ISBN: Ostalo
Godina izdanja: 2007
Autor: Domaći
Jezik: Srpski

U dobrom stanju

Stevo Lukin Lopičić Šako iz Ceklina / Vojislav M. Lopičić
Jezik srpski
Godina 2007
Beograd : V. M. Lopičić, 2007 (Beograd : BIG štampa)
Fizički opis 602 str. : ilustr. ; 25 cm
Tiraž 300
Napomene i bibliografske reference uz tekst.
Predmetne odrednice
Lopičić, Stevo, 1876-1961 -- Biografije
Cetinjska bombaška afera 1907
Prvi svetski rat 1914-1918 -- Crna Gora



Diplomirani pravnik, Prvi sekretar Ministarstva unutrašnjih djela, vršilac dužnosti državnog pravobranitelja i upravitelj državnih dobara Crne Gore. Komesar Vrhovne komande Crne Gore za Albaniju i poslanik Crnogorske narodne skupštine. Prvi posleratni predsednik Sreskog suda na Cetinju i sudski inspektor Ministarstva pravosuđa Crne Gore.
Jedan od prvih visokih intelektualaca Bratstva, sin uglednog sveštenika Luke, Stevo LOPIČIĆ - Šako, rodio se na Gornjem Ceklinu 18. oktobra 1876. godine. Tri razreda osnovne škole završio je u rodnom selu, a četvrti razred na Riječkom gradu (Rijeke Crnojevića), jer je osnovna škola na Gornjem Ceklinu tada bila nepotpuna.

Radi daljeg školovanja prelazi na Cetinje, gde završava četiri razreda gimnazije, a zatim upisuje učiteljsko-bogoslovsku školu, jednu od najrenomiranijih škola Crne Gore pred kraj devetnaestog veka.
Odmah posle završetka srednjeg školovanja, a u želji za daljim usavršavanjem, odlazi u Rusiju, gde upisuje peti, poslednji razred duhovne seminarije u Moskvi koji završava sa odličnim uspehom i sa čijom diplomom stiče pravo upisa na bilo koji fakultet univerziteta u Moskvi. Polazeći od ranije u više navrata iskazanog interesa, opredeljuje se za pravni fakultet.

Posle završetka Prvog semestra, kao i usled neprilagođenosti oštroj moskovskoj klimi, oboleva od zapalenja pluća i po savetu profesora i prijatelja napušta Rusiju i putuje za Beograd.

Na Beogradskoj velikoj školi (tako se tada nazivao Beogradski univerzitet) na kojoj su tada postojala samo tri fakulteta, primljen je kao student drugog semestra na Pravnom fakultetu. U Beogradu je ostao dve godine, položio sve ispite i stekao reputaciju odličnog studenta. U svom političkom opredeljenju naklonjen je beogradskoj levici koja se nalazila u začetku.

Upravo negde u to vreme dolazi do poznatog atentata na Kneza Miloša (poznat po imenom Ivanjdanski atentat), i njegovo neosnovano hapšenje, pod izgovorom da je i on bio jedan od aktivnih učesnika. Hitna istraga trajala je oko mesec dana (za to vreme nalazio se u Beogradskom zatvoru), ali na veliko žaljenje tadašnjeg beogradskog režima, njegova krivica nije mogla da bude dokazana. Da bi se ipak moglo opravdati pokretanje krivičnog postupka protiv nevinog čoveka, prilikom izricanja oslobađajuće presude, primenjena je i tada popularna mera beogradske policije, odnosno odluka o proterivanju. Uz obrazloženje da se radi o sumnjivom licu koje se za trajno proteruje iz Beograda, istog dana policijski je ispraćen do Zemuna – u to vreme Austrougarsku teritoriju.

