ISBN: Ostalo
Godina izdanja: 413
Autor: Domaći
Jezik: Srpski

Spoljašnjost kao na fotografijama, unutrašnjost u dobrom i urednom stanju!

Uroš Predić (Orlovat, 7. decembar 1857 — Beograd, 11. februar 1953) bio je srpski slikar. Uz Paju Jovanovića i Đorđa Krstića smatra se za najznačajnijeg srpskog slikara realizma. Predić je najviše ostao upamćen po svojim ranim radovima, u kojima je prikazao „stvaran” život običnih ljudi. Kasnije je dao veliki doprinos u crkvenom slikarstvu i portretima. Predićev opus obuhvata ukupno 1658 radova.

Biografija
Rođen je u Orlovatu kao najmlađi sin sveštenika Petra Predića i Marije, rođene Ilijević, iz Crepaje.[1][2] U Orlovatu je pohađao osnovnu školu, a potom nemačku školu u Crepaji. Od 1869. do 1876. godine pohađao je sedmorazrednu gimnaziju u Pančevu (pančevačka realka, koja je kasnije dobila ime po njemu). Kao vrlo darovit, dobio je stipendiju Matice srpske[3] i 1876. godine otišao na bečku slikarsku akademiju.[4]

Predić je bio najizrazitiji predstavnik akademskog realizma kod Srba. Završio je konzervativnu Umetničku akademiju u Beču 1880. godine u klasi profesora Gripenkerla (Christian Griepenkerl), istaknutog bečkog slikara, koji je imao veliki uticaj na Predića. U toku studija dobio je Gundelovu nagradu - za slikanje uljem po muškom modelu 1879. godine. Godine 1882. radio je u privatnom ateljeu prof. Gripenkerla, a u periodu 1883-1885. bio je asistent Umetničke akademije u Beču. U to vreme po uputstvu prof. Gripenkerla i arhitekte Hanzena izradio je 13 slika mitološke sadržine za friz Parlamenta u Beču.[5] Usled porodičnih obaveza 1885. godine vraća se u domovinu.

O njegovom intimnom životu tog umetnika svetačkog života i lika, nedovoljno se zna. Sav posvećen umetnosti i porodici, nikada se nije oženio. Posle srećnog i bezbrižnog petnaest godina dugog perioda u rodnom selu, skrasio se u srpskoj prestonici. Drugu polovinu svog života proveo je u svom delu zajedničke kuće, sa bratom Josifom, profesorom - u Beogradu. U Orlovatu je ostala priča o neostvarenoj ljubavi između sredovečnog slikara i šesnaest godina mlađe Orlovaćanke, Ane Nakarade (1873—1938), ćerke penzionisanog oberlajtanta Đure Nakarade (1830-1899).[6] Stari Orlovaćani pamte da je gospođa majka Katarina, bila jedina prepreka njihovom zajedničkom životu.[7]

U Orlovatu radi seriju slika iz života svojih seljaka. Zatim je 1886-1889. boravio u Beogradu, 1890-1893. u Novom Sadu i u Starom Bečeju. U periodu 1894-1909. godine živi u Orlovatu, a od 1909. godine pa do smrti u Beogradu. Svoje slike samostalno izlaže 1888, 1910, 1920, 1949. godine u Beogradu, 1890, 1949. u Novom Sadu, 1890. u Sremskim Karlovcima, te 1890. u Pančevu i Vršcu.

U svom slikarskom opusu najviše su zastupljeni portreti, ikonografija, žanr i istorijske kompozicije, ređe predeo, i samo jedan akt.


Kuća i atelje Uroša Predića u Beogradu, Svetogorska 27

Vesela braća, 1887, Narodni Muzej Srbije, Beograd
Jedan je od osnivača društva Lada 1904. i bio je neprekidno član ovog društva, kao i njegov prvo predsednik, pa dugogodišnji počasni predsednik. Izabran je za dopisnog člana Srpske kraljevske akademije 26. januara 1909, a 3. februara 1910. godine za redovnog člana. Jedan je od osnivača Udruženja likovnih umetnika u Beogradu 1919. godine i prvi njegov predsednik.[8]

U pokušaju da postigne što uverljiviju sličnost sa likom naručioca i insistirajući na prepoznatljivosti, Predić je postao hroničar građanskog društva svoga vremena. Godine 1885. u Pančevu je počeo sa slikanjem portreta po porudžbini, ponekad uz pomoć fotografija. Radio je najčešće reprezentativne portrete, glave ili biste.

Bio je jedan od članova delegacije Kraljevine Srbije na paviljonu Kraljevine Srbije na međunarodnoj izložbi u Rimu 1911. godine.[9]

Od žanr scena, poznata dela su Vesela braća i Siroče (na majčinom grobu), zatim istorijska dela su Hercegovački begunci i Na Studencu. Jedna od najpoznatijih njegovih slika je Kosovka devojka. Uradio je čuvene portrete predsednika Akademije: Sime Lozanića, Stojana Novakovića (1920), Jovana Žujovića (1921), Jovana Cvijića (1923), Đorđa Vajferta (1927) Slobodana Jovanovića (1930), Bogdana Gavrilovića (1935) i Aleksandra Belića (1940). Zatim portreti Mihaila Petrovića (1943), Ksenije Atanasijević (1917), Brane Petronijevića (1911), Živojina Mišića (1919) itd.


Inicijali kojima je često potpisivao svoje slike
Njegove slike „Hercegovački begunci“ i „Siroče na majčinom grobu“ otkupio je Mihajlo Pupin na izložbi u Parizu 1889. godine i poklonio ih Narodnom muzeju Srbije.[10]

Uroš Predić je oslikao ikonostas bečejske pravoslavne crkve i ikonostas u kapeli bečejskog veleposednika Bogdana Dunđerskog.[11] Osim toga naslikao je više ikonostasa zbog kojih se ocenjuje da je poslednji značajan srpski ikonopisac, među njima je i ikonostas crkve u Orlovatu.[12][13]

Poseban kvalitet kod Predića ima njegov crtež, što je posebno uočljivo u njegovim sačuvanim blokovima za skiciranje. U svom dugom stvaralačkom životu ostao je veran pravilima starih majstora i istrajao je na isticanju crteža i jasnoće kompozicije, pokazujući otpor prema težnjama mladih umetnika koji su se školovali u Minhenu i Parizu.

I u dubokoj starosti bio je pun radne energije i vedrine. Nekoliko meseci pre smrti peo se na stolicu da ređa neke slike u svom ateljeu, pao je i tom prilikom se povredio (polomio nogu), od toga se nikada nije potpuno oporavio.[4] Ubrzo je umro 1953. godine u Beogradu, u svojoj 96. godini, kao najstariji srpski slikar. Prema sopstvenoj želji sahranjen je u Orlovatu.[14][15]

Predić je redovno vodio evidenciju svojih radova, kada ih je započeo, dovršio i primopredao. Njegov čitav opus obuhvata 1658 radova.[16]

Opisivan je kao disciplinovan i vredan umetnik, džentlmen, gospodin i skeptik.

Izložba njegovih dela održana je 2022. u Novom Sadu u Galeriji Matice srpske