ISBN: Ostalo
Godina izdanja: ....
Autor: Domaći
Jezik: Srpski

VRBAS I NJEGOVA KOMUNA Geografska monografija
AUTOR: dr Milorad Vasović
NASLOV: Vrbas i njegova komuna-geografska monografija
IZDAVAČ: Matica srpska
1968.god....24.cm....ILUSTROVANA...192.strane....
-------------------------
Uz knjigu ide i OPŠTINSKO ,saopštenje SKUPŠTINE Opštine VRBAS...iz 1969.godine....VEZANO ...NEKI AKTUELNI PROBLEMI U VEZI SA IZDAVANJEM MONOGRAFIJE VRBASA....Opštinska RECENZIJA.....AUTENTIČNO,ORIGINAL iz 1969.godine.......VIDI slike .➡️


POVEZ: tvrd
------------- Vrbas je poznat po još nekim nazivima na drugim jezicima: mađ. Verbász, rsn. Вербас, nem. Werbass, ukr. Вербас.

U periodu od 25. maja 1983. do 12. avgusta 1992. Vrbas je nosio naziv Titov Vrbas u čast predsednika SFRJ Josipa Broza Tita.[1] Donošenjem Zakona o teritorijalnoj podeli Srbije vraćen mu je stari naziv.... .➡️

Geografija

Geografski položaj Vrbasa karakteriše mnoštvo prirodno-geografskih i društveno-ekonomskih komponenti i međusobnih uticaja. Zauzima deo prostora koji se nalazi u geometrijskom središtu Bačke. U gradu se ukrštaju železničke pruge: Subotica – Vrbas – Beograd i Sombor – Vrbas. Ovde se nalazi Železnička stanica Vrbas. Kroz Vrbas vode važni drumski putevi sledećih pravaca: Sombor – Vrbas – Novi Sad, Vrbas – Bačka Palanka, Vrbas—Subotica. Vrlo značajnu ulogu imaju i vodeni tokovi, koji predstavljaju deo hidrosistema Dunav–Tisa–Dunav. Graniči se sa opštinama: Kula, Mali Iđoš, Srbobran, Temerin, Novi Sad, Bačka Palanka i Odžaci.

Vrbas ima veoma povoljan položaj i u topografskom pogledu. On je jedno od deset naselja nanizanih u podnožju Telečke, tj. tačno na dodiru najveće bačke lesne zaravni i i lesne terase. Veliki bački kanal, prokopan duž nekadašnjeg toka Crne bare, rastavlja Vrbas na dva nejednaka dela. Položaj na kontaktu lesne zaravni kao višeg i lesne terase kao nižeg terena, pruža Vrbasu višestruke povoljnosti. Kako je Telečka u celini nagnuta prema jugu (naročito periferijskim delom), to je viši deo vrbaškog atara prisojne ekspozicije. Prisojnost je naročito izražena kod odseka kojim se ova lesna zaravan spušta na lesnu terasu. Stoga su u prošlosti stanovnici težili da na odseku gaje vinovu lozu ili voće, a mnogi su veštački ublažavali nagibe odseka i na njima gradili kuće.

-----------------------
Prvi pomen u pisanim izvorima o Vrbasu je iz 1387. godine. Međutim istorija Vrbasa seže mnogo dalje u prošlost. Zahvaljujući arheološkim ispitivanjima na lokalitetima: Čarnok, Šuvakov salaš i ciglana Polet, mnogo toga o prošlosti Vrbasa je jasnije. Na obalama Crne bare konstatovana su neolitska naselja. Na Šuvakovom salašu otkrivena je kuća koja potvrđuje dosadašnja saznanja o tome da su naselja delom ukopana u les, da su zidovi kuća od pletera i da su domaće životinje već tada bile svakodnevnica sela. Iz perioda bronzanog doba konstatovano je naselje sa nekropolom u neposrednoj blizini Čarnoka. Veoma značajno nalazište mlađeg gvozdenog doba na lokalitetu Čarnok-Bačko dobro polje uspešno se štiti i istražuje.

Dolaskom Kelta na ova područja u drugoj polovini 4. veka p. n. e, Čarnok postaje keltski opidum, i prvenstveno predstavlja trgovački centar a kasnije dobija i odbrambenu ulogu. Od 1. veka nove ere ovi prostori su deo barbarikuma koji se nalazi naspram Rimskog carstva i doživljava direktne uticaje Rimske civilizacije. Istovremeno dolazi do naseljavanja Sarmata, pripadnika iranskih naroda, koji donose i grčko-helenističke kulturne uticaje. Od 4. veka naše ere prostore zapljuskuju talasi naroda koji su nošeni velikom seobom naroda. Najduže se zadržavaju Avari, o čemu svedoči nekropola na lokalitetu ciglana Polet. Početak 9. veka označava kraj avarske dominacije i kontrolu Franaka a zatim Bugara nad ovim prostorima.

Za godinu osnivanja Vrbasa uzima 1213. kao sedište poseda dvojice plemića pod nazivom „Orbaspalotaja”. Prema pisanim izvorima ovde je uglavnom živelo slovensko stanovništvo, Srbi, koji su u više navrata zbog poplava, ratova ili bolesti napuštali naselje. Godine 1720. nastupaju ogromne etničke promene, Srbi se sele u Rusiju i Banat a počinje kolonizacija Nemaca, Rusina i Mađara na ove prostore.
Knjiga u PERFEKTNOM stanju..... .➡️
------------------------------
M