ISBN: Ostalo
Godina izdanja: 2017.
Autor: Domaći
Jezik: Srpski

Beograd 2017. Tvrd povez, ćirilica, ilustrovano, 494 strane.
Napomena: na unutrašnjoj strani prednjih korica posveta; ako se to izuzme, knjiga je odlično očuvana.
R1





Godine 2015. navršava se 70 godina kolonizacije u Novim Kozarcima. Mesna zajednica Novi Kozarci i Zavičajni klub „Dr Mladen Stojanović“ iz Beograda saglasili su se da se u okviru manifestacija povodom obeležavanja ovog jubileja pristupi izradi ove monografije.
Monografija je nastala kao intencija da se sakupi što više činjeničnog materijala koji se odnosi na samo selo, a i na šire područje, da se sistematski iznese i prokomentariše i bez dokazivanja bilo kojih teza. To je nepristrasna, činjenična istorija sela i kao takvu je valja i shvatiti. Ona je kompleksna i obuhvata sve vidove aktivnosti u selu i u raznim vremenskim periodima. Tu su i ljudi i njihova dostignuća, njihova materijalna i duhovna kultura.
Period razvoja Novih Kozaraca do 1988. godine obrađen je u publikaciji Novi Kozarci u Severnom Banatu. Ova monografija je obuhvatila i taj period.
Kako su u naselju do 1945. godine uglavnom živeli Nemci, za prikaz relevantnih istorijskih prilika u tom vremenu korišćena je obimna monografija Heimatbuch der Heidegemeinden Heufeld, Mastort, Ruskodorf, Munchen, 1987.
Monografija obuhvata tri velika poglavlja: Fizičko-geografske osobine naselja, Društveno-geografski pregled i Naselje.
Prvo poglavlje obuhvata detaljnu obradu fizičko-geografskih osobina Novih Kozaraca i njegove okoline. Ona počinje analizom geomorfoloških i geoloških karakteristika. Klima je izučena na osnovu meteoroloških podataka za meteorološku stanicu u Kikindi. Prilikom proučavanja temperature vazduha, vetrova i padavina obrađeni su i makro i mikro faktori koji ispoljavaju uticaj na klimu Novih Kozaraca. Vode su obrađene u sklopu podzemnih i površinskih voda. Pedološka obrada atara je od izuzetnog značaja za poljoprivredu naselja, pa je sa te strane ona posebno osvetljena.
Drugo poglavlje obuhvata društveno-geografski pregled kroz obradu privrede i stanovništva. Privreda je izučena u okviru poljoprivrede, industrije i tercijalnih delatnosti. Stanovništvo je obrađeno veoma kompleksno, od kretanja broja stanovnika, strukture stanovništva i domaćinstava. Posebnu vrednost čini deo o kolonizaciji, jer tretira vrlo
značajnu problematiku današnjih žitelja Novih Kozaraca. Prikazana je kroz: pripreme i organizaciju preseljavanja stanovništva iz Bosanskog Novog, Ključa, Mrkonjić Grada, Sanskog Mosta, Dubice, Gradiške, Kupresa i Bugojna, i dr., podelu kuća, inventara i zemljišta, prilagođavanje i osnivanje i rad narodne vlasti. Novi Kozarci su od 1952. do 1959. godine bili opština, a nakon toga formirana je mesna zajednica.
U ovom poglavlju je izučen rad političkih i drugih organizacija, počev od Komunističke partije do današnjih partija i pokreta u Srbiji, saveza boraca, omladine i organizacija žena.
Treće poglavlje posvećeno je naselju. Vrlo detaljno je obrađena prošlost naselja kroz opšti prikaz prilika u Banatu, nastanak Novih Kozaraca na području naselja Hajfelda i Mastorta, koja su nastala 1770. do 1771. godine. U posebnim podpoglavljima prikazano je školstvo i briga o deci, razvoj kulture, narodni i verski običaji i Srpska pravoslavna crkva, udruženja građana (udruženja žena, Dobrovoljno vatrogasno društvo, udruženja penzionera, zavičajni klubovi), zdravstvena zaštita i sport. Posebno su predstavljeni kratki opisi stvaralaštva naučnih i kulturnih radnika i pojedinaca koji su živeli ili su se rodili u Novim Kozarcima. Na kraju ovog poglavlja date su osnovne karakteristike naselja danas.