Budući u nezavidnoj situaciji prognanika Stevo iz Zemuna odlazi u Zagreb u nameri da tamo okuša sreću i nastavi započete studije prava. Zagrebačke vlasti ga prihvataju i on se ubrzo upisuje na treću goldinu prava, ali uz obavezu i tada važeći uslov, da ponovo položi sve ispite koje je polagao u Beogradu. Odlučan i uporan da se u svoju Crnu Goru ne vraća bez diplome, prihvata nepoštene uslove Zagrebačkog sveučilišta, i posle dve godine dobija diplomu Pravnog fakulteta i zadovoljan, vraća se u svoju domovinu i rodni Gornji Ceklin.
Posle kraćeg odmora na selu postavljen je za Prvog sekretara Ministarstva unutrašnjih djela Crne Gore i vršioca dužnosti načelnika upravnog odeljenja. Slede dva značajna događaja u istoriji Crne Gore – raspuštanje Narodne skupštine, a nedugo zatim i poznata Bombaška afera, koja ga je isturila na nimalo zahvalan položaj prvog islednika. Zadatak je obavio nepristrasno i iznad svega visoko profesionalno, vodeći strogo računa da ne upadne u neku od mnogih zamki, koje mu je kao isledniku postavljao Dvor, što mu je dalo obilje materijala za pisanje knjige “Cetinjska bombaška afera u vezi sa zagrebačkim procesom”, koja 1.10.1926. godine izlazi iz šampe, čime je po oceni savremenika, dao ozbiljan doprinos shvatanju jedne epohe i događaja koji su je karakterisali.

Uslovljen iskrsnućem Bombaške afere i posledicama koje su zatim usledile, dobija premeštaj u Ministarstvo finansija na funkciju vršioca dužnosti državnog pravobranioca i upravitelja državnih dobara Crne Gore.

Ceneći njegovo višegodišnje iskustvo u sudsko pravnim poslovima, vrednoću i pravičnost (uz sve rezerve prema njegovoj levičarskoj orijentaciji), Vrhovna komanda Crne Gore imenuje ga za Komesara za Severnu Albaniju sa sedištem, najpre u Podgorici a kasnije u Tuzima. Uslovi za rad bili su veoma teški, ali je zato bio bliži Severnoj Albaniji i dvojici kastratskih vojvoda Sokolju Baću i Murasemu Ljuci sa kojima je dogovarao odredbe Sporazuma o pomoći Crne Gore građanima Severne Albanije u novcu, hrani i odeći. Za uzvrat, nastojao je da obezbedi garanciju pomenutih vojvoda za nesmetani prolaz crnogorske vojske na putu za Skadar. Ovo tim pre što su napadi odbeglih albanskih banditskih grupa na isturene položaje crnogorske vojske postali sve učestaniji pa ih je trebalo što pre neutralisati.

Podržan od strane Vrhovne komande i materijalno potpomognut od Italije (pre svega u gotovom novcu), Stevo je i ovaj posao obavio na najbolji mogući način.

Posle Balkanskog rata na političku scenu Crne Gore nastupa Serdar Janko Vukotić, sa kojim se Stevo Lopičić nije u svemu slagao. Prva Narodna skupština je bila raspuštena i zakazani izbori za novu. U novoj skupštini, kao poslanik svoje kapetanije bio je nadmoćno izabran. Međutim, njegov izbor za poslanika nije se dopao nekim članovima tadašnje vlade, koji su odlučili da ga, isturanjem svojih kandidata eliminišu. I rezultat ponovnog glasanja bio je porazan za protivnike. Dva protivkandidata su odmah otpala, jer nisu dobili nijedan glas. U tzv. drugi krug glasanja pored Steva ušao je sekretar Državnog saveta Petar Pejanović. Prilikom glasanja Pejanović je dobio jedan glas a sve ostale Stevo Lopičić. Na osnovu potvrđenih izbornih rezultata Stevo je dobio poslaničko punomoćje i predao ga sekretarijatu Skupštine radi verifikacije.

