Godina izdanja: 1900 - 1949.
ISBN: 506
Autor: Domaći
Kulturno dobro: Predmet koji prodajem nije kulturno dobro ili ovlašćena institucija odbija pravo preče kupovine
Tematika: Religija i duhovnost
Jezik: Srpski

Spoljašnjost kao na fotografijama, unutrašnjost u dobrom i urednom stanju!

Djuradj Smederevac i prokleta Jerina u srpskim narodnim pesmama

Godina izdanja: ?

Đurađ Vuković Branković (Priština, 1377 — Smederevo, 1456), poznat i kao Đurađ Smederevac, bio je srpski despot, drugi sin Vuka Brankovića i Mare, ćerke kneza Lazara.[1] Nosio je ime po svecu (Đorđu Kapadokijskom), kao i njegov unuk Đorđe Branković, iako nisu imali isto prezime, već su se po imenima očeva prezivali jedan Vuković, a drugi Stefanović. Od vremena Mavra Orbinija (1601. godine), istorija njihovu porodicu naziva Brankovićima.

Đurđev otac, Vuk Branković, jedini je nakon Kosovskog boja (1389. godine), pružao otpor Turcima. Turci 1391. godine zauzimaju Skoplje, a iste godine umire Vukov saveznik, bosanski kralj Tvrtko I. Vuk je primoran da postane Bajazitov vazal. Na taj način je dankom održavao mir sa Turcima. Vuk, međutim, nije dugo bio veran sultanu Bajazitu I. Nije se odazvao njegovom pozivu da učestvuje u bici na Rovinama. Turci mu oduzimaju deo teritorija. Turci su do jeseni 1396. godine konačno uništili Vuka Brankovića. Vuk je postao žrtva propasti Nikopoljskog krstaškog rata 1396. godine. Sultan Bajazit I je najveći deo njegovih oblasti dodelio knezu Stefanu Lazareviću (u suštini samo oblasti koje su nekada pripadale knezu Lazaru). Zvečan, Jeleč i Gluhavicu zaposeli su Turci. Mara je ostala na nekom zapuštenom delu teritorije. Knez Stefan Lazarević je postao vodeća ličnost među srpskom vlastelom. Brankovići su se pred bitku kod Angore učvrstili u Prištini. Ovladali su barem manjim delom očevih teritorija. Prihvatili su vazalan odnos prema sultanu Bajazitu I. Mihailo Dinić je odredio teritorije kojima su Brankovići uspeli da ovladaju do 1402. godine. To su bili posedi na Kosovu, deo Polimlja, sjenički kraj i Brskovo. Turci su zadržali Zvečan, Jeleč i Gluhavicu koji ostaju u sastavu Skopskog krajišta


Ogromne promene na Balkanu izazvala je navala Mongola na istočnu granicu Osmanskog carstva. Turski emiri u Maloj Aziji prelaze na stranu kana Timura, osvajača Indije, Mesopotamije, Persije i Zlatne Horde. Sultan Bajazit I je sve snage usmerio na svog protivnika. U bici kod Angore (28. jul 1402. godine), učestvovali su Lazarevići i Brankovići. Sultan Bajazit I je teško poražen i zarobljen. Odveden je u zarobljeništvo u kome je sledeće godine izvršio samoubistvo. U Turskoj izbijaju nemiri. Mongoli dopiru do Egejskog mora osvajajući Smirnu. Sultan Bajazit I je imao petoricu sinova: Sulejmana, Isu, Musu, Mustafu i Mehmeda[5]. Najstariji, Sulejman, nastojao je da ovlada evropskim delom carstva sa centrom u Jedrenu. Od srpskih vladara u ropstvo padaju Grgur Branković i sultanija Olivera; oboje su oslobođeni nakon pregovora kneza Stefana i mongolskog vladara[6]. Srpski kneževi su se sa ratišta vraćali preko vizantijskih teritorija. Knez Stefan i knez Vuk Lazarević krenuli su najpre u Carigrad. Sam vizantijski car Manojlo II nalazio se tada na putovanju na Zapadu gde je molio za pomoć. U Parizu je saznao za vest o porazu Turaka koja je produžila život Vizantijskog carstva za narednih pola veka. Njegov savladar, car Jovan VII, je avgusta 1402. godine, obdario Stefana despotskom titulom, u carstvu najvišom nakon careve. Time je Srbija stekla status despotovine[7][8].

U Carigrad je došao i Đurađ Branković. Došlo je do neslaganja između njega i despota Stefana, o čemu pojedinosti nisu poznate. Mavro Orbin beleži da je razlog bila potajna želja Đurđa da se pridruži emiru Sulejmanu. Despot Stefan je naredio da se Đurađ zatvori. U Srbiji se nije znalo za njihov sukob. Đurđa je oslobodio čovek po imenu Rodop. Đurađ je pobegao emiru Sulejmanu od koga je tražio vojnu pomoć za borbu protiv despota Stefana. Dobio ju je. Odeljenje srpske vojske koje se vraćalo u Despotovinu napadnuto je u blizini Jedrena. Postalo je jasno da se tim putem ne može natrag u Srbiju. Turci i Brankovići zaposeli su saobraćajnicu koja je presecala Kosovo i Metohiju i vodila preko zemlje Brankovića. Despot Stefan i knez Vuk su se, posle kraćeg zadržavanja na Lezbosu, uputili u Zetu. Iskrcali se kod zeta Đurđa I Balšića u Ulcinju. Krajem oktobra 1402. godine, iz Bara se despot Stefan sa vojskom od 260 ljudi uputio ka središtu zemlje, ka Žiči. Izbegavani su putevi koje su zaposeli Turci. Nedaleko od Gračanice čekale su ih turske i Đurđeve čete. Dana 21. novembra vođena je bitka kod Gračanice (Tripoljska bitka). Despot Stefan je knezu Vuku naložio da napadne Đurđa, a sam je napao Turke. Turski vazal, Uglješa, prešao je na Stefanovu stranu. Time je znatno doprineo ishodu bitke. Turci i Đurađ su potučeni. Lazarevići se povlače u Novo Brdo. Despot Stefan je prebacivao knezu Vuku nepoznavanje ratne veštine. U bici ga je potisnuo Đurađ Branković. Knez Vuk je odlučio da napusti zemlju i prebegne emiru Sulejmanu. Krajem 1403. ili početkom sledeće godine, despot Stefan je krenuo u napad na Brankoviće. Pre oktobra 1404. godine izmirio se sa knezom Vukom. Proterao je turske posade iz zemlje i ugušio sve ustanke. Izgleda da se krajem 1404. godine pomirio sa Brankovićima[9].

