ISBN: Ostalo
Godina izdanja: 1997
Autor: Domaći
Jezik: srpski, engleski

Autor - osoba Opinćal, Dušan
Naslov Bečej = Bečej / [autor Dušan Opinćal ; prevod na engleski Karin Radovanović ; fotografi Nebojša Sretenović...i dr.]
Vrsta građe knjiga
Jezik srpski, engleski
Godina 1997
Izdavanje i proizvodnja Bečej : Radio Bečej - komercijalni radio, 1997 (Beograd : Astrodesign)
Fizički opis 127 str. : ilustr. ; 30 cm.
Drugi autori - osoba Radovanović, Karin (prevodilac)
Sretenović, Nebojša (fotograf)
Napomene Tekst uporedo na srp. i engl. jeziku
Tiraž 1000.
Bibliografija: str. 125
Predmetne odrednice Bečej – Monografija

Bečej (ranije Stari Bečej) je gradsko naselje u Srbiji i sedište istoimene opštine u Južnobačkom upravnom okrugu. Prema popisu iz 2022. bilo je 19.492 stanovnika. Ekonomski je centar na srednjem toku Tise kroz Srbiju. Nalazi se na važnom putu koji povezuje Novi Sad i Suboticu. Grad se prvi put spominje 1091. godine.
Nazivi
Bečej je poznat po još nekim nazivima na drugim jezicima: mađ. Óbecse, nem. Altbetsche, tur. Beçe, rum. Becei.
Geografija
Na desnoj obali Tise je od davnina veliko naselje panonskog tipa, jedan od najvećih u Potisju, privredno, društveno i kulturno središte ovog dela Vojvodine – Bečej. U opštini Bečej su sledeća naselja: Bačko Petrovo Selo, Bačko Gradište, Radičević i naselje Mileševo. Bečej je na pogodnom geografskom položaju, na raskršću puteva, na veštačkim kanalima i reci Tisi.
Istorija
Bečej, na bačkoj strani, nekada Stari Bečej, nastao je iz Tvrđave na adi Tise, koja je spajala naselja na levoj i desnoj obali reke. Na teritoriji današnje opštine, prilikom arheoloških iskopavanja, nađeni su predmeti iz ranijih epoha ljudskog društva. Na osnovu do sada obavljenih istraživanja i nađenog materijala, zna se da je ovo područje bilo naseljeno od petog milenijuma p. n. e., odnosno od starijeg neolita. Na mestu današnjeg grada i u njegovoj okolini život se odvijao kroz gotovo sve praistorijske kulture i periode. Nađena su naselja iz neolita, eneolita, bronzanog doba kao i naselja gvozdenog doba, sve do istorijskog perioda.
Početkom nove ere teritoriju su nastanili Sarmati. Tokom Velike seobe naroda kroz ovu teritoriju su naseljavala mnoga plemena zadržavajući se duže ili kraće na jednom mestu ostavljajući kuće i grobove. Najbrojnije ostatke iz tog perioda ostavili su Avari između 6. i 9. veka koji su u grobovima svojih pokojnika često ostavljali bogate priloge.
Bečej se prvi put pominje 1091. godine. Kao utvrđenje Bečej se spominje 1238. godine kada je ugarski kralj Bela IV svojom darovnicom poklonio Bečej u posed kaluđerima krstašima iz Stolnog Beograda. Severno od Bečeja nalazilo se naselje Perlek, koje je zaživelo još u 11–12. veku. Prema turskim tefterima pominje se kao naselje još 1650. godine, ali je 1698. godine bez stanovnika. Arheološkim iskopavanjem u ovom naselju nađen je čitav niz objekata: poluukopane zemunice, silosi, otpadne jame, bunari i rovovi. Najlepši predmeti koji su nađeni na ovom lokalitetu nalaze se danas u holu fabrike „Karbo-Dioksid“, koja se posle privatizacije zove Linde, gde je napravljena mala izložba.
U 15. veku bio je posed srpskog despota Đurđa Brankovića. Do sredine 16. veka Bečej je promenio desetak feudalnih gospodara u okviru feudalne Ugarske.
Osmanski vezir Mehmed-paša Sokolović osvaja ga 1551. i pod turskom vlašću ostaje do 1687. godine. Nakon velikog austrijsko-turskog rata krajem 17. veka, Velike seobe Srba pod Arsenijem III Čarnojevićem i sklapanja mira u Sremskim Karlovcima 1699. ovo područje dolazi pod austrijsku vlast. Da bi osigurala svoje carstvo od upada Osmanlija, austrijska vlada duž novih granica osniva Potisko–pomorišku vojnu granicu. Od 1702. do 1751. grad je pripadao Potisko-pomoriškoj vojnoj granici Habzburške monarhije.
Posle Austrijsko-turskog rata iz 1717. i sklapanja mira u Požarevcu iste godine, Turci su izgubili Banat, a samim tim prestaje potreba za postojanjem Potiske granice. Tadašnje županijske vlasti tražile su ukidanje privilegije graničara, čemu su se ovi žestoko suprotstavljaju. Nakon ukidanja ovog dela Vojne granice, mnogi Srbi koji su živeli u gradu odlaze u Rusiju. Da bi umirila graničare, austrijska vlada je 1751. osnovala Potisko-krunski okrug (distrikt) sa sedištem u Bečeju. Distrikt je postojao od 1751. do 1848. Troje privilegija je dato distriktu 1759, 1774. i 1800. Prva privilegija distriktu je definisala status njegove autonomije, dok je druga dozvolila Mađarima da se nasele u distriktu. U periodu koji je sledio Mađari su zamenili Srbe kao većinski narod u gradu. U to vreme dolazi do povećanja broja stanovnika, tako po popisu iz 1820. u njemu živi 8.357 stanovnika. Prema popisu iz 1910, stanovništvo Bečeja je brojalo 54.275 lica, od kojih je 30.465 govorilo mađarskim, a 22.821 srpskim jezikom. U njemu bilo četrnaest potiskih opština.
U mestu je početkom aprila 1854. godine izbio veliki požar u kojem je izgorelo 200 kuća. Požara je u isto vreme bilo i u okolini – Adi, Bačkom Petrovom selu i Gložanu. Novosadski list „Srbski dnevnik“ se obraćao javnosti sa apelima da se pomogne bečejskoj sirotinji.
U periodu od blizu jednog veka postojanja distrikta u Bečeju se razvilo zanatstvo, trgovina i druge privredne i društvene delatnosti i on postaje politički i kulturni centar srednjeg Potisja. Bečej će u sastavu austrougarske carevine ostati do kraja Prvog svetskog rata 1918, kada ovo krajevi ulaze u sastav Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca. Bečej je pripadao Beogradskoj oblasti, a od 1929. Dunavskoj banovini.
Između dva svetska rata u nastaje teška industrija Bečeju sa oko 1500 radnika i taj broj se neće značajnije menjati. U novembru 1924. je završen spomenik kralju Petru Prvom. Posle Drugog svetskog rata, Bečej je i dalje sresko mesto sve do 1955. kada je pripojen vrbaškom, a te godine prelazi u novosadski srez, do 1966. kada su ukinuti srezovi. Godine 1955. Mileševo i Radičević ulaze u sastav opštine Bečej, a 1960. i Bačko Gradište i Bačko Petrovo Selo. Takva administrativna podela postoji i danas.

MG133 (MBG)