Autor: Lebreht Gaspar
Žanr: Drama
Pismo: Latinica
Broj strana: 132
Povez: Mek
Format: 21 cm
Godina izdanja: 2022.


„Malo je autora kod nas koji na tako promišljen i studiozan način prilaze ostvarivanju književnog dela kao sto je to slučaj sa Lebrechtom Gasparom.

Kao i u prethodnim Gasparevim romanima, zlo u ljudskoj prirodi je tema koja ga okupira i njegova sveprisutnost, s tim što ovaj put smešta radnju u tragične godine balkanskog “opsanog življenja”. Gaspar, prateći sudbinu glavne junakinje, Varvare, ogoljavajući njeno sećanje i bojeći ga prepoznatljivo ljudskim, dakle, nesavršenim bojama, opisujući brutalnost sitacija, otkriva nam Varvarinu ličnost lišenu onih korena koji su joj brutalno iščupani kao što joj je zgažena i njena ljudska ontološka bit i ženska samobitnost u ni malo lepom svetu koji nas okružuje. Kroz apatridska lutanja svoje junakinje evropskim gradovima sa sećanjem, moralnošću i odgovornošću, Lebrecht Gaspar traži odgovore na sopstvena pitanja, pre svega, da li je moguće ne mrzeti. I upravo to pitanje je zapravo etička i teološka nit koja čini okosnicu filozofskih i egzistencijalističkih promišljanja koja se provlače kroz sve njegove objavljene romane, Pustinju, Obalu i evo, sada i kroz jedan od možda najbrutalnih romana napisan na Srpskom jeziku, Muke po Varvari.

Varvara, živi u malom mestu na portugalskoj obali Atlantika. 1999. godine, u vreme bombardovanja, putuje na očevu sahranu. Nakon dugog puta evroskim kontinentom stiže na železničku stanicu nadomak granice otadžbine i dan prvodi iščekujući voz koji za koji se nikada ne zna kada će doći. Dok čeka pisac nam otkriva Varvarin životni put, uzroke i teskobu koja je goni na putovanje, zapravo nemir, od jedne do druge evropske metropole i konačno, do obale Atlantika gde je od samoubistva pukim sluščajem ali i sudbonosno spašava mladi par Portugalaca.

Sa pričom o njenom provratku paralelno se odvija i priča koja kreće u predveče zumskog dana u Dubrovniku pod opsadom 1991. godine. Isprva sa Varvarinom životnom pričom zaokružujemo svoju spoznaju o njoj, osobi sa kojom bi se bezmalo svaka žena mogla na stanovit i ličan način poistovetiti.

Nalazimo Varvaru u njenoj praznoj galeriji, na čijim zidovima su se zadržale još samo njene slike, tuđe su drugi davno odneli, iz kojoj izlazi i kreće ka kući udaljenoj 666 koraka. Iznenadno granatiranje u njoj izaziva strah. Prepoznaje je grupa muškaraca i progoni do same kapije njene kuće, gde je sustižu i siluju. U toku bestijalnog i apsurdnog pira nemoćnih i besnih očajnika u neposrednoj blizini eksplodira granata i ubija i ranjava nasilnike a oslobođena Varvara shvata da je njena kuća pogođena; traga za detetom i pronalazi ga mrtvog u kupatilu.

Sledećeg jutra Varvara pomračenog uma lutajući bespućem planina nad Dubrovnikom naleće na stražu koja otkriva da u naručju nosi mrtvo dete i oduzimaju joj ga i sahranjuju u neobeležnom grobu a nju smeštaju u umobolnicvu.

Nakon izvesnog vremena brat je pronalazi i oni nakon njenog izlaska iz bolnice tragaju da detetovim grobom. Bez uspeha. Konačno, Varvara napušta zemlju.

Krug se zatvara.

Nakon prelaska granice po pasoškoj kontroli, iznenada dolazi do eksplozije, voz biva pogođen projektilom i ona biva zarobljena u smrskanom vagonu. Povređena i u polusvesnom stanju. Pre nego što do nje stižu spasioci u bunilu ili u stvarnosti, razgovora sa bićem je asocira i na Hrista ali i na lik nepoznatog gubitnika iz mladosti.“