Građanski rat u Srbiji

Srpska despotovina oko 1422. godine
Tokom života kneginje Milice nije bilo ozbiljnijih sukoba između despota Stefana Lazarevića i njegovog brata kneza Vuka. Kneginja Milica je umrla novembra 1405. godine. Krajem 1408. godine, izbilo je otvoreno neprijateljstvo među braćom. Turci su ga podsticali. Njihove čete su ranijih godina harale po Srbiji. Posebno jak bio je napad januara 1407. godine u paraćinskom kraju. Turcima je prišao knez Vuk koji se, izgleda, nije slagao sa bratovljevom prougarskom politikom. Knez Vuk Lazarević i Đurađ Branković harali su po južnim oblastima Srpske despotovine. Despotu Stefanu je u pomoć pritekao ugarski kralj Žigmund koji je na proleće 1409. godine, u Srbiju uputio Pipa Spana, a početkom maja je i sam došao. Najžešći napad bio je na leto iste godine kada Turci prodiru do Beograda. Despot Stefan se povukao u Beograd gde je odbio da se preda Turcima, ali je otpočeo pregovore sa bratom. Izgleda da je knez Vuk tada dobio južni deo zemlje. Zajedno sa Brankovićima, priznao je vrhovnu vlast emira Sulejmana. Oblasti Brankovića bile su pod dvojnom, srpsko-turskom upravom[10].

Đurađ je 1410. godine učestvovao na Sulejmanovoj strani u bici kod Kosmidiona, dok je despot Stefan Lazarević učestvovao na strani emira Muse. U bici je poražen emir Musa, a emir Sulejman šalje kneza Vuka Lazarevića i Lazara Brankovića da preuzmu vlast u Srpskoj despotovini. Pokušaj je završen neuspešno jer su knez Vuk i Lazar zarobljeni u Filipopolju od strane Musinih ljudi. Knez Vuk Lazarević je ubrzo pogubljen. Emir Musa je pokušao da uceni Đurđa pomoću brata Lazara da pređe na njegovu stranu. Đurađ nije pristao. U bici kod Hadrijanopolja ponovo učestvuje na strani emira Sulejmana. Emir Musa je zbog toga iste godine pogubio Lazara[11].

Emir Sulejman je 1411. godine ubijen od strane Musinih ljudi. Emir Musa je preuzeo vlast u evropskom delu Turske. Ubrzo je promenio politiku. Počeo je svoje saveznike da pretvara u neprijatelje. Stefanovim poslanicima prećeno je u Carigradu. Raskid je bio neizbežan. Despot Stefan je sa vojskom napao pirotski kraj te mu je emir Musa ponudio pregovore. U Musinoj vojsci koja je opsedala Selimvriju nalazio se Đurađ Branković. Odnosi sa emirom Musom izglađeni su zahvaljujući Đurđevoj majci, Mari Branković. Emir Musa nije imao poverenja u Đurđa te je pokušao da ga ubije, najpre sipajući mu otrov u hranu. Đurađ se od otrova samo razboleo. Emir Musa je poslao ljude da ga ubiju. Međutim, Đurađ je saznao za emirovu zaveru te je sklopio dogovor sa Vizantincima iz Selimvrije. Inscenirao je napad kako bi zavarao emira Musu. Opsađeni su mu otvorili kapije grada te se Đurađ, zajedno sa svojim ljudima, uspeo skloniti. On je pokušao da stupi u veze sa ujakom i da se vrati u Srbiju. Na jesen 1412. godine u Srbiju se iz Soluna vratio Đurađ Branković. Pregovori sa despotom Stefanom okončani su uspešno. Izvori beleže da ga je despot Stefan prihvatio kao sina, a nešto kasnije ga odredio za naslednika[12][13].

Protiv emira Muse su ustali i ugarski kralj Žigmund koji šalje Jovana Morovićkog, i bosanski vojvoda Sandalj Hranić, koji se krajem 1411. godine oženio despotovom sestrom Jelenom, udovicom Đurđa Stracimirovića Balšića. I Vizantija je stala na stranu emira Mehmeda i obezbedila mu brodovlje za prebacivanje trupa u Evropu. Despot Stefan je sa vojskom krenuo iz Kruševca na proleće 1413. godine ka Ovčem Polju. Emira Musu napuštaju najverniji saveznici, uključujući i Evrenosa. Despot Stefan je kod Skopske Crne Gore predao zapovedništvo Đurđu Brankoviću. Do odlučujuće bitke došlo je kod sela Čamorlu 5. jula 1413. godine. Presudnu ulogu odigrala je srpska vojska. Bitka je završena porazom emira Muse koji je poginuo prilikom bega. Vlast je preuzeo sultan Mehmed I (1413-1421). Građanski rat u Osmanskom carstvu time je završen....