ISBN: Ostalo
Godina izdanja: 2000
Autor: Domaći
Jezik: Srpski

64932) SISTEM SRPSKE KNJIŽEVNOSTI , Petar Milosavljević , Trebnik Beograd 2000
Književnost kao sistem. Ovako se zove knjiga američkog književnog teoretičara Klaudija Giljena koju je Nolit objavio pre desetak godina. U njoj se pokazuje kako književnost egzistira kao sistem: kao sistem žanrova, sistem stavova, sistem vrednosti, sistem međusobno povezanih književnosti. Takvo viđenje je jedan je od izraza strukturalističke misli koja je počela sa de Sosirovim shvatanjem jezika kao sistema znakova. U duhu te orijentacije svaka književna činjenica se može zamisliti kao funkcionalni deo nekog književnog sistema. Svako književno delo, na primer, egzistira u nekom sistemu: u sistemu žanrova, ili u sistemu stilskih orijentacija. Nacionalne književnosti su delovi književnosti kao celine; i one teže da funkcionišu kao sistemi (žanrova, stilova, vrednosti).

Osnovna pretpostavka za postojanje sistema nacionalne književnosti jeste svest o njenom korpusu i o unutrašnjem poretku unutar toga korpusa. Korpus nacionalne književnosti menja se samim tim što neprestano biva obogaćivan novim delima. Pojava novih vrednosti, unošenje novih spoznaja o starim vrednostima, takođe, stalno narušavaju unutrašnji poredak sistema nacionalne književnosti. Ali ipak ima nešto što taj poredak čini relativno stabilnim. To je tradicija; ona reguliše uklapanje starog i novog, promenljivog i nepromenljivog (kako je, s pravom, tvrdio Eliot).

Za mnoge nacionalne književnosti možemo da kažemo da postoje kao stabilni sistemi. Takvi sistemi su karakteristični za sve velike literature (ruska, francuska, nemačka itd), ali i za neke od malih (na pr. slovenačka). Korpus i unutrašnji poredak u takvim sistemima regulisan je postojanom tradicijom.

Srpska književnost, u predstavama koje su o njoj postojale tokom poslednja dva veka, ne postoji kao stabilan sistem. To je sistem koji je više puta građen i razgrađivan. Njegovu nestabilnost prouzrokovale su činjenice političke istorije kao što su stvaranje i raspad Jugoslavije. U situaciji smo da opet sistem srpske književnosti treba iznova uspostavljati. Taj zadatak nije lak i nije bez rizika. Zato ga javno treba razmotriti.
mek povez, format 13 x 20 cm , ćirilica, 367 strana