ISBN: Ostalo
Godina izdanja: 2008.
Autor: Domaći
Jezik: Srpski

General Miodrag Damjanović `Čika Beli` 1893-1956: biografija / Kosta Nikolić


London, Velika Britanija 2008. Tvrd povez, ćirilica, ilustrovano, 415 strana.
Knjiga je nekorišćena (nova).



Biografija Miodraga Damjanovića, generala Vojske Kraljevine Jugoslavije, predstavlja životnu priču jednog srpskog oficira, predstavnika vojne elite koja je svoj vrhunac doživela uoči Drugog svetskog rata koji će istovremeno značiti i njen slom, ali i slom društva čiji su oni zatočnici bili i kome su odano služili.
Biografija ima dva osnovna dela, uslovljena karakterom izvora. Prvi je njegov život od školovanja u Vojnoj akademiji, učešća u Balkanskim i Prvom svetskom ratu, preko karijere u Vojsci Kraljevine Jugoslavije, pa do godina Drugog svetskog rata. Za ovaj veći deo Damjanovićevog života izvorna podloga bila nam je krajnje oskudna, kako zbog prirode njegove ličnosti i vojne službe iza koje nije ostalo prevšpe tragova, tako i zbog stanja u srpskoj istoriografiji, koja se nije bavila generalom Damjanovićem. U savremenom periodu istorijom Vojske Kraljevine Jugoslavije najkompletnije se bavio istoričar Mile Bjelajac, kako kroz istoriju institucija, tako i kroz biografije, biografske portrete i objavljivanje memoarske građe. Ovi radovi pomogli su nam u rekonstrukciji pojedinih elemenata iz života generala Damjanovića u ovom periodu.
Damjanović je bio i učesnik Drugog svetskog rata, koji ga je zatekao na dužnosti načelnika štaba III grupe armija kojom je komandovao general Milan Nedić. Zatim je tri naredne godine proveo u nemačkom zarobljeništvu, a i za ovaj period neposredna svedočanstva o njegovom životu su oskudna. Rekonstrukcija je izvršena delom i posredno, preko autentičnih izvora koji se odnose na život jugoslovenskih oficira u lagerima.
Period od Damjanovićevog povratka iz zarobljeništva do odlaska u emigraciju, iako vremenski kratak, predstavlja istovremeno možda najburniji i događajima najbogatiji deo njegove Karijere. Rad u vladi generala Nedića a zatim odlazak u štab generala Dragoljuba Mihailovića i komandovanje vojskom koja se povukla u Italiju i tako izbegla tragičnu sudbinu ostataka poraženi nacionalnih, antikomunističkih snaga na kraju Drugog svetskog rata, predstavljaju okosnicu ovog dela biografije generala Damjanovića.
Za pisanje biografije za period od završetka Drugog svetskog rata pa do kraja njegovog života, izvorna podloga je veoma široka i život generala Damjanovića može se u potpunosti rekonstruisati, jer smo se služili generalovom ličnom arhivom, koju smo na korišćenje dobili zahvaljujući gospodinu Miroslavu Paniću i udruženju boraca Kraljevske jugoslovenske vojske „Draža Mihailović” iz Londona, čiji je osnivač i dugogodišnji predsednik bio general Damjanović.
Na kraju knjige, kao poseban prilog, objavljujemo više izabranih dokumenata, kao i fotografije iz zaostavštine generala Damjanovića. Dokumenta se odnose sa period od 1945. do 1948. godine, zaključno sa formiranjem udruženja i objavljuju se kao ilustracija za bolje razumevanje istorije srpske emigracije. Zbog autentičnosti, dokumenta se objavljuju integralno, zadržan je pravopis i način izražavanja ondašnjeg vremena. Vršene su samo neophodne gramatičke ispravke.
Kako je od gospodina Panića i potekla ideja o pisanju ove knjige, a njegova pomoć pokazala se kao dragocena i presudna prilikom odduke da se pristupi izradi biografije generala Damjanovića, ovom prilikom mu se najtoplije zahvaljujem. Moja zahvalnost pripada i gospodinu Petru Glediću iz Londona čija je pomoć takođe bila veoma dragocena.
Beograd, oktobra 2007.
Autor