ISBN: Ostalo
Godina izdanja: 1973.
Autor: Domaći
Jezik: Srpski

SUTJESKA 1943 - 1973 - Monografija
Dokumenti, naredbe, dnevnici sećanja, proza i poezija, kazivanja...
Izdavač: NIP Monos, Beograd
Godina izdanja: 1973.
Povez: tvrd sa zaštitnim omortom
Format: 30cm
Stanje kao na slici. Dobro očuvana. Zaštitni omot iskrzan sa flekicama, sama knjiga u jako dobrom stanju.

Obimna bogato ilustrovana monografija velikog formata, stampana na kvalitetnom papiru , sa crno belim fotografijama.


Bitka na Sutjesci ili Peta neprijateljska ofanziva, je naziv koji je u jugoslovenskoj istoriografiji odomaćen naziv za operaciju Švarc (nem. Fall Schwarz, „Slučaj Crno“) nemačkih trupa u leto 1943. godine. Cilj ove operacije bilo je razbijanje grupa otpora, kako aktuelnog, tako i potencijalnog, i čvrsto posedanje jadranskog zaleđa, što je dobilo na važnosti nastupanjem Saveznika u Sredozemlju. Prvobitno, u vreme pravljenja plana za etapno uspostavljanje kontrole u jadranskom zaleđu, kao treća faza bila je predviđena operacija radi razoružavanja četnika u italijanskoj okupacionoj zoni, pod kodnim nazivom „Vajs III“ (nem. Weiss, „belo“). Nakon prodora Glavne operativne grupe NOVJ u istočnu Hercegovinu i Crnu Goru, nametnula se potreba za pojačanjima i revizijom planova. Nova isplanirana operacija imala je za cilj razoružanje četnika i uništenje operativne grupe NOVJ, i dobila je kodni naziv „Švarc“. Operacija je imala dve etape - razoružanje i raspuštanje četnika (i likvidaciju Mihailovićevog štaba), i uništenje operativne grupe NOVJ. Delikatan problem predstavljale su čvrste veze četnika sa italijanskim snagama. I pored saglasnosti sa najvišeg mesta, italijanske snage na svim nivoima snažno su se suprotstavljale toj ideji. Pošto je otpor četnika izostao, borbe su počele 15. maja, koncentričnim nastupanjem protiv glavnine snaga NOVJ na prostoru Sandžaka i severne Crne Gore, a završile se 15. juna 1943. godine probojem obruča i probojem glavnine snaga NOVJ u Bosnu. Nemačke trupe uspele su da opkole Glavnu operativnu grupu Vrhovnog štaba NOV i POJ na teškom planinskom terenu. Time su uspele da snagama NOVJ nametnu dugotrajne odsudne borbe, koje su bile suprotne taktici partizanskog ratovanja i, s obzirom na odnos snaga u ljudstvu i tehnici, bile krajnje nepovoljne po NOVJ. Snage NOVJ našle su se zatvorene na malom prostoru, neprekidno tučene koncentrisanim artiljerijskim i vazduhoplovnim snagama. One su pretrpele velike gubitke, ali su dokazale svoju borbenu čvrstinu i uspele da probiju obruč i pređu u protivofanzivu u istočnoj Bosni. Ovo je bila nesumnjivo, i po obimu i po broju poginulih vojnika, najveća do tada preduzeta operacija na prostoru Jugoslavije. Ovaj niz operacija („Vajs I“, „Vajs II“ i „Švarc“) predstavlja prelaz između gonjenja gerilskih grupa, što je bio preovlađujući oblik dejstava 1941. i 1942, i otvorenog manevarskog rata, koji je nastupio dolaskom Druge oklopne armije na teritoriju Jugoslavije avgusta 1943. godine. Ovu operaciju karakteriše krajnje zalaganje vojnika obeju strana na izuzetno teškom terenu. U posebno teškoj situaciji bila je operativna grupa NOVJ, koja je na slabo nastanjenom području ostala bez izvora hrane. I pored gladi, vrlo teških gubitaka, ekstremnih fizičkih napora i neprekidnih oštrih borbi snage NOVJ zadržale su visok moral, disciplinu, borbenu koheziju i ubojitost, što im je priznao i neprijatelj. Bitka na Sutjesci postala je zbog toga simbol izuzetnog požrtvovanja, hrabrosti i moralne čvrstine u najtežim iskušenjima. Mnoge ulice, škole, ustanove i sportska društva u posleratnoj Jugoslaviji nazvane su po ovoj bici.