ISBN: Ostalo
Godina izdanja: 2021
Autor: Domaći
Vrsta: Eseji i kritike
Jezik: Srpski

Zlostavljanje i književnost

Blum izdavaštvo 2021 237 strana

očuvanost 4

Autorka uzima niz klasičnih i modernih književnih dela (romana, priča, drama) i analizira u njima likove-narcise, dinamiku zlostavljanja, manipulacije i odnose moći. Promišlja i “tihe” oblike nasilja — nevidljive, psihičke — i načine na koje književnost može da ih prikaže, razotkrije i omogući razumevanje.

Glavne teme / primere u knjizi uključuju:

Moralno (psihičko) zlostavljanje — na primeru dela poput onih u kojima likovi proživljavaju dehumanizaciju, unutrašnju torturu.

Ljubavno / partnersko nasilje — analiza roditelj-dete, muž-žena ili emocionalnih veza koje služe kao prostor nasilja, kontrole, manipulacije.

Porodično nasilje — kroz primere iz domaće i svetske književnosti koje prikazuju tragične sudbine unutar porodice.

Odnos žrtve i zločinca u ekstremnim situacijama (npr. logorski uslovi, represija) — psihološka mapa preživljavanja, nasilja i posledica.

„Zlostavljanje književnosti“ — interesantan i originalan deo: kako autore, likove, stilove, tumače ili institucije (kritičare, ideologe) mogu da zloupotrebe književnost — čineći je sredstvom ideološke manipulacije ili kulturne tortura.

Knjiga služi i kao teorijska rasprava: uvodi analizu psiholoških obrazaca (narcističko nasilje, kontrola, gaslighting, manipulacija), i pokazuje da književnost može da radi kao `klinički dosije` — da otvori pitanje nasilja koje nije vidljivo golim okom, ali je duboko stvarno.

Zašto je značajna

Knjiga otvara tema o emocionalnom i psihičkom nasilju — često marginalizovanom — i daje joj teorijsku, kritičku i književnu težinu.

Koristi književnost kao sredstvo razumevanja ljudske psihologije, međuljudskih odnosa i nasilja — što je važno u savremenom društvu gde se nasilje često prepoznaje tek kad ima vidljive modrice.

Pruža čitaocu mogućnost da prepozna obrasce narcisoidnog zlostavljanja — u delima, u društvu, u sopstvenim interakcijama.

Kritički se bavi i kulturnim i ideološkim zloupotrebama književnosti — time podstiče čitaoce da razmišljaju o odnosu umetnosti, interpretacije i moći.

Na šta obratiti pažnju / moguće kontroverze

Knjiga kombinuje književnoteorijsku analizu i psihološki pristup — to znači da tumačenje likova i odnosa zavisi i od psihološke interpretacije, što može biti subjektivno.

Budući da je posao delom interpretativan i kritički, ne radi se o strogo „akademskoj istoriji“, nego o interpretaciji — važno je uzimati u obzir da su zaključci delimično analitičke prirode.

Neki mogu da ospore univerzalnost zaključaka — nasilje u književnosti i u životu mogu da se veoma razlikuju, pa poistovećivanje može da bude problematično.