Godina izdanja: Ostalo
ISBN: Ostalo
Autor: Domaći
Jezik: Srpski

SA IVOM ANDRIĆEM 1968 - 1975 - Ljubo Jandrić

SKZ 1977, tvrd povez
- 394 strane

vrlo dobro ocuvano ,neka saranja po knjizi ,malo su izlizani coskovi korica na hrbatu ,par mm

Ivo Andrić (Dolac kraj Travnika, 9. oktobra 1892. – Beograd, 13. marta 1975.) bio je jugoslavenski književnik i dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1961. godine, `za epsku snagu sa kojom je nalazio teme i oslikavao ljudske sudbine izvučene iz historije

Ivo Andrić je rođen 9. oktobra 1892. godine u Travniku, mahala Zenjak broj 9, Bosna i Hercegovina u obitelji Antuna Andrića, sudskoga podvornika i Katarine Pejić. Djetinjstvo je proveo u Višegradu gdje je završio osnovnu školu. Andrić 1903. godine upisuje Veliku gimnaziju, najstariju bosansko-hercegovačku srednju školu u Sarajevu, a filozofiju - odsjek za slovenske književnosti i istoriju u Zagrebu, Beču, Krakovu i Gracu. Doktorsku disertaciju `Razvoj duhovnog života u Bosni pod uticajem turske vladavine` (Die Entwicklung des geistigen Lebens in Bosnien unter der Einwirgung der turkischen Herrschaft) Ivo Andrić je odbranio je na Univerzitetu u Gracu 1924. godine. Njegova rodna kuća je danas otvorena kao muzej - Memorijalni muzej-kuća Ive Andrića.

Kao gimnazijalac, Andrić je vatreni pobornik integralnog jugoslavenstva, pripadnik je naprednog nacionalističkog pokreta Mlada Bosna i strastveni je borac za oslobođenje južnoslovenskih naroda Austrougarske monarhije. Umro je 13. marta 1975. godine u Beogradu

Djela

Andrić je u književnost ušao pjesmama u prozi `U sumrak` i `Blaga i dobra mesečina` objavljenim u Bosanskoj vili 1911. godine. Pred Prvi svjetski rat, u junu 1914. godine, u zborniku Hrvatska mlada lirika objavljeno je šest Andrićevih pjesama u prozi (`Lanjska pjesma`, `Strofe u noći`, `Tama`, `Potonulo`, `Jadni nemir` i `Noć crvenih zvijezda`). Prvu knjigu stihova u prozi - `Ex Ponto` -Ivo Andrić je objavio 1918. godine u Zagrebu, a zbirku `Nemiri` štampao je u Beogradu 1920. godine. Njegove lirske pjesme koje za života nisu sabrane u knjigu, objavljene su posthumno, 1976. godine u Beogradu, pod nazivom `Šta sanjam i šta mi se događa`.

Andrićevo djelo možemo podijeliti u nekoliko tematsko-žanrovskih cjelina.

U prvoj fazi, koju obilježavaju lirika i pjesme u prozi (Ex Ponto, Nemiri), Andrićev je iskaz o svijetu obojen ličnim egzistencijalno-spiritualnim traganjem, podstaknutom i lektirom (Kierkegaard). Kritika je podijeljena mišljenja o dosezima tih ranih radova: dok srpski kritičar Nikola Milošević u njima gleda vrhunac Andrićevog stvaralaštva, hrvatski književni historičar, Andrićev zemljak iz srednje Bosne Tomislav Ladan drži da se radi o nevažnim plačljivim adolescentskim nemirima koji odražavaju piščevu nezrelost i nemaju dublje ni univerzalnije vrijednosti.

Druga faza, koja traje do Drugog svjetskoga rata, obilježena je Andrićevim okretanjem pripovjedačkoj prozi i, na jezičkom planu, definitivnim prelaskom na srpsku ekavicu (što je u dosta radova stvorilo čudnu mješavinu u kojoj narator piše srpski ekavski, a likovi -često fratri- nekim od jekavskih ili ikavskih dijalekata). Po opcem priznanju, u većini pripovjedaka je Andrić `našao sebe`, pa je ta zrela faza među umjetnički najproduktivnijima, s korpusom najcijenjenijih priča.

Pisac nije ulazio u književne eksperimente koji su dominirali u to doba, nego je u klasičnoj tradiciji realizma 19. veka, plastičnim opisima oblikovao svoju vizuru Bosne kao razmeđa istoka i zapada, natopljenu iracionalizmom, konfesionalnim animozitetom i emocionalnim erupcijama, ponajviše na erotskom polju. Ličnosti su pripadnici sve četiri etničko-konfesionalne zajednice (Bošnjaci, Jevreji, Hrvati, Srbi - uglavnom prozvani po konfesionalnim, često pežorativnim imenima (Vlasi, Turci)), uz pojave stranaca ili manjina (Židovi, strani činovnici), a vremensko razdoblje pokriva uglavnom 19. vek, ali i prethodne vekove, kao i 20.

Treća faza je obeležena opsežnijim delima, romanima Na Drini Ćuprija, Travnička hronika, Gospođica i nedovršenim delom Omerpaša Latas, kao i najznačajnijim ostvarenjem toga razdoblja, pripovetkom Prokleta avlija. Uz izuzetak Gospođice, realističkog psihološkog romana smeštenog u srpsku palanačku sredinu, ostala dela su uglavnom locirana u Bosni, u prošlost ili u narativni spoj prošlosti i sadašnjosti.

Ocena Andrića kao romanopisca daleko je od jednoznačne: po nekima je pisac, na zasadama franjevačkih letopisa i spore, sentencama protkane naracije, uspeo da kreira upečatljiv svet `orijenta u Evropi`; po drugima je Andrić autentični autor kraćega daha, poput Čehova, pa je najbolji u novelama i pripovetkama, dok mu odriču vrednost postignuća u većim kompozicijama. Bilo kako bilo, Andrić je u svetu uglavnom poznat po svoja dva romana, Na Drini ćuprija i Travnička hronika (prvi je pisan tokom Drugog svetskog rata u Beogradu).

Piščevo se pripovedanje u navedenim delima odlikuje se: uverljivo dočaranom atmosferom, upečatljivim opisima okoline i ponašanja, no ne i psihološkim poniranjem - većina je Andrićevih likova (osim franjevaca) gonjena biološkim imperativima i determinizmom u ponašanju koji podseća na naturalističku školu 19. stoljeća. Osim tih dela, autor je objavio i niz pripovedaka, putopisne i eseističke proze, te verovatno najbolje delo kasne faze, zbirku aforističkih zapisa Znakovi pored puta (posthumno izdane), nesporno jednu od svojih najvrednijih knjiga.

(kutija 4)