Godina izdanja: 2019
ISBN: 978-9958-29-150-0
Autor: Domaći
Jezik: Srpski

Autor - osoba Karahasan, Dževad, 1953-2023 = Karahasan, Dževad, 1953-2023
Naslov Što pepeo priča / Dževad Karahasan
Vrsta građe roman
Ciljna grupa odrasli, opšte (lepa književnost)
Jezik bosanski
Godina 2019
Izdavanje i proizvodnja Sarajevo : Connectum ; Zagreb : Naklada Dominović, 2019 (Štampano u Bosni i Hercegovini)
Fizički opis 575 str. ; 21 cm
Zbirka Izabrana djela Dževada Karahasana ; ǂknj. ǂ3
Connectum knjiga ; 244
ISBN 978-9958-29-147-0 (Izabrana djela) (Knj. 3)
978-953-7954-19-2 (Izabrana djela; za RH)
978-953-7954-24-6 (Knj. 8; za RH)
Napomene Rječnik: str. 569-575.

Veličanstveno umetničko delo, roman o Omaru Hajamu (1048–1131), persijskom matematičaru, astronomu, filozofu i pesniku, nesumnjivo jednom od najznačajnijih ljudi srednjeg veka.

„Vanvremensko remek-delo! Roman koji seže u daleku prošlost, a ipak je tako savremen, koji raskošnu radost pripovedanja i užitak u detaljno istraženim istorijskim činjenicama povezuje sa univerzalnim i gustim refleksijama. Jedanaest godina rada je bosanski autor Dževad Karahasan uložio u svoju šaroliku, orijentalno ukrašenu istorijsku panoramu koja se odigrava u 11. veku, za vreme vladavine Seldžuka, u bajkovitoj persijskoj metropoli Isfahanu.“ – Zigrid Lefler

„Kada Karahasan čitaoca odvodi na Bliski istok iz 11. i 12. veka, njemu se u prvom planu ne nalazi autentična romaneskna biografija u kojoj bi se neka istorijska radnja povezala sa egzotičnim mestima i filozofskim temama, kako bi stvorila panoramu jednog života. Autor itekako vlada izvorima i naučnom literaturom vezanom za temu, ali on svoj materijal i znanje u potpunosti stavlja u službu unutrašnje istine realistične fikcije u romanu. Tako roman postaje i autoportret pisca kao čoveka nadahnutog znanjem i mučenog postojanjem.
To kako Karahasan uspeva da drži pod kontrolom nepreglednu građu svog romana, svedoči o njegovom neverovatnom majstorstvu. Roman sve svoje razvoje i zaplete obuhvata u jedno pulsirajuće jezičko telo koje povezuje monumentalno sa intimnim i epsko sa dijaloškim.
Ovaj roman Dževada Karahasana predstavlja događaj koji će obeležiti decenije. Biće potrebno mnogo vremena da se shvate sve njegove dimenzije - jedno čitanje jedva da je dovoljno da se stekne uvid u punoću, širinu i dubinu onoga što je ispripovedano i onoga što je autor zamislio. Potražimo li dela sličnih dimenzija i slične snage, na um nam padaju veliki romani Andrića, Tolstoja i Dostojevskog, ali i Manov „Čarobni breg“ i Muzilov „Čovek bez svojstava“. – Andreas Brajtenštajn

„Dževad Karahasan, bosanski autor svjetskoga ranga, ostaje vjeran utopiji tolerancije. (...) U svojim knjigama uporno se bavi onima koji se ne uklapaju u unaprijed date sheme i kojima to postaje sudbina.“ – Anton Thuswaldner, Salzburger Nachrichten

„...pri čemu se Karahasan otkriva kao majstor neizrečenoga, onoga fluidnog, kompleksnog i često logički nespoznatljivog.“ – Katarina Luketić, Zarez

„Samo nekoliko sati od Berlina živi jedan pripovjedač evropskoga ranga: Dževad Karahasan.“ – Wilfried F. Schoeller, Literaturen

„Ovaj bosanski autor odveo je evropsku modernu, s njezinom fragmentarnošću, višeglasjem i poliperspektivizmom, jedan korak dalje.“ – Joerg Plath, Berliner Zeitung

„Njegova djela su, naime, književnost, filozofija i teologija u jednome.“ – Schamma Schahadat, Literaturen

Dževad Karahasan (Tomislavgrad, 1953) je bošnjački književnik, dramatičar, esejista, romanopisac.
U rodnom je gradu završio osnovno i gimnazijsko školovanje. Diplomirao je na Filozofskom fakultetu u Sarajevu, studiji komparativne književnosti i teatrologije, a u Zagrebu, na Filozofskom fakultetu, branio je doktorski rad. Dugi niz godina sudjelovao je u uređivanju sarajevske revije za kulturna pitanje „Odjek“. Rat u BiH 1992. godine zatekao ga je na mjestu profesora, kasnije dekana Akademije scenskih umjetnosti u Sarajevu. Piše drame, romane, pripovijetke, eseje, istoriju i kritiku teatra, učestvuje kao dramaturg ili pozorišni režiser.
Odlike su Karahasanova djela modernističke (mogli bismo reći i postmodernistički-no, to je kliše) i inovativne pripovjedačke tehnike u kojima se miješaju žanrovske karakteristike, esejizacija i dramatizacija proze, kao i bogatstvo jezika. Iako prvenstveno, po vlastitom izboru i angažmanu dramski