Godina izdanja: 2021
ISBN: 978-86-81406-11-3 /978-86-81406-12-0
Autor: Domaći
Jezik: Srpski

Rad Srbije na zaštiti srpskih državnih i nacionalnih interesa u Makedoniji od 1885. do 1912. godine

Knjiga I: Politika Srbije prema Makedoniji 1885. do 1894. godine
Knjiga II: Politika Srbije prema Makedoniji 1894. do 1908. godine

Izdavač: Istorijski arhiv Kraljeva
Autor: Vukašin S. Dedović
Recenzent: Radoš Ljušić
Povez: tvrd
Broj strana: 403 + 383
Ilustrovano.
Kompletni sadržaji priloženi na slikama.
Očuvanost: unutrašnjost 5, korice 5-
Retko u ponudi.

Prva knjiga hronološki obuhvata period od nastanka plana Milutina Garašanina o nacionalnoj politici Srbije u Makedoniji 1885. do izbijanja Istočne krize 1894. U drugoj knjizi obrađena je tema u uslovima Istočne krize 1894-1897, najave početka reformi u evropskom delu Turskog carstva i ulaska makedonskog pitanja u fazu komitske aktivnosti. U drugom poglavlju pomenute knjige, autor je prikazao politiku Srbije prema Makedoniji tokom perioda sprovođenja reformi Velikih sila u delovima evropske Turske.

„Srbija je od donošenja ’Načertanija’ (1844) gledala na Staru Srbiju i Makedoniju kao na svoja područja koja treba da joj budu priključena… Iako je težak položaj srpskog stanovništva u Makedoniji obavezivao Srbiju da pojača svoju državnu i nacionalnu političku aktivnost, srpska vlada nije gotovo ništa preduzimala do 1885… Prvi dugoročniji program nacionalno-političkog i kulturno-prosvetnog rada u Turskoj uradio je Milutin Garašanin i dostavio kralju Milanu na razmatranje“ – navodi Dedović u svom delu.

Cilj ovog plana Milutina Garašanina za organizovanje srpske propagande u Staroj Srbiji i Makedoniji bio je da se organizovanim radom sa srpskim stanovništvom, pre svega na kulturnom i prosvetnom planu, ono uzdigne, uspravi, nacionalno osvesti i usmeri ka svojoj matici Srbiji. Od tada počinje sistematičnije angažovanje Kraljevine Srbije i to je upravo period koji je istraživao Dedović, sve do 1912. i početka balkanskih ratova.

U planu je i izdavanje treću knjige koja obuhvata period od izbijanja mladoturske revolucije 1908. do početka Balkanskih ratova 1912. godine. Najvažnija karakteristika ovog perioda koju je autor istakao je prelazak sa revolucionarno-oružanog na politički vid delovanja u makedonskom pitanju.

(K-70)