ISBN: Ostalo
Godina izdanja: 1994
Autor: Domaći
Jezik: Srpski

IST 10
07621) SRBI KAO PTICE , Proto Slavko Vujasinović , Glas Srpski Banja Luka 1994 , memoari ,
Čitajući Memoare prote Slavka Vujasinovića neminovno iskrsavaju likovi mnogobrojnih pravoslavnih sveštenika i monaha koji su kroz istoriju pomno pratili i marljivo bilježili događaje i vrijeme u kome su živjeli. Iako je veliki dio ove zaostavštine trajno propao, sačuvani: ljetopisi, memoari, istorijski traktati, istorije pojedinih oblasti, naroda i pomjesnih crkava, kao i sitni zapisi na marginama bogoslužbenih knjiga, predstavljaju dragocjeno štivo, nezaobilazno u pisanju objektivne crkvene i narodne istorije.

Memoari prote Slavka se nesumnjivo uklapaju i upotpunjuju pomenuti mozaik crkvenih hroničara. Čak i sudbinski izlaze na svjetlost dana poslije pola vijeka od nastanka.

Blaženopočivši prota nije samo pažljivi posmatrač koji pedantno zapisuje događaje, on je prije svega aktivni učesnik svih duhovnih, nacionalnih i društvenih događanja grada Dubice i njegove šire okoline povezujući sve to umjelo uzročno-posljedičnom vezom sa događajima na širem istorijskom planu.

Prota je roveni Dubičanin, još njegov djeda sveštenik Teodor doselio je u Dubicu polovinom XIX vijeka i zajedno sa ostalim malobrojnim doseljenim Srbima aktivno učestvovao u formiranju Srpske dubičke varoši. Njegovom oku i peru ne izmiče nijedan događaj koji se tiče istorijske sudbine Srpskog naroda ovog kraja. Sa jednakim interesovanjem on govori o gradu Dubici kao i o selima koja čine njegovo prirodno okruženje. Zaokupljen svojom svešte ničkom službom i crkvenim životom on s dužnom pažnjom prati i učestvuje u razvoju školstva, srpskih kulturnih društava, prve srpske banke, stvaranju srpskog građanskog društva, usponu trgovine i počecima razvoja industrije...

Prota se živo interesuje narodnim životom: zaokuplja ga agrarno pitanje, odnos seljaka prema šumi, dužničko-povjerenički odnos seljaka i trgovca, etnička slika stanovištva i njene promjene propašću Turske i dolaskom Austro-Ugarske, žrtvovanje nacionalnih ustanova i institucija ideji jugoslovenstva 1918. g. itd.

Autor Memoara se upušta u analize pojava, njihove uzroke i posljedice. On razotkriva vrline i mane narodne, njegovu visoku moralnost, odanost i predanost hrišćanskim normama življenja, domaćinski odnos prema zemlji, radinost i štedljivost, govori o običajima, predrasudama, nošnji, ishrani, ali i o određenim porocima prisutnim u životu naroda.

Prota je, uopšte uzevši, vrlo strogih pogleda na život, on šiba porok i grijeh i u vlastitom staležu, ukazuje na mane i nedostatke savremenika. Sposoban je da govori o ljudima i događajima objektivno i hladnokrvno bez žuči i pristrasnosti. Kod njega nema mržnje ni želje za osvetom, on sve snosi stoički i prihvata hrišćanski. To mu omogućava da pored objektivnog viđenja savremenih događaja, pronicljivo predviđa i proročki kazuje o budućim vremenima. Dio tih predviđanja već sada se ostvaruje.

Memoari prote Slavka Vujasinovića, spadaju bez sumnje u red rijetkih i vrijednih faktografskih svjedočanstava o gradu Dubici i okolini, o ljudima i događajima i nezaobilazna su građa za istoriju toga kraja. Kao takvi zaslužuju da postanu nastolna knjiga svakog Dubičanina, ali i svih onih kojima je knjiga dobar drug. Zato pozdravljam nastojanja gospodina Sime Brdara i svih njegovih saradnika, pomagača i sponzora, koji su omogućili da se rukopisni Memoari pretoče u knjigu i učine dostupnim najširoj čitalačkoj publici. Na trudbenike oko ovog djela prizivam blagoslov Božiji.
Episkop banjalučki Jefrem
tvrd povez, format 17 x 24 cm , ilustrovano, ćirilica, 207 strana