Godina izdanja: 2007
ISBN: 978-86-83651-99-3
Autor: Domaći
Jezik: Srpski

Ticanova Buna 1807.g-Sremske županije *6819*03-2023
Izdavač: Matica srpska - Novi Sad, 2007.g ISBN 978-86-83651-99-3
Tvrd povez, 190 strana,ćirilica,ilustrovana,format 24.cm, težina 440.grama
stanje: nekorišteno - novo✔️
1807. godine u selu Voganj kod Rume počela je Ticanova buna, nazvana tako prema njenom vođi Teodoru Avramoviću Ticanu. Podstaknuti pobedama srpskih ustanika nad Turcima i nezadovoljni teškim nametima, seljaci s vlastelinstva grofa Karla Pejačevića podigli su bunu i javili srpskom vojvodi Luki Lazareviću da se Srem digao na ustanak i da želi pripajanje Srbiji. Austrijska vojska u jačini gotovo jedne armije, za 10 dana je ugušila bunu u kojoj je učestvovalo oko 15.000 seljaka iz 45 sela rumskog i iločkog vlastelinstva. Tican je uhvaćen i streljan krajem 1807.

Ticanova buna je bila pobuna na prostoru dela Sremske županije od 3. do 9. aprila 1807. godine. Izazvao ju je težak položaj Srba kmetova (paora) u Sremu. Ona je bila jedna od manjih buna na prostoru juga Ugarske koje su tekle paralelno sa Prvim srpskim ustankom. Iako se njena veličina i uloga često preuveličava, u sklopu srpskog nacionalnog diskursa o `uticajima Srpske revolucije na okolni srpski narod`, u njoj nije učestvovalo više od dvadesetak sela sa prostora rumskog i iločkog spahiluka (između sremskog dela Vojne granice i južnih obronaka Fruške gore), te da uzroci bune nisu direktno povezani sa Srpskom revolucijom. Po zvaničnom izveštaju Petra Komaromija, učestvovalo je 15.000 ljudi (ustanika) iz 45 sela. Teodor Avramović-Tican je bio samo jedan od vođa pobune, što znači da i ime same bune nije prikladno.
Uzroci bune
Austrijsko carstvo se već godinama nalazilo u ratu sa Napoleonovom Francuskom, što je predstavljalo ogroman teret njenoj privredi. Sredstva za rat, kao i za opšte funkcionisanje privrede, davala je najvećim delom poljoprivreda feudalnog tipa. Kako je država povećavala poreze, našavši to za najlakši način povećanja prihoda, spahije su istovremeno povećale obaveze u radu na svojim imanjima, tako osiguravši da njihov deo poreza ne bude smanjen.
Bune u Sremu i Baranji tokom 1806. godine
Prvi sigurno utvrđeni pokušaj bune u Sremu desio se tokom zime 1806. godine u selu Maradiku. O ovom događaju zna se isključivo na osnovu iskaza voganjskog učitelja Andrije Popovića pred sudom, 20. aprila 1807. godine. Seljaci su se pobunili pre svega zbog obaveza teškog rada u šumama na seči drva za spahiluk. Nejasno je kako je buna tekla i kako se završila, ali su se seljaci iz Maradika pridružili Ticanovoj buni.
Izbijanje i tok bune
Pobuna je izbila na rumskom vlastelinstvu grofa Karla Pejačevića, župana sremskog. Voganjci su čekali da Veliki župan grof Josif Pejačević ode iz Rume. Pobunu je pokrenuo knez voganjski, Teodor Avramović Vrbanjac, u subotu 3. aprila 1807. godine upućujući proglas.[4] Knez Teodor Avramović je odmah uputio pozive u Buđanovce, Brestač, Subotište, Dobrince, Sibač, Petrovce, Putince, Bešenovo i druga mesta da odmah sutra pošlju na skupštinu u Voganj izaslanike i druge ljude pod oružjem, da se dogovore šta da se uradi, pa da se njihovo stanje popravi...
Ciljevi ustanka se vide u slučaja u Neptinu, žalbe jednog seljaka iz Čalme, iskaza Teodora Avramovića-Ticana pred sudom, te pisma grofa Stadiona caru od 28. jula 1807. godine. Cilj je bio da se istrebe feudalci, te da se traži da se Sremska županija inkorporira u Vojnu granicu.