Služeći se podvalama i inskonstruisanim sudskim procesima, napadi dela dvorske “kamarile” (tako ih je često nazivao), ne prestaju. U jednom od takvih procesa, inicijator tužbe bio je ministar Risto Popović Jabučanin. Nije im ni to pomoglo. Pod pritiskom neoborivih dokaza, tužba se pokazala neosnovanom i kao takva morala je da bude odbačena čak i od suda koji je najčešće potvrđivao ono što mu je od strane Dvora sugerirano. Na nesreću tadašnje državne uprave, posle svih tih podmetanja, Stevo Lopičić je postajao sve jači i poštovaniji, a istovremeno sve ozbiljniji protivnik režima, dakle faktor o kome je moralo i te kako da se vodi računa.

U Prvi svetski rat (iako je kao narodni poslanik imao pravo na oficirski čin), pošao je kao običan redov, uveren da mu je iz takve perspektive bilo lakše da sagledava sve nepravilnosti crnogorske Vlade i Vrhovne komande. Sledilo je zatim niz tragičnih događaja među kojima je sigurno vrhunac predstavljala rasprava o aktuelnoj situaciji u Crnoj Gori u Skupštini, prvi put sazvane tokom rata, kojom prilikom su i Vlada i Vojna komanda ocenjene kao nedorasle zadatku, a akt o kapitulaciji, koji je očito ranije bio pripremljen, ocenjen kao izdajnički, posle čega su i Vlada i Vrhovna komanda raspušteni.
Po završetku rata nije podnosio zahtev za povratak u državnu službu iz dva vrlo značajna razloga. Jedan od njih bio je gubitak pet članova porodice od Španske groznice, a drugi saznanje da su tadašnje vlasti na Cetinju svim silama nastojale da ga uklone iz Crne Gore, kako bi njegov uticaj beskompromisnog levičara na sredinu u kojoj je živeo i šire, definitivno bio eliminisan.

Ilustracije radi, valja napomenuti da su mu u zamenu za službu na Cetinju nuđeni položaji načelnika Subotičkog okruga, ili predsednika Okružnog suda u Bitolju. To je i bio glavni razlog što je posle 12. godina rada u državnoj službi podneo zahtev za penzionisanje koji je ubrzo pozitivno rešen.

U želji da mnogi događaji i funkcionisanje Vlade i Vrhovne komande za vreme Balkanskog rata ne ostanu zaboravljeni, pre svega zbog vidljivih pokušaja falsifikovanja istorije, povlači se na svoj posed u Gornjem Ceklinu, gde se bavi pisanjem i brigom o funkcionisanju tzv. Ceklinskih ribolova. Znajući da se radi o najvećem i najvrednijem prirodnom dobru plemena, udovoljavajući jednoglasnoj želji svih plemstvenika izabran je za upravnika i na toj dužnosti ostao daljih 12. godina.

Za vreme Narodnooslobodilačke borbe od 18. juna 1941. godine do završetka rata ostao je veran svojim progresivnim i slobodarskim opredeljenjima, na čijim je temeljima vaspitavao i svoga sina Branka, kasnije organizacionog sekretara Okružnog komiteta SKOJ-a, koji je hrabro poginuo u borbama za oslobođenje Pljevalja, aktivno pomažući borbu naših naroda za oslobođenje od fašističke okupacije. Na osnovu ocene njegovog rada, od strane nadležnog komiteta KP Jugoslavije, doneta je odluka kojom mu se ratne godine priznaju u dvostrukom iznosu kao aktivnom borcu.

Na traženje CK KP Crne Gore posle rata je postavljen za predsednika Sreskog suda na Cetinju, a zatim je naimenovan za sudskog inspektora Ministarstva pravosuđa SR Crne Gore sa zadatkom osnivanja, i organizovanja rada opštinskih, sreskih i okružnih sudova širom Republike.

Umro je 1961. godine u 83. godini života.