ISBN: Ostalo
Godina izdanja: 2001.
Autor: Domaći
Jezik: Srpski

Beograd 2001. Mek povez, ilustrovano, format 20,5×22,5 cm, 148 strana.
Knjiga je, bukvalno, kao nova.
K9


Muzičko-poetska građa sakupljena na određenim područjima i u određeno vreme nikad ne počinje konstatacijom nastanka neke pojave, već traženjem njenog porekla i njenih istorijskih korena.
Zato je nemoguće govoriti o rađanju i ulozi narodnih pesama nastalih na našim prostorima u poslednjoj dekadi 20. veka u ”džungli na asfaltu”, a da se ne sagleda njihova nerazdvojna veza sa događajima koji su pratili njihovo nastajanje.
Radi lakšeg sagledavanja razvojnih tokova, konkretna grada predstavljena u ovoj knjizi, podeljena je u sedam poglavlja, koji čine jedinstvenu celinu. Zamišljena kao ”Simfonija u 5 stavova” sa prologom i epilogom, pod simboličnim nazivom ”Pesme sa ukusom suzavca”, ova knjiga odslikava prostor i vreme poznato kao `Događanje naroda”.
S obzirom da se neke poruke ponavljaju, jedan broj stihova koji nisu u direktnoj vezi sa ovim događajima morali su biti izostavljeni, kako bi sadržaj knjige ostao u granicama muzičkopoetske materije oslobođene primesa suvišne dokumentacije.
Muzički primeri sa notnim tekstom, dati su samo kod onih pesama čiji se sadržaj oslanja na druge izvore nastanka, pa je bilo potrebno napraviti upoređenja i utvrditi njihove sličnosti i razlike.
U želji da ukažem na vreme i lokacije njihovog nastanka podelio sam pesme po muzičkim stavovima. Tako prvi stav obuhvata pesme sa prostora Srbije, Vojvodine i Kosova, nastale u prvim godinama vladavine Miloševića i događajima vezanim za rušenje vlasti u Novom Sadu i Beogradu. Medu njima dominantno mesto zauzimaju pesme u kojima narod veliča i slavi svog vodu.
U drugom stavu zastupljeni su poetski i muzički sadržaji, vezani za burne događaje u Crnoj Gori i rušenje crnogorske vlade.
Treći stav nagoveštava promene političke klime u Srbiji, Vojvodini i Kosovu i kroz nove pesme svome vodi otkazuje poslušnost i traži njegovu smenu. Posebnu pažnju privlače i pesme sa studentskih protesta. Četvrtim stavom provejavaju pesme bunta i otpora u Crnoj Gori, koja traži svoje mesto pod suncem i svoju državnost.
Peti stav označava finale i kulminaciju u kojoj narod kroz takozvanu ”buldožer revoluciju” ruši svog dotadašnjeg vođu i novim pesničkim sadržajima nagoveštava promene političkih odnosa u Srbiji.
Za razliku od ovih pet stavova, u kojima su prikazani samo stihovi i karakteristični notni zapisi, Prolog i Epilog postavljaju pitanja i daju odgovore sa raznim objašnjenjima i upoređenjiima vezanim za ove događaje i pesme ispevane tim povodom.
Da bi se čitava materija na pravi način shvatila i doživela bilo je neophodno da se ukaže na korene nastanka pesama i njihove razlike i sličnosti, kako bi čitalac dobio jasnu sliku ne samo o onome što se događalo na našim prostorima i u pesmama, već da bi sagledao i stvaralački duh i maštovitost narodnog pesnika.
I kao što se `dogodio narod”, ”i pesma se dogodi”. Ona je bila i ostala njegov nerazdvojni saputnik.
U kojoj su meri ovi događaji bili presudni za pojavu jednog novog načina poetsko-muzičkog izražavanja, najbolje govore same poruke, pretočene u stihove i melodije koje srećemo na stranicama ove knjige.
Imajući u vidu ulogu narodne pesme u buđenju i formiranju nacionalne svesti tokom 80-ih i 90-ih godina prošloga veka, za mene kao muzikologa, koji je aktivno pratio ova burna događanja na uzavrelim balkanskim prostorima i direktno osetio ukus suzavca, predstavlja izazov i obavezu da sačuvam od zaborava sve ono što je za to vreme iznjedreno u obliku stihova i melodija, ne obazirući se na njihovu ideološku obojenost.
Međutim, u prikupljanju ove svojevrsne grade javljale su se mnoge prepreke i iskušenja, sa jasno naglašenim rizikom. Taj rizik budio je istovremeno i odgovornost koja traži ne samo poznavanje materijala, već i istančan ukus koji se meša sa kolektivnim duhom naroda.
Da bih mogao da odgovorim ovom složenom zadatku, kontaktirao širok krug svojih kolega, novinara, muzičkih urednika, a posebno izveštača koji su pratili ove događaje ”sa lica mesta” i koji su mi pružili značajnu pomoć svojim prilozima i savetima. Jedan broj pesama i stihova pronašao sam u dnevnim listovima, časopisima, kao i programima radija i televizije. Svakako, najveći broj zapisao sam u direktnim susretima sa učesnicima tokom brojnih demonstracija, mitinga, protesta i skupova. Nažalost, neki od njih nisu dočekali Finale.
Kao što ne postoji knjiga bez autora, tako nema ni uspešne realizacije te knige bez istinskih saradnika. Zato koristim priliku da svima onima koji su mi pomogli u njenom uobličavanju i doprineli da ona ugleda svetlo dana izrazim svoju iskrenu zahvalnost i poštovanje.