ISBN: Ostalo
Godina izdanja: 2013.
Autor: Domaći
Jezik: Srpski

Uspomene službenika Patrijaršije Srpske / Novak Turanjanin
Priredio: Radovan Pilipović


Beograd 2013. Mek povez sa klapnama, ćirilica, 2009 strana.

Na predlistu posveta priređivača.

Knjiga je, bukvalno, kao nova.
V1


Novak Turanjanin je, najpre, radnik u kuhinji i portir Srpske pravoslavne
bogoslovije Sv. Save u Sremskim Karlovcima. Zatim, od 1941. godine portir Patrijaršije Srpske u Beogradu i službenik u Administraciji Glasnika Srpske pravoslavne crkve. Autor je rukopisa „Moja sećanja i uspomene kao službenika Patrijaršije` i „Autobiografija` koji izlaze objedinjeni u ovom izdanju pod naslovom „Uspomene službenika Patrijaršije Srpske`.



`Kako god bilo, memoari su istoriografska književna vrsta u kojoj se pisac najpristrasnije odnosi prema prošloj stvarnosti. Ovim dokonim poslom bave se najčešće oni koji žele da se opravdaju i prikažu u lepšem svetlu nego što su zaista bili u prošlosti. Ali, rukopis Novaka Turanjanina predstavlja izuzetak.

Redove koje donosimo u prilogu ispisivala je leva ruka, čoveka koji je nesrećnim slučajem u ranom detinjstvu ostao bez desnice. Novak Turanjanin je dospeo u okvire života Bogoslovije Sv. Save u Sremskim Karlovcima kao njen pomoćni radnik. Njegov rukopis je jednim delom svedočanstvo o ustrojstvu, životu i radu Bogoslovije između dva svetska rata, onako kako su to videle oči čoveka koji nije imao veliko obrazovanje, ali nije bio lišen dara prirodne bistrine i sposobnosti pripovedanja.

Novak je od radnika u kuhinji dospeo do portira i na tom mestu ga zatiče Aprilski rat i slom Kraljevine Jugoslavije 1941. godine. Portir Karlovačke bogoslovije je poslednji zaposleni Srbin u toj instituciji, a napušta je 5. septembra 1941.

U svome rukopisu otkriva i pripoveda o položaju građana Sremskih Karlovaca u prvim mesecima postojanja Nezavisne Države Hrvatske, govori o progonima Srba, uništavanju srpskih kulturnih dobara, psihozi napetosti i egzistencijalne nesigurnosti. Zatim prelazi u Beograd, zapošljava se u Patrijaršiji na mestu portira, dajući nekoliko slika iz okupacije. U nastavku rukopisa daje opšte okvire života Srpske pravoslavne crkve u Beogradu, posle 1945. do 1989. godine, predosećajući da se opet ponavlja 1941. godina, ona ista koju je već preživeo. Daje kratke psihološke portrete episkopa od kojih je dobar deo i danas aktivan.

Zapravo, Novak Turanjanin je imao sjajnu poziciju istoričara. Sa mesta portira je posmatrao svet, svakoga ko uđe u zgradu odmerio bi od glave do pete, a nije imao razloga niti interesa da prilagođava istorijsku stvarnost, poput onoga što se sreće u memoarima pojedinih crkvenih velikodostojnika koji su ostali sakriveni iza maske pripadništva instituciji.`
Iz pogovora
Radovan Pilipović


Sadržaj:
Predgovor Nj. Sv. Patrijarha Irineja
Prolog
Porijeklo i rodoslov Turanjana
Rano djetinjstvo
Božićni običaji u Hercegovini
Nezgoda i njene posljedice
Polazak u novi svijet
Život i rad u Sremskim Karlovcima
Ponovo u rodnom kraju
Aprilski rat i okupacija zemlje
Ustaška vlast u Sremskim Karlovcima
Iz okupacije u okupaciju
Oslobođenje i poslijeratni period
Arhijereji i ljudi za pamćenje
San i više od toga
Dalji žitijski put
Hodočašća po svetim mjestima
Novakovo bogoslovlje
Pogovor priređivača