ISBN: Ostalo
Autor: Domaći
Jezik: Srpski
Godina izdanja: Ss

Spoljašnjost kao na fotografijama, unutrašnjost u dobrom i urednom stanju! Posveta!

Davidijada (hrvatski prijevod latinskog izvornika Davidias) je religiozni je junačko-povijesni alegorijski ep u 14 knjiga sa 6765 heksametara hrvatskog književnika Marka Marulića. Najambicioznije, najopsežnije i najvažnije je Marulićevo djelo na latinskome jeziku.

Opis
Ep je napisao početkom 16. stoljeća u zreloj životnoj dobi, po Vergilijevu uzoru u klasičnom latinskom jeziku, s nekim primjesama biblijskog i srednjovjekovnog latiniteta i posjeduje znatne umjetničke kvalitete. U djelu spaja biblijske (priča o kralju Davidu) i antičke motive, ali s izrazito kršćanskom tendencijom, pri čemu je cijelo djelo alegorija: tematski usredotočen na starozavjetnu priču o kralju Davidu i njegovu uzbudljivu životu ispunjenom nizom sudbinskih obrata. Epu je Marulić pridodao i prozni dodatak, tropološko izlaganje o Davidu kao preteči Krista.

David je Krist, a Šaul Židovi, a na kraju se djela nalazi ključ za otkrivanje analogije, Tropologica Davidias expositio. Suvremenici su Marulićev ep hvalili, no pod nejasnim okolnostima ostao je neotisnut za autorova života, štoviše, čak je i autograf izgubljen za nekoliko narednih stoljeća (pronađen je 1922. godine). Stoga je prvo izdanje Davidijade objavljeno kasne 1954. godine, a hrvatski prepjev Branimira Glavičića 1974. godine. Književni povjesničari i latinisti Davidijadu cijene kao najbolji i najautentičniji kršćanski alegorijski ep svojega vremena. Matičino kritičko izdanje Davidijade iz 2019. godine s usporednim hrvatskim prijevodom i komentarom Branimira Glavičića koji je priredio latinski tekst i dodao kazala, priredio je za tisak istaknuti hrvatski marulolog Bratislav Lučin. Ovo je drugi objavljeni svezak Marulićevih izabranih djela (među tri predviđena) u ediciji Stoljeća hrvatske književnosti.

Urednik knjige je Tonko Maroević, redaktorica i izvršna urednica Dražana Radman, likovno-grafička oprema Željko Podoreški, grafički urednik Neven Osojnik, tisak Denona (Zagreb). — Knjiga je opremljena sa 16 c/b ilustracija, Komentarom prevoditelja, Usporednim popisom biblijskih imena i kazalom imena (sastavili B. Glavičić i B. Lučić), Tekstološkom napomenom priređivača te Tumačem imena i izraza i Rječnikom (sastavila D. Radman). Matica hrvatska je 21. siječnja 2020. godine u Zagrebu predstavila ovo latinsko-hrvatsko izdanje, kao drugi od triju svezaka Marulićevih djela u sklopu Stoljeća hrvatske književnosti.


Marko Marulić (18. avgust 1450 — 5. januar 1524) je bio hrvatski književnik[1] i hrišćanski humanista iz Splita, zbog čega mu se često dodeljuje i atribut Splićanin. Autor je više dela pisanih na hrvatskom jeziku i to splitskoj čakavici, kao i na latinskom jeziku. Jedno od njegovih najznačajnijih dela jeste religiozni ep Judita. Smatra se „ocem hrvatske književnosti”.[2]

Biografija
Marko Marulić je rođen 18. avgusta 1450. godine u Splitu, tada pod Mletačkom republikom. Potiče iz splitske plemićke porodice Marulus, koja se od 15. veka počela nazivati Maruli ili De Maruli, odnosno Pečenić (Pecinić). Otac Nikola je bio ugledan i veoma bogat splitski plemić, a majka Dobrica iz ugledne porodice Alberti. Imao je petoro braće i jednu sestru.[3]

Marko Marulić je sebe smatrao Splićaninom i Dalmatincem. Na naslovnicama svojih knjiga potpisivao se kao Splićanin.[4]

Kao dečak je pokazivao veliku darovitost i bio je dosta posvećen učenju. Tokom mladosti u Splitu, bio je učenik trojice uglednih učitelja, Nikole iz Ferma, Tidea Akjarinija (Tideo Acciarini) i Jeronima Genesima iz Picena, od kojih je stekao osnovna znanja iz grčkog jezika i latinske književnosti. Toliko je naporedovao u učenju latinske književnosti da je još kao dečak održao govor i bio pohvaljen od strane samoga tadašnjega mletačkoga dužda Nikole Marčela.[3] Nakon završetka humanističke škole u Splitu, sa školovanjem je nastavio u Italiji, a pretpostavlja se da je studirao u Padovi.[1][5]

Nakon završetka školovanja, vratio se u Split gde je proveo gotovo ceo svoj život, izuzev kraćih putovanja u ostale gradove Mletačke republike ili u Rim.[3][5] Jedno vreme je boravio i u Nečujmu, na obližnjem ostrvu Šolta.[1] Upravo je u Splitu napisao i objavio gotovo sva svoja dela. Osim bavljenja književnim radom, obavljao je i razne dužnosti poput notara i beležnika, ali se u dokumentima u gradskom arhivu spominje i kao gradski sudija, tužilac i učesnik u gradskim parnicama.[6]

Umro je 5. januara 1524. godine u svom rodnom Splitu.[3][5][6]

Književni rad
Bio je veoma aktivan u hrvatskom oslobađanju od Turaka, čime obiluje njegov književni opus. Evropsku slavu duguje svojim djelima napisanim na latinskom jeziku, ali je pisao i na hrvatskom na čakavštini, a služio se i glagoljicom.

U skladu sa humanistima i tim periodom, većinu dela je napisao na latinskom jeziku. Bio je i pesnik i prozni pisac i njegova dela često imaju hrišćanski religiozni karakter i tiču se tema moralizma i teologije. Dva dela koja posebno treba istaći jesu Institucija i Judita.

Veoma značajno delo zbog koga se pročuo po Evropi jeste Upućivanje u čestit život po primjerima svetaca, poznat kao i Institucija (De institutione bene vivendi per exempla sanctorum) koje je napisao oko 1496. godine, dok je prvo poznato izdanje objavljeno 1507. godine. U tom delu se trudio da kroz konkretne primere, bez previše dubokih teoloških razmatranja, prikaže čitaocu kako treba pristupati u životu i šta je moralno ispravno.[6]

Drugo delo je jedno od njegovih najznačajnijih, a i najpoznatijih dela. To je religiozni ep Judita. To je prvi hrvatski ep napisan na hrvatskom jeziku. Napisano je 1501. godine, a prvo izdanje je iz 1521. godine. Pisano je u 6 pevanja, u ukupno 2126 stihova u dvostruko rimovanom dvanaestercu. Predstavlja sintezu hrvatske, latinske i italijanske književne tradicije, a prevedena je na više jezika.[3][6]

Osim književnog rada, bavio se i prevođenjem. Prvi je Hrvatima prevodio Danteova i Petrarkina dela. Sa italijanskog na latinski je preveo prvo pevanje Danteovog Pakla i poslednju pesmu Kanconijera.