ISBN: Ostalo
Autor: Domaći
Godina izdanja: K316
Jezik: Srpski
Vrsta: Teorija književnosti

Spoljašnjost kao na fotografijama, unutrašnjost u dobrom i urednom stanju!


Maja Bošković-Stuli (Osijek, 9. novembar 1922 — Zagreb, 14. avgust 2012) bila je jugoslovenska i hrvatska istoričarka, spisateljica i akademik.

Maja Bošković-Stuli je rođena u Osijeku 9. novembar 1922. u jevrejskoj porodici Dragutina i Ivanke Bošković.[1][2] Godine 1923. se sa porodicom preselila u Zagreb.[3] Maja je osnovnu i srednju školu (3. ženska gimnazija)[2] pohađala u Zagrebu.[3] Članica Saveza komunističke omladine Jugoslavije (SKOJ) postala je tokom gimnazijskog školovanja i bila je jedna od najaktivnijih u naprednom omladinskom pokretu. Bila je član Srednjoškolskog aktiva.[2] Godine 1941. je nakon mature morala da prekine školovanje zbog rasnih progona Nezavisne Države Hrvatske (NDH). Majina sestra Magda je uhvaćena odmah po osnivanju NDH i ubijena u proleće 1942 godine. Ostale članove porodice su iste godine ustaške vlasti zatvorile u Osijeku, ali su nakon intervencije uspeli da prebegnu na italijanski teritoriju. Majin otac se sklonio u Crikvenicu. Maja je s majkom, dedom i tetkom pošla u Dubrovnik gde su ih italijanski okupatori prvo internirali na ostrvu Lopudu, a potom prebacili u koncentracioni logor Rab, gde joj je umro deda. U logoru je Maja sudelovala u ilegalnom otporu, a nakon kapitulacije Italije i zatvaranja logora uključila se u Narodnooslobodilačku borbu (NOB). U Holokaustu je izgubila celu porodicu.[3][4]

Nakon rata započela je studije slavistike u Zagrebu, nastavila ih u Kazanu i Lenjingradu, a nakon Rezolucije Informbiroa vraćena je s ostalim jugoslovenskim studentima iz Sovjetskog Saveza u Beograd, gde je diplomirala 1950. godine. U Jugoslovenskoj akademiji znanosti i umjetnosti (JAZU) zaposlila se 1951. godine, a od 1952. do penzionisanja, 1979. godine, radila je u Institutu za narodnu umetnost. Doktorirala je 1961. godine u Zagrebu s temom predaje o Midi, vladaru kozjih (ili jarećih) ušiju.[5] Od 1963. do 1973. godine bila je direktor Instituta i glavna urednica naučnog časopisa Narodna umetnost.[6] Od 1980. godine bila je saradnica JAZU-a, a 2000. godine izabrana je za redovnog člana. Bila je počasna članica međunarodnog naučnog udruženja Folklore Fellows Finske akademije nauka, kao i Etnografskog društva pri Čehoslovačkoj akademiji nauka. Za naučni rad je dobila dve nagrade SR Hrvatske: godišnju (1975) i za životno delo (1990), kao dve međunarodne: „Herderovu” (Beč, 1991) i „G. Pitre – S. Salomon-Marino” (Palermo, 1992). Primila je i nagradu „Antun Barak” Slavističkog komiteta Hrvatskog filološkog društva (1999). Za lične zasluge promovisanja nauke u Hrvatskoj i svetu posmrtno je 2012. godine odlikovana redom Danice hrvatske s likom Ruđera Boškovića. Bila je među osnivačima međunarodnog udruženja za istraživanje priča (engl. International Society for Folk Narrative Research), u uredništvu uglednog međunarodnog časopisa Fabula, kao i stalna saradnica Enzyklopädie des Märchens. Objavila je više od dvadeset knjiga (od kojih su neke doživele i ponovljena izdanja), kao i preko 250 studija u domaćim i međunarodnim naučnim časopisima.[3]

Folkloristička karijera Maje Bošković-Stuli počela je temeljitim terenskim istraživanjima pripovedanja ranih pedesetih godina u Istri, a potom, uglavnom u šezdesetim godinama, i u ostalim hrvatskim krajevima: okolini Daruvara i Pakraca, na Baniji, u okolini Šibenika i Drniša, Konavala, Dubrovačkog primorja, Rijeke i Župe dubrovačke, Šipana i Lastova, Pelješca i Neretve, Hvara i Brača, Sinjske krajine, okoline Đakova, Hrvata u Slovačkoj. Usmenoknjiževnu građu skupljala je najpre zapisujući, a potom snimajući magnetofonski. Rezultat su 34 rukopisne zbirke i 59 magnetofonskih traka zapisa autentična pripovedanja iz gotovo čitave Hrvatske. Zabeležila je 2.433 priče, 1.253 pesme, 89 poslovica i izreka i nekoliko opisa običaja. Važan je i njen leksikografski rad, posebno kao urednice u Hrvatskoj književnoj enciklopediji. Uprkos porodičnoj i ličnoj ratnoj tragediji, posleratna politička zbivanja u Jugoslaviji je pratila s naročitim zanimanjem, ali nije u njima sudelovala. Maja je s tugom komentarisala sudbinu maspoka iz 1971. godine. Bila je strasno predana svom radu, isključivo naučnim argumentima branila je usmenoknjiževnu građu prikupljenu u Hrvatskoj kao neodvojiv korpus hrvatske kulture i hrvatskog jezika. Hrvatskoj je usmenoj književnosti nesumnjivo prva dala književnonaučni okvir i određenje. Premda njena rasuđivanja uglavnom proizlaze iz hrvatske građe, poštujući u tumačenju relevantne svetske teorijske naučne dosege, one nisu samo lokalne, hrvatske, već su ravnopravnim delom svetske nauke.[3]

Godine 2005. Maja Bošković-Stuli bila je proglašena za jednu od 35 najvažnijih žena u istoriji Hrvatske.[7] Preminula je u Zagrebu u 90-oj godini života, 14. avgusta 2012. godine.[3] Sahranjena je 21. avgusta iste godine na zagrebačkom groblju Mirogoj.[8][9][10]

Dela
Istarske narodne priče, Zagreb 1959.
Narodne pripovijetke (`Pet stoljeća hrvatske književnosti`), Zagreb 1963.
Narodne epske pjesme, knj. 2 (`Pet stoljeća hrvatske književnosti`), Zagreb 1964.
Narodna predaja o vladarevoj tajni, Zagreb 1967.
Usmena književnost (`Povijest hrvatske književnosti` 1, pp. 7–353), Zagreb 1978.
Usmena književnost nekad i danas, Beograd 1983.
Usmeno pjesnistvo u obzorju književnosti, Zagreb 1984.
Zakopano zlato. Hrvatske usmene pripovijetke, predaje i legende iz Istre, Pula – Rijeka 1986.
U kralja od Norina. Priče, pjesme, zagonetke i poslovice s Neretve, Metković – Opuzen 1987.
Pjesme, priče, fantastika, Zagreb 1991.
Žito posred mora. Usmene priče iz Dalmacije, Split 1993.
Priče i pričanje: stoljeća usmene hrvatske proze, Zagreb 1997.
Usmene pripovijetke i predaje (`Stoljeća hrvatske književnosti`), Zagreb 1997.
O usmenoj tradiciji i o životu, Zagreb 1999.