ISBN: Ostalo
Godina izdanja: 301
Jezik: Srpski
Autor: Strani

Spoljašnjost kao na fotografijama, unutrašnjost u dobrom i urednom stanju!



Maks Bense je bio začetnik nove estetike, sa semiotičkom i informaciono-teorijskom osnovom, kojoj je pozvao i doprinos moderne matematike. Jedna od njenih knjiga koja najbolje sažima elemente njenog univerzuma mišljenja i načina na koji je izgrađen je Estetika.

Maks Bense (7. februar 1910. u Strazburu — 29. april 1990. u Štutgartu) je bio nemački filozof, pisac i publicista, poznat po svom radu u oblasti filozofije nauke, logike, estetike i semiotike. Njegove misli kombinuju prirodne nauke, umetnost i filozofiju pod kolektivnom perspektivom i prate definiciju stvarnosti, koja je – pod terminom egzistencijalni racionalizam – u stanju da ukloni razdvajanje između humanističkih i prirodnih nauka.

Maks Bense je svoje rano detinjstvo proveo u rodnom mestu Strazburu, a 1918. njegova porodica je deportovana iz Alzas-Lorene kao posledica Prvog svetskog rata. Počev od 1920. pohađao je gimnaziju u Kelnu, a posle 1930. studirao je fiziku, hemiju, matematiku, geologiju i filozofiju na Univerzitetu u Bonu. Tokom studija, njegovo interesovanje za književnost otkriva nekoliko priloga u novinama, časopisima i emisijama, za koje je napisao nekoliko radio drama. Godine 1937. doktorirao je (Dr. phil. nat.) sa disertacijom „Kuantenmechanik und Daseinsrelativitat“ (Kvantna mehanika i relativnost Dasein-a). Koristio je termin Relativiti of Dasein, koji je preuzeo od Maksa Šelera, za objašnjenje da nove teorije ne moraju biti u suprotnosti sa klasičnom naukom. Bense – deklarisani protivnik nacionalsocijalizma – svesno se suprotstavljao Deutsche Phisik nacističkog režima (up. Johannes Juilfs), koji je odbacio teoriju relativnosti zbog Ajnštajnovog jevrejskog porekla. Zbog toga nije dobio postdoktorsku kvalifikaciju.

Godine 1938. Bense je u početku radio kao fizičar u Baier AG u Leverkuzenu. Po izbijanju Drugog svetskog rata bio je vojnik, prvo kao meteorolog, zatim kao medicinski tehničar u Berlinu i Džordžentalu, gde je kratko vreme po završetku rata bio gradonačelnik. Univerzitet u Jeni ga je 1945. imenovao za kustosa (rektora Univerziteta) i ponudio mu mogućnost postdoktorskog rada (habilitacije), koja je verovatno bila kumulativna, na Socijalno-pedagoškom fakultetu, nakon čega je usledilo imenovanje za prof. izvanredan filozofske i naučne propedeutike.

Godine 1948. Bense je pobegao iz političkog razvoja sovjetske okupacione zone u Bopard; i imenovan je za gostujućeg profesora filozofije i teorije nauke na Univerzitetu u Štutgartu 1949, a za višeg predavača (vanrednog profesora) tamo 1950. Bense je 1955. pokrenuo polemiku u vezi sa mitologizirajućim tendencijama nemačke posleratne kulture. Potom je postao meta javnih polemika, što je rezultiralo odlaganjem njegovog imenovanja za redovnog profesora do 1963. godine.

Pored toga, radio je u centru za obrazovanje odraslih u Ulmu i na Ulmskoj školi dizajna od 1953. do 1958. godine.

Bio je i gostujući profesor na Hamburškom koledžu za vizuelne umetnosti od 1958. do 1960. i 1966/67.

Maks Bense je postao profesor emeritus 7. februara 1978. i umro je 1990. kao međunarodno akreditovani naučnik.

