ISBN: Ostalo
Godina izdanja: 335
Autor: Domaći
Jezik: Srpski

Spoljašnjost kao na fotografijama, unutrašnjost u dobrom i urednom stanju!

Srem kroz vekove - Slojevi kulture Fruške Gore i Srema
Zbornik radova, priredio Miodrag Maticki
-------------------------------------------------------------------
Izdanje Vukova zadužbina - Ogranak Vukove zadužbine u Beočinu,
Institut za književnost i umetnost, Beograd i Beočin 2007.
Tvrdi povez, format 25 cm, lepo ilustrovana, 756 strana.

Srem je geografski region u Panonskoj niziji između reke Dunav, na severu i istoku i reke Save do ušća u Dunav, na jugu. Zapadna granica nije jasno definisana. Prema jednom mišljenju, Srem je na zapadu ograničen rekama Bosutom i Vukom, dok prema drugoj varijanti zapadnu granicu Srema čini zapadna granica današnje Vukovarsko-sremske županije.

Ime
Ime Srema dolazi od imena antičkog grada Sirmijuma (današnja Sremska Mitrovica). Nazivi na drugim jezicima - lat. Syrmia ili Sirmium, hrv. Srijem, mađ. Szerém ili Szerémség, nem. Syrmien, slč. Sriem, rusin. Срим, tur. Sirem. U ijekavskoj varijanti srpskog jezika je ranije upotrebljavan i naziv Srijem.

Antički Sirmijum se zvao na vulgarnolatinskom Sermi. U Muzeju Vojvodine u Sremskoj Mitrovici je izložen podatak da je stariji oblik imena grada glasio Sermi. U zborniku `Vojvodina` (knjiga I, Novi Sad, 1939, strana 109), u delu o toponomastici čiji je autor dr Petar Skok, piše da je reč Srem bila prvobitno ime grada, kao i u rimsko doba što je Sirmijum bilo samo ime grada, a nikako teritorije. Srpskohrvatski je oblik Srem (ikavski Srim, ijekavski Srijem) nastao pravilno iz vulgarnolatinskog lokativa SERMI `u Sremu - Mitrovici`. Dalje u fusnoti 11 citirane knjige stoji da je oblik sa E mesto I (sermenses) potvrđen natpisima (delo `Pojave vulgarnolatinskog jezika`. pp. 24, 26, 31, 65 - članak u Zeitschrift fur roman Philologie, sv. XLVI. pp. 386).

Miroslava Mirković u knjizi `Sirmium - Istorija rimskog grada od I do kraja IV veka`, na strani 110. piše da se na natpisima iz Salone datiranim u VI vek spominju dve ličnosti za koje se može pretpostaviti da su izbegle iz Sirmijuma posle pada grada u ruke Avara. Jedna od njih je abatisa (opatica), Johana, koja se spominje na sledećem vulgarnolatinskom natpisu: `Ovde počiva u miru sveta opatica Johana sirmijumska građanka, koja požive...` (Na latinskom: `...abatissa Johanna civis SERMENSES qui bixit...`).

Nazive Srijem, Srijemska Mitrovica ili Srijemski Karlovci su ranije koristili Srbi ijekavci, ali su se ti oblici danas zadržali samo kod katolika našeg jezika. Gerasim Zelić koristi taj naziv [1]. Savo Ivanović u knjizi `Nekoliko krvavih stranica iz albuma Petrović Njegoševog doma` (pp. 173.) navodi frazu `...kao vješti Srijemac`, Mitropolit Mitrofan Ban u knjizi o Petru Cetinjskom piše `... Arhimandrit Petronije Lujanović (iz Srijema)`, Bude Budisavljević Prijedorski u delu `Uspomene na Nikanora Grujića` pominje frazu `...ubavoga Srijema` (pp. 5.), dok Srbin katolik Luko Zore u knjizi `Dubrovčani su Srbi` na strani 12. spominje Srijemce i zamera im što kritikuju Vuka zbog jekavštine kao tobože hrvatskog govora. Manojlo Grbić u `Karlovačkom vladičanstvu` (knjiga prva. pp. 194) piše: `po Srijemu`. Srbi ijekavci različitih veroispovesti su u Hrvatskoj, Dalmaciji, Crnoj Gori, pa i u zapadnoj Srbiji (kao Vuk Karadžić, Rječnik, Biograd) koristili ijekavske varijante nekih toponima.



Istorijsko područje Srema
Srem je nazvan po rimskom gradu Sirmijumu (današnjoj Sremskoj Mitrovici) pa je prvobitno pod ovim nazivom podrazumevana oblast sa obe strane reke Save koja je gravitirala ovom gradu. Zbog toga je i srpski kralj Dragutin, iako je vladao oblašću južno od Save bio nazivan „Sremski kralj“ (prema nekim autorima, kralj Dragutin je takođe vladao i oblastima severno od Save). Oblast severno od Save oko Sremske Mitrovice je Srem u najužem smislu reči a taj naziv se kod tamošnjeg življa zadržao donedavno pa se uvek razlikovao od „planine“ tj. Fruške gore.

U 11. veku je na području Srema postojala Vizantijska pokrajina Tema Sirmijum, koja je obuhvatala oblasti i severno i južno od Save.

U srednjovekovnoj Kraljevini Ugarskoj Sremsku županiju činio je samo istočni deo današnjeg Srema sa zapadnom granicom koja se protezala između Laćarka i Suseka.

U vreme osmanske uprave (16-17. vek), postojao je Sremski sandžak, koji je obuhvatao područje današnjeg Srema.

U prvoj polovini 18. veka, u vreme habzburške uprave, ponovo je oformljena Sremska županija, koja je prvobitno obuhvatala samo severne delove Srema koji nisu bili u sastavu Vojne granice. Razvojačenjem Vojne granice, u drugoj polovini 19. veka, ceo Srem ulazi u sastav Sremske županije. Za razliku od zvanične teritorijalne podele, Srbi Sremom nisu smatrali Županju i vinkovački kotar u kojima su većinu stanovništva činili katolici (ova oblast je u prostom govoru zvana „Šokadija“), ali su zato u Srem ubrajali Osečko polje (današnja istočna Slavonija) na kojem je ležalo tzv. Daljsko dobro koje je bilo deo Virovitičke županije.



Istorija
Srem je dobio ime po antičkom gradu Sirmijumu (današnja Sremska Mitrovica). Tokom istorije, Sremom su vladali Rimljani, Huni, Ostrogoti, Gepidi, Lombardi, Vizantinci, Avari, Franci, Bugari, Panonski Sloveni, Mađari, Turci i Austrijanci. Od 1918. godine, Srem je deo Kraljevstva Srba, Hrvata i Slovenaca i država koje su ovo kraljevstvo nasledile.

Između 3000. p. n. e. i 2400. p. n. e. Srem je bio središnje područje indoevropske Vučedolske kulture. Ostale značajne arheološke praistorijske kulture na području Srema bile su: Vinčanska kultura, Starčevačka kultura,[4] Vinkovačka kultura (2500—2200. p. n. e.), Belegiška kultura (1350-900. p. n. e.) i Bosutska kultura (10-4. vek p. n. e.).

Antički period

Ostaci carske palate Sirmijuma
Sirmijum je prvobitno bio ilirski grad (osnovan u 3. veku p. n. e.), a osvojili su ga Rimljani u prvom veku pre nove ere. Protiveći se rimskoj vlasti, ilirska plemena su podigla veliki ustanak 6. godine nove ere. Vođe ovog ustanka bili su Baton i Pines.

Sirmijum je bio veoma važan grad u Rimskom carstvu. Bio je to glavni grad rimske pokrajine Panonije i jedan od četiri glavna grada Rimskog carstva. U Sirmijumu ili njegovoj okolini rođeno je šest rimskih careva: Decije Trajan (249–251), Aurelijan (270–275), Prob (276–282), Maksimijan (285–310), Konstancije II (337–361) i Gracijan (367–383). Ovi carevi su po poreklu bili romanizovani Iliri.

Podelom provincije Panonije, područje Srema ulazi u sastav provincije Donja Panonija, a potom u sastav provincije Panonija Druga....