ISBN: Ostalo
Godina izdanja: 2008.
Autor: Domaći
Jezik: Srpski

Vlade Kraljevine Jugoslavije Drugom svetskom ratu / Kosta Nikolić


Beograd 2008. Tvrd povez, ćirilica, ilustrovano, 275 strana.
Knjiga je odlično očuvana (kao nova).
V4




Istorija Drugog svetskog rata pripada krugu istoriografskih tema koje su još uvek, u određenoj meri, opterećene snažnim recidivima prošlosti. Ta ocena podjednako se odnosi kako na radove koji govore o zbivanjima u samoj Jugoslaviji (borba protiv okupatora, građanski rat, tzv. savezničko pitanje) ali i o onima u jugoslovenskoj emigraciji. Sudbina izbegličkih vlada Kraljevine Jugoslavije ostajala je po strani i van vidokruga srpske istoriografije. U najvećem broju radova autori su sledili stereotip koji je govorio o slomu srpskog građanstva u Aprilskom ratu 1941. godine, o nesposobnosti vojne i političke elite Kraljevine da se odupre napadu osoššskih zemalja na Jugoslaviju. Prošlo je već više od dve decenije od objavljivanja knjige Bogdana Krizmana i Branka Petranovića o ovom problemu, uz napomenu da je ta dvotomna studija bila proizvod svog doba i opterećena „službenim” viđenjima prošlosti.
Mi smo stručnoj i široj čitalačkoj javnosti ponudili monografsko-dokumentaristički pristup u obradi ove teme. U prvom delu studije analizirana su sva ključna pitanja iz života jugoslovenske političke emigracije, a posebno ona koja su se odnosila na srpsko-hrvatska sučeljavanja oko prošlosti, sadašnjosti i budućnosti Jurgoslavije. U centru analize je nekoliko najvažniJih spornih mesta: karakter predratnog državnog ustrojstva Kraljevine, odtvornost za genocid nad Srbima u Nezavisnoj Državi Hrvatskoj, tretman dva pokreta otpora i priroda buduće federativne Jugoslavije.
Vlade Kraljevine Jugoslavije u godinama Drugog svetskog rata nisu bile nukleus državne vlasti jer je to bilo nemoguće. Takođe, nije postojao ni parlament kao nosilac celokupne zakonodavne vlasti u zemlji, pa vlade u emigraciji nisu bile parlamentarne. Tako vlada nije mogla da sprovodi svoj osnovni zadatak — da utvrđuje i vodi unutrašnju politiku. Situacija je bila nešto drugačija u domenu spoljne politike.
Druga vrsta problema koju smo pratili, tiče se odnosa vlade Velike Britanije, prvo zaštitnika kako jugoslovenske vlade, tako i kralja Petra II Karađorđevića na početku rata, koja je, rukovodeći se svojim interesima, na kraju rata odbacila i vladu i kralja i opredelila se za podršku Narodnooslobodilačkoj vojsci Jugoslavije i komunističkom konceptu uređenja buduće Jugoslavije.
Drugi deo studije predstavlja njen dokumentacioni deo — objavljuju se izvori prvog reda koji su do sada bili van istraživačkog fokusa. Tu pre svega mislimo na Službene novine Kraljevine Jugoslavije koje su se pokazale kao nezaobilazan izvor i dragocen vodič za dočaravanje „emigrantske atmosfere”, ali i rasvetljavanje do sada nepoznatih detalja iz odnosa jugoslovenske vlade i niza savezničkih zemalja. Građa koja se objavljuje razvrstana je hronološki i tematski. U prvom planu su dokumenta koja su malo ili nikako korišćena — proklamacije vlade, govori njenih zvaničnika, ali i govori kralja Petra koji do sada nisu na adekvatan način bili zastupljeni u istorijskoj nauci.