ISBN: Ostalo
Godina izdanja: Ms
Jezik: Srpski
Autor: Strani

Spoljašnjost kao na fotografijama, unutrašnjost u dobrom i urednom stanju!

Plotin (grč. Πλωτίνος, lat. Plotinus; Likopolj, 204 — Kampanija, 270) je bio helenistički filozof iz 3. veka koji se smatra začetnikom novoplatonizma.

Plotinova filozofija emanacionizma govorio o Jednom (hen), kao iskonu bića iz kojeg isticanjem (emanacijom) nastaju duh (nus), duša (psihe) i na posletku tvar (hile), koja je potpuno odsustvo bića, nebiće. Smisao filozofije je povratak čoveka svome iskonu, što podrazumeva put povratka od mnoštva ka jednosti. Vrhunac ovog puta ushođenja je ekstaza, mistično istupanje iz sebe kojim čovek prevazilazi odeljenu svest i stapa se sa Jednim.

Plotinovi spisi su nadahnjivali pokolenja helenskih, hrišćanskih, jevrejskih i islamskih filozofa i mistika.

Biografija
Plotin je rođen u Likopolisu blizu Aleksandrije u Egiptu oko 204. godine.[5] Studirao je filozofiju u Aleksandriji, posećujući mnoga predavanja, nezadovoljan što ne može naći pravog filozofa. Sa dvadeset i osam godina posetio je Amonija Sakasa, koji vide šta Plotin traži, i nakon prvog predavanja Plotin shvati da je to i našao, i osta kod Amonija punih jedanaest leta.[5]

Sa svojih trideset i devet godina, kada je car Gordijan III 243. godine poveo rat protiv Persijanaca, Plotin mu se pridružio kako bi upoznao persijsku i indijsku filozofiju.[5] Međutim, početkom 244. godine, Persijanci su kod Faludže porazili Rimljane, car Gordijan je ubijen. Nakon sklapanja mira sa Šapurom I, rimska vojska se povlači prema Rimu, gde stiže sredinom 244. godine.

Sa četrdeset godina, Plotin stiže u Rim, gde osniva svoju filozofsku školu.[6] Tu stiče mnoge učenike, poput Porfirija, Amelija, Kastrikusa Firmusa, Evstohija Aleksandrijskog, kao i nekoliko rimskih senatora koji su se okrenuli filozofiji poput Marcelija Orontija (Marcellus Orontius) Savinija (Sabinillus) i Rogantijana (Rogantianus). Plotin je nameravao da ostvari ideju Platonove Države i podigne idealni filozofski grad koji bi u čast svog velikog učitelja nazvao Platonopolis. Rimski car Galijen mu je čak izdao dozvolu da na ruševinama jednog grada u Kampaniji osnuje filozofski grad, međutim, ljudi s dvora su uspeli sprečiti Plotinov poduhvat, onemogućivši osnivanje Platonopolisa.[7]

Plotin je bio blaga pogleda, prijateljski nastrojen prema svima.[8] On je bio asketska priroda, mistik koji u religioznoj ekstazi vidi najvišu vid ljudske spoznaje. Prema svedočanstvu njegovog učenika i biografa Porfirija, Plotin je u njegovom prisustvu »neizrecivi cilj«, odnosno mističku ekstazu, dosegao četiri puta.[9] Pred kraj života, delomično slep, većinu vremena je posvećivao meditaciji. Svom silom je težio božanskom i želio se osloboditi zemaljskih opterećenja.[5] Umro je oko 270. godine na dobru jednog svog učenika u Kampaniji u Italiji.[6] Njegove poslednje reči pred smrt, namenjene prijatelju lekaru Eustohiju, bile su:


Pokušaj boga u sebi dovesti do božanskog u svemu.


Plotin se smatra osnivačem i najvažnijim misliocem neoplatonizma. Bio je ponajviše pod uticajem Platona, ali u njegovoj filozofiji takođe ima raznih aristotelovskih, stoičkih, gnostičkih i mističkih elemenata.[7] Njegov filozofski sistem se često naziva sistem emanacija (isijavanja).

Plotin je koristio pojam hipostaza za označavanje supstancija, odnosno stupnjeva bića.[6] U celini postojećeg, Plotin razlikuje sledeće hipostaze[11]:

Jedno (hen), neizrecivo i sveprisutno, kao iskon svega;
duh ili um (nus), koji sadrži ideje, odnosno forme svega;
duša (psiha), koja obuhvata dušu sveta i pojedinačne duše živih bića; ona je veza duhovnog i materijalnog sveta, ona oživljava tvar;
tvar ili materija (hile), koja nije hipostaza, budući da ničemu nije podloga; sama je bezoblična, a oblikuje je duša.
Svaka hipostaza je utemeljena u višoj, a jedina koja je utemeljena u sebi samoj jeste najviša – Jedno. Isticanje ili isijavanje (lat. emanacija) je proces koji teče odozgo prema dole, od jednog ka tvari.