Matematika u umjetnosti i jeziku
Već u svojoj prvoj publikaciji, `Raum und Ich` (`Prostor i ego`; 1934.), Bense je kombinirao teorijsku filozofiju s matematikom, semiotikom i estetikom; to je ostao njegov tematski naglasak. Po prvi put je formulirao racionalnu estetiku, koja definira komponente jezika – riječi, slogove, foneme – kao statistički jezični repertoar, a koja se suprotstavlja književnosti koja se temelji na značenju. S druge strane, Bense je proučavao koncept stila, koji je primijenio na matematiku – slijedeći Mathesis Universalis Gottfrieda Wilhelma Leibniza –, dizajnirajući univerzalni jezik za označavanje. `Die Mathematik in der Kunst` (`Matematika u umjetnosti`; 1949.) bila je njegova polazna točka za istraživanje matematičkih principa forme u povijesti umjetnosti. Iz toga je Bense razvio perspektivu da vidi matematički duh u djelima književne umjetnosti, posebno u metrici i ritmu. Benseove misli pretpostavljale su korelaciju matematičke i lingvističke svijesti, koje imaju zajedničko podrijetlo i prerasle u komplementarne načine mišljenja. Smatrao je da su atomističke strukture jezičnih modusa ekvivalentne. Koristeći neinterpretibilne osnovne elemente (likove) i pravila ili operatore, ti oblici daju značenje, daju informacije i omogućuju stilski oblikovan jezik. Smatrao je da su estetske i semantičke informacije općenito odvojene i da se ne mogu definirati dok se ne koriste. Ovo je bila prva njemačka integracija djela Ludwiga Wittgensteina u područje estetike.

Neka Benseova znanja temelje se na istraživanjima američkog matematičara Georgea Davida Birkhoffa. Stoga se neki termini poput `redundancije` i `entropije` moraju izjednačiti s `Ordnungsmaß` i `Materialverbrauch` (potrošnja materijala) iz Birkhoffovog istraživanja estetike.

Tehnologija i etika
Bense je razaranje društvenog i intelektualnog svijeta srednje klase od početka 20. stoljeća smatrao paralelom s destrukcijom koncepta bića u filozofiji. Vidio je kako je prirodni svijet zamijenjen umjetnim. Kao preteča računalnog doba, Bense je razmišljao o tehničkim pandanima ljudskog postojanja; Za razliku od mnogih svojih suvremenika, smatrao je strojeve čistim proizvodom ljudske inteligencije, koji imaju algoritme kao osnovu, ali ubrzo je postavio etička pitanja o kojima se u etici tehnologije raspravlja tek desetljećima kasnije. Njegovi pragmatični pogledi na tehnologiju, pod utjecajem Waltera Benjamina, koji nisu vjerovali u napredak ili njegovo odbacivanje, donijeli su mu kritiku Theodora W. Adorna – i ponovno ga postavili u ulogu oporbe.

Strukturna analiza jezika
Inspiriran neuroznanošću, informatikom i zanimanjem elektroničkim računskim strojevima, ali i Wittgensteinovim konceptom jezične igre, Bense je pokušao staviti u perspektivu ili proširiti tradicionalni pogled na književnost. Pritom je bio jedan od prvih filozofa kulture koji je integrirao tehničke mogućnosti računala u svoje misli i istraživao ih preko disciplinarnih granica. Statistički i topološki analizirao je jezične pojave, podvrgao ih pitanjima semiotike, teorije informacija i teorije komunikacije koristeći strukturalističke pristupe. Tako je Bense postao prvi teoretičar konkretne poezije, koju je pokrenuo Eugen Gomringer 1953., a potaknuo je na pr. Helmut Heißenbüttel, Claus Bremer, Reinhard Döhl, Ludwig Haring i Franz Mon za izvođenje daljnjih pokusa, a također su utjecali na dekonstrukciju jezika Ernsta Jandla (vidi i Stuttgarter Gruppe/Schule).

Razgovor s piscima
U svom radu s književnošću i književnim jezikom Bense se nije zadovoljio samo teorijskim razmatranjima; imao je bliske kontakte s autorima poput Alfreda Anderscha i Arna Schmidta. Njegove konstrukcije analogije vizualnoj umjetnosti dale su veliki doprinos razumijevanju kubizma i dadaizma.

Razumijevanje znanosti
Kao teoretičar znanosti, Bense je predstavljao sintetički intelektualni koncept, gdje se klasični humanizam i moderna tehnologija konstruktivno nadopunjuju. Iz tog koncepta znanosti nadao se progresivnom znanju, koje se uvijek mora etički proučiti, a ujedno i sprječavanju nazadovanja. Zbog toga se Bense zalagao za prosvjetljenje i stavio se u tu tradiciju.

Nakon 1984. Max Bense primjenjuje svoje teorije vizualne umjetnosti na ekranske medije. Zbog toga se rane misli o medijskim studijama koje se tiču ​​interneta, posebice koncepta digitalne poezije, mogu pratiti do Bensea.