ISBN: Ostalo
Godina izdanja: 2020.
Autor: Domaći
Jezik: Srpski

PORODICA NADEŽDE PETROVIĆ KROZ 19. VEK
Dragana Božović

Umetnička galerija NADEŽDA PETROVIĆ, Čačak, 2020.
289 strana, tvrd povez, A4 format.

Knjiga je nova.
Ima poklon pečat Umetničke galerije NADEŽDA PETROVIĆ.


Porodica koja zalužuje da se o njoj piše.

Publikacija istražuje dokle dosežu koreni intelektualnog kapaciteta slikarke Nadežde Petrović, njenog pionirskog duha, ratobornosti, smelosti i odvažnosti, društvene angažovanosti i aktivizma, slikarskog talenta i potrebe za umetničkim inovacijama. Kako bi se sagledala porodična intelektualna baština koja je svesno i nesvesno uticala na Nadeždu Petrović i ostalu decu iz porodice, štivo prati Petroviće (porodicu sa očeve strane) i Zoriće (porodicu sa majčine strane) kroz 19. vek, odnosno, od 1814. godine, kada je rođen Nadeždin deda Maksim Jovanović (kasnije Petrović). Pred čitaocima je mala istorija o tri generacije Petrovića i Zorića, a posredno ovo je priča o jednoj srpskoj porodici 19. veka koja ide ukorak sa društvenim progresom i sa novom energijom hrli u 20. vek.

Uz predstavljanje profesionalnog angažovanja članova porodica Petrović i Zorić, publikacija daje značajan prostor privatnim životima pozicionirajući ih u kontekst društvenih zbivanja u Srbiji (na Balkanu), a upravo u ovom periodu društvene okolnosti su upečatljive, jer u Srbiji počinje prosperitet, osamostaljenje države koje prati niz ključnih istorijskih događaja, industrijalizacija, kulturni razvoj i stvaranje intelektualne elite.

​Najveći deo knjige obuhvata hronologija porodica Petrović i Zorić, a završava je stručna analiza pionirskih poduhvata i dostignuća članova porodice kojih je u ovim porodicama mnogo i obuhvataju više oblasti - unapređenje zanatstva, pionirstvo u arhiviranju, nastanak profesije ratnog slikara, razvoj profanog slikarstva, afirmativan stav prema fotografiji, čak i vezu porodica sa pionirstvom u sportu.
Akcentuje se položaj i intelektualni napredak srpske žene kroz 19. vek. Ovde opisano školovanje i intelektualno osvešćivanje žene u Srbiji, koja je početak 20. veka dočekala sa samo 7% obrazovanih žena, predstavlja njihove krupne korake ka emancipaciji. Akcenat je na Nadeždi, njenoj majci i sestrama, ali i ženama iz njihovog okruženja koje su se ostvarile kao aktivne društvene radnice, humanitarci, književnice i slikarke poput Katarine Milovuk, Milice Miletić (Tomić), Poleksije Todorović, Kosare Cvetković, Delfe Musić (Ivanić), Ane Lozanić (Marinković), Mage Magazinović, Danice Marković i Marije Lukić (Jelesić).
Nadeždi Petrović je posvećeno posebno mesto. Opisano je njeno detinjstvo, školovanje i napredovanje u oblasti slikarstva završno sa 1900. godinom, kada slikarka pravi onaj prvi, mada najteži, korak u moderno doba - smelo izlaže ekspresionistička likovna dela.

Značaj publikacije je u tome što podstiče bolji odnos prema nacionalnoj i lokalnoj (zavičajnoj) istoriji; ističe porodično nasleđe kao osnovu za intelektualni razvoj novih generacija; prezentuje činjenice o profesionalnom i ličnom životu i napretku članova porodice Nadežde Petrović kroz tri generacije; prezentuje niz dosad neobjavljivanih arhivskih dokumenata i drugi vizuelni materijal koji će dopuniti i korigovati dosadašnja saznanja.


Recenzent: Prof. dr Dragan Bulatović, istoričar umetnosti
„Međutim, ostaje neskriveno da ova uporedna kulturna hronologija predočava više, katkad znatno, od golih podataka koji podupiru tezu o trasiranom stasavanju srpske elite. Najpre su tu činjenice iz života pojedinih aktera ove knjige koje ne mogu da se udenu u model institucionalnih istorija (državna potpora u školovanju, državna služba, društveno organizovanje za rad nacionalnih interesa ...) već spadaju u privatne, katkad i intimne istorije.
(...) Ali, ova hronoligija je izvedena s velikom osetljivošću istraživača za celovitost umetničkih pojava i procesa koju ni jedna faktografija ne može da zatrpa.“

Recenzent: dr Miloš Timotijević, istoričar
„Rukopis govori o privatnom i javnom životu porodica Petrović i Zorić, njihovim prijateljstvima, intelektualnim uzorima, emotivnim vezama, umetničkom ukusu, profesionalnoj karijeri, seobama, odnosu prema državi, učešćima u ratovima, izgradnji nacionalnog identiteta, rađanjima i umiranjima. (...) Nekadašnji pasivan odnos prema javnom životu, posebno kod žena, zamenilo je otvoreno delovanje i potvrda sopstvene ličnosti, što se u punom obimu može pratiti na porodičnom kulturnom obrascu koji je oblikovao i Nadeždu Petrović.
(...) smatram da publikacija predstavlja veliki kulturni doprinos u otkrivanju i prezentovanju civilizacijskog nasleđa Srbije.“