji su se usmjerila istraživanja ticao se pitanja: „Kako je moguće da mala djeca podsvjesno shvataju gramatička pravila na osnovu kojih se konstruiše govor i kako je moguće da ih koriste za konstruisanje svog govora u komunikaciji sa drugima“? Čomski vjeruje, zajedno sa određenim brojem psiholingvista, da se djeca rađaju sa znanjem formalnih principa koji određuju strukturu svih jezika i da to urođeno znanje objašnjava brzinu ovladavanja jezikom. Drugi tvrde, da ne postoji takva urođena vještina ili sposobnost, nego da je riječ o opštijim kognitivnim principima i da u primjeni jezičkih izraza na određene situacije leži i sama gramatička vještina. Skorija istraživanja pokazuju da sva djeca prolaze kroz iste faze razvoja govornih i jezičkih sposobnosti, bez obzira na jezik. Takođe, mnogi podaci ukazuju da postoje iste semantičke kategorije i gramatičke funkcije u ranom razvoju govora, na različitim jezicima i u različitim kulturama.

Percepcija govora
Percepcija govora je druga veoma važna oblast psiholingvistike, pod velikim uticajem skorašnjih lingvističkih teorija, a posebno generativne gramatike. 1950-ih godina, percepcija govora je bila pod dominacijom informacione teorije, po kojoj je svaki izraz zvuka u riječi i svaka riječ u izrazu statistički određena preko zvukova i riječi koji im prethode. Informaciona teorija nije više bezrezervno prihvaćena u psiholingvistici, kao što je bila prije par decenija.

Afazija i neurolingvistika
Pojam afazija se odnosi na više tipova poremećaja u govoru, od kojih se jedan dio tiče moždanih oštećenja, a drugi psiholoških teorija skladištenja i procesovanja različitih tipova lingvističkih informacija.

Neurolingvistika se bavi analizom neuroloških mehanizama koji omogućavaju skladištenje i procesovanje jezika i govornih operacija. Može se posmatrati i odvojeno, kao oblast nezavisna od psiholingivstike.



Frank Smith je suvremeni psiholingvista priznat po svojim doprinosima u lingvistici i kognitivnoj psihologiji, kako na nacionalnoj tako i na međunarodnoj razini, u posljednjih 35 godina. Smatra se ključnim suradnikom u istraživanju prirode procesa čitanja zajedno s istraživačima kao što su George Armitage Miller, Kenneth S. Goodman (vidi Ken Goodman), Paul A. Kolers, Jane W. Torrey, Jane Mackworth, Richard Venezky , Robert Calfee i Julian Hochberg. Smith i Goodman izdvojeni su kao začetnici modernog psiholingvističkog pristupa poučavanju čitanja. Autor je brojnih knjiga i njegove knjige su ponovno objavljivane kroz nekoliko izdanja.


Džordž Armitaž Miler (3. februar 1920 – 22. jul 2012)[1] bio je američki psiholog, koji je bio jedan od osnivača kognitivne psihologije, i šireg polja kognitivne nauke. Takođe je doprineo formiranju polja psiholingvistike. Miler je napisao nekoliko knjiga i usmeravao razvoj VordNeta, onlajn baze podataka za povezivanje reči koje mogu koristiti računarski programi. Napisao je članak „Čarobni broj sedam, plus ili minus dva”, u kome je primetio da mnogi različiti eksperimentalni nalazi razmatrani zajedno otkrivaju prisustvo prosečne granice od sedam za ljudsku sposobnost kratkotrajne memorije. Ovaj rad često citiraju psiholozi i u široj kulturnoj sferi. Miler je osvojio brojne nagrade, uključujući i Nacionalnu medalju za nauku.

Miler je započeo svoju karijeru kada je vladajuća teorija u psihologiji bila biheviorizam, koji je izbegavao proučavanje mentalnih procesa i usredsređivao se na primetno ponašanje. Odbacujući ovaj pristup, Miler je razvio eksperimentalne tehnike i matematičke metode za analizu mentalnih procesa, posebno se fokusirajući na govor i jezik. Radeći uglavnom na Harvard univerzitetu, MIT-u i Univerzitetu Princeton, on je postao jedan od osnivača psiholingvistike, i bio je jedna od ključnih ličnosti u osnivanju šireg novog polja kognitivne nauke, oko 1978. godine. On je sarađivao i bio koautor brojnih radova sa drugim vodećim figurama u polju kognitivne nauke i psiholingvistike, poput Noama Čomskog. Zbog prelaska psihologije u područje mentalnih procesa i njenog usklađivanja sa teorijom informacija, računarskom teorijom i lingvistikom, Miler se smatra jednim od velikih psihologa dvadesetog veka. Pregled opšte psihologije, objavljen 2002. godine, rangira Milera kao dvadesetog najuticajnijeg psiholog tog doba.

Miler je rođen 3. februara 1920, u Čarlstonu u Zapadnoj Virdžiniji, kao sin Dožrdža E. Milera, upravnika željezare[1] i Florens (Armitaž) Miler.[3] Ubrzo nakon njegovog rođenja njegovi roditelji su se razveli, i on je živeo sa majkom tokom Velike depresije, pohađajući javnu školu i maturirajući u srednjoj školi u Čarlstonu 1937. godine. On se preselio sa majkom i očuhom u Vašington i godinu dana je pohađao Univerzitet Džordža Vašingtona. Njegova porodica je praktikovala hrišćansku nauku, koja upućuje da se isceljenje ostvaruje posvećivanjem molitvama, a ne medicinskoj nauci. Nakon što je očuh premešten u Bermingham u Alabami, Miler je prešao na Univerzitet u Alabami.[4]

Na Univerzitetu u Alabami je pohađao kurseve fonetike, nauke o glasu i patologije govora, i na kraju je diplomirao iz oblasti istorije i govora 1940. godine. On je magistrirao u oblasti govora 1941. godine. Članstvo u Dramskom klubu podstaklo je njegovo interesovanje za kurseve u Odeljenju za govor. Na njega je uticao i profesor Donald Ramsdel, koji ga je upoznao i sa psihologijom, i indirektno putem seminara, sa njegovom budućom suprugom Katarinom Džejms.[4] Oni su se venčali 29. novembra 1939. godine. Katarina je umrla u januaru 1996. godine.[3][5] On se oženio se Margaret Ferguson Skuč Pejg 2008. godine.