ISBN: Ostalo
Godina izdanja: Ms
Jezik: Slovacki
Autor: Strani

Spoljašnjost kao na fotografijama, unutrašnjost u dobrom i urednom stanju!

Prisutne su i dve grafike sa posvetom Bohusa

25 pesama i 25 crteza


Ilustracije:
Martin Jonas

Paljo Bohuš (svk. Paľo Bohuš; pravo ime Pavel Sabo;[1] Bački Petrovac, 24. april 1921 – Novi Sad, 22. septembar 1997) bio je vodeći pesnik slovačke manjine u Jugoslaviji i poznati esejista.[2]

Biografija
Završio je gimnaziju u Bačkom Petrovcu.[1] Potom je studirao medicinu u Segedinu (1941—44). Godine 1945. prelazi na Medicinski fakultet[2] Karlovog univerziteta u Bratislavi, gde je diplomirao 1950. godine.[1]

Zaposlio se kao sekundarni lekar u Višne Hagi u Slovačkoj, ali je u julu 1950. kao jugoslovenski državljanin optužen za veleizdaju i osuđen na zatvorsku kaznu. U zatvoru u Leopoldovu proveo je pet godina (1950 – 1955)[2], gde je teško oboleo od tuberkuloze. U Jugoslaviju se vratio 1955. godine i radio je kao lekar u Surdulici, Sokobanji i Novoj Varoši do 1973. godine, kada se penzionisao i preselio u rodno mesto.

Prve pesme objavio je 1939. godine. U svojoj prvoj zbirci pesama, Život a brázdy (1943), u znaku simboličke poetike govori o vezanost čoveka - seljaka za brazde na ravnici. Posle Drugog svetskog rata u slovačkim časopisima u Jugoslaviji objavio je rukopis poetskih svedočanstava o tragičnim ratnim događajima. Poeziji se vratio po izlasku iz zatvora, u drugoj polovini pedesetih godina.

Najplodniji period Bohuševog stvaralaštva svakako su sedamdesete godine 20. veka, kada je objavio zbirke poezije Predsa koľaj (1971), Hviezdne proso (1972), Časom dôjdeme (1974), Život, unapred doživotan (1977, u sopstvenom prevodu na slovački Listovanie v morušových listoch, 1985), Nikam a spät` (1989), Triumfálny postrek (1990), Tretia strana mince (1993), Jednosmerný rebrík (1996).[3][2]

Bohušu je 1984. godine Društva književnika Vojvodine uručilo nagradu za životno delo.[4]

Dva puta je nagrađivan nagradom časopisa Novi život (1966 i 1972); za zbirku Zvezdano proso je dobio nagradu izdavačkog preduzeća Obzor za godine 1968-1974, a 1976. godine je dobio nagradu Oslobođenja Vojvodine.[2]


Nagrada Slovačke sekcije Društva književnika Vojvodine za najbolju knjigu na slovačkom jeziku nosi naziv po Palju Bohušu



Martin Jonaš (slč. Martin Jonáš; Kovačica, 9. maj 1924 — Pančevo, 31. januar 1996) bio je naivni slikar slovačkog porekla iz mesta Kovačica.

Dao je značajan doprinos osnivanju lokalne grupe naivnih slikara i jedan je od osnivača kovačičke naive. Njegova dela su bila izložena na preko 300 individualnih i grupnih izložbi u skoro 50 zemalja sveta. Živeo je i radio u Kovačici. Verovatno je najznačajniji i jedan od najvećih pojava u srpskoj naivnoj umetnosti u Kovačici koja se izborila za priznanje u svetu i postala prepoznatljiva u njemu po velikom broju slovačkih seljaka koji su radili i stvarali na polju naive bez ikakvog slikarskog obrazovanja i učeći jedan od drugoga.[1]

Biografski podaci
Martin Jonaš rodio se u Kovačici 9. maja 1924. godine u porodici zanatliskoj i seljačkoj i tu je završio 4 razreda osnovne škole i kurs za poljoprivrednika i bavio se poljoprivredom a gajio je i konje. Slikarstvo je zavoleo još kao đak i 1944. godine je počeo ozbiljnije da primenjuje svoju ljubav prema slikarstvu i kao vojnik uređivao je partizanske zidne novine „Bojovnik”.[2] Posle povratka iz rata je slikao dalje i 1952. godine prvi put izlaže u Kovačici povodom 150–te godišnjice dolazka Slovaka u Vojvodinu. Naslikao je više od 2000 slika i imao je više od 100 samostalnih izložbi na svim kontinentima. Njegov atelje su posetili mnoge slavne ličnosti iz celog sveta. Umro je u Pančevu 31. januara 1996. godine.

On je pronašao svoj vlastiti stil koji je prepoznatljiv i stvorio svoj likovni svet. U svom delu on prezentira život seljaka svoje mladosti i polazi uglavnom od svojih sećanja i predstavlja rad i vezu seljaka sa svojom zemljom koju on u svojim platnima veliča i obožava. Njegove teme su iz predstavljanja sela i prošlosti u kojim on veliča zemlju i vredan rad slovačkog vojvođanskog seljaka. Prijatelji su ga zvali „majstor Jonaš“.


Martin Jonaš u svojim delima predstavlja ljudsku figuru na poseban način. On slika i upotrebljava svojevrsni modulator po važnosti i tako slika malu ljudsku glavu i ogromne predimenzionisane ruke i stopala naglašeno kao ekspresionističku deformaciju ljudskog tela koja kao i svaka deformacija izgleda i deluje groteksno na njegovim platnima. To je rezultat korišćenja mitske osećajnosti i fantazije prema kojim je sve što je važno naglašeno i predimenzionirano što je kao princip davno poznato i primenjeno a jedna vrsta hierarhije po važnosti koju nalazimo kod ranih civilizacija u prošlosti. On traga za vrednoćom seljaka kojega prikazuje u radu a ruke one koje stvaraju su tu uvek jako naglašene i dominantne i prve koje će biti primećene od strane posmatrača. Figura je smeštena u vojvođansku ravnicu. U njegovom radu se pojavljuje i humoristička i seksualna komponenta te i anegdotska crta. Mušku komponentu predstavlja klip kukuruza kao falusni simbol dok žensku komponentu predstavlja tikva kao komponentu plodnosti. Poetika Martina Jonaša jeste jednostavna i veoma duboka i u svome delu on prikazuje najdublje istine postojanja.

Njegova rodna kuća u Kovačici pretvorena je u spomen-muzej.