ISBN: Ostalo
Godina izdanja: 1998
Autor: Domaći
Jezik: Srpski

MILORAD VASOVIĆ

GORNJA JABLANICA - geografska svojstva

Izdavač - Narodno delo, Beograd; Zavičajno udruženje `Gornja Jablanica`, Beograd;

Godina - 1998

254 strana

24 cm

Povez - Tvrd

Stanje - Kao na slici, tekst bez podvlačenja



SADRŽAJ:
Predgovor
Uvod

I. POLOŽAJ I PROSTRANSTVO

II. SVOJSTVA PRIRODE
Geološki sastav, tektonika i rudne sirovine
Glavni elementi reljefa i njihov postanak
Klimatske prilike
Temperatura vazduha
Padavine
Narodna zapažanja o vremenskim promenama
Površinske i podzemne vode
Termomineralni izvori
Vodeni šokovi i njihova svojstva
Male i velike vode na Jablanici
Vodoprivredni sistem `Šumanka“
Erozija tla
Oblici erozije zemljišta i njihov postanak
Pedološki sastav
Biljni i životinjski svet
Vegetacija Mrkonjskog visa

III. STANOVNIŠTVO
Osvrt na stanovništvo i naseljenost u prošlosti
Stanovništvo i društveno-političke prilike pre oslobođenja 1878. godine
Oslobođenje Gornje Jablanice
Stanje u Gornjoj Jablanici i susednim krajevima neposredno posle oslobođenja
Nekoliko podataka o poreklu i vremenu doseljavanja Šiptara u Gornju Jablanicu
Uzroci i pravac seobe Šiptara
Povlačenje Šiptara na Kosovo 1878. godine
Naseljavanje Gornje Jablanice posle 1878. godine
Dugotrajne i naporne migracije dinarskog stanovništva
Veliko doseljavanje 1889. godine
Dramatično putovanje četiri grupe iseljenika
Doseljavanja tokom narednih godina
Pravci putovanja jablaničkih doseljenika
Podaci o prvom doseljavanju u pojedina sela
Mukotrpan život neposredno po naseljavanju
Jablanička `Vojna krajina“ i život na njoj
Seobe iz Gornje Jablanice u Vojvodinu
Krešanje broja stanovnika od 1878. do 1991. godine
Broj kuća i stanovnika pred Balkanske ratove i neposredno posle njih
Broj stanovnika posle Drugog svetskog rata
Broj domaćinstava

IV. PRIVREDA
Stočarstvo
Kesim u Gajtanu
Stočarstvo od Drugog svetskog rata do danas
Pašnjaci i livade kao osnova ovdašnjeg stočarstva
Današnje stočarstvo i njegovi problemi
Pokušaji unapređenja govedarstva i ovčarstva
Voćarstvo
Planovi obnavljanja i unapređivanja voćarstva
Ratarstvo
Privredno dopunjavanje brđana i ravničara
Šumarstvo i prerada drveta
Nekadašnji i današnji saobraćaj
Saobraćajno otvaranje kao preduslov razvitka Gornje Jablanice
Rudarstvo i rudnik `Lece“
Današnje rudarstvo u Lecu
Izgradnja i opremanje rudnika
Proizvodnja rude, koncentrata i mešala
Proizvodnja u novije vreme
Prve fabrike u opštini Medveđa
Pregled industrijskih objekata u opštini Medveđa
Turizam i mogućnosti njegovog daljeg razvitka
Noviji razvitak Sijarinske Banje
Sijarinska Banja kao lokalno privredno i kulturno-prosvetno središte
Mogućnosti daljeg uređivanja i izgradnje Sijarinske Banje
Radan i njegovi ogranci u budućem turizmu
Mogućnosti razviška šurizma na selu
Zdravstvene vrednosti naših visokih sela

V. NASELJA
Seoska naselja
Položaj sela
Tipovi sela
Kuća i sporedne zgrade
Osobenosti nekih sela
Medveđa
Raniji položaj na stecištu prigraničnih puteva i današnji na jablaničkoj magistrali
Položaj u erozivnom proširenju
Tragovi starog i zasnivanje novog naselja
Medveđa između dva svetska rata
Medveđa u poratnim godinama
Današnje funkcije Medveđe i njeni urbano-komunalni problemi
Obrazovno-vaspitne funkcije
Neki komunalni problemi Medveđe
Ustanove koje treba osnovati u Medveđi
Lebane kao vratnica Gornje Jablanice
Završna razmatranja
Literatura i izvori
O autoru


`Jugozapadno od Leskovca i Lebana prostire se brdsko-planinska regija Gornja Jablanica, gotovo kružnog oblika i sa tri strane ograničena visokim razvođem. Donja Jablanica, međutim, predstavlja izrazitu niziju, spojenu sa dnom Leskovačke kotline, pokrivenu rečnim nanosima, veoma plodnu i gusto naseljenu. Čitav sliv Jablanice prostran je 894 km. Od toga na Gornju Jablanicu dolazi 713 km ili 79,7% a na Donju Jablanicu samo 181 km ili 20,3%. Granica između ova dva dela sliva je vrlo izrazita: označena je suteskom Jablanice kod Lebana i ograncima Radana koji se pružaju duž zapadnog oboda Leskovačke kotline. Ističući da se Gornja i Donja Jablanica `bitno razlikuju u geološkom, klimatskom, hidrološkom i biogeografskom pogledu“, T. Rakićević ukazuje i na to da se granica između njih poklapa sa izohijetom od 700 mm padavina godišnje (1, 33). Iz daljih izlaganja videće se da postoje i mnoge razlike antropogene vrste, naročito u etničkom sastavu, istorijskom razvitku, privrednoj strukturi i stepenu privrednog razvitka. Po jednoj svojoj osobenosti Gornja Jablanica je svakako jedinstvena regionalna celina u čitavoj Srbiji: ona spada u naše najsiromašnije opštine iako se ispod atara nekih njenih sela protežu ležišta raznih ruda metala sa znatnim sadržajem zlata i srebra, na više mesta iz velike dubine izbijaju obilne termomineralne vode.`



Ako Vas nešto zanima, slobodno pošaljite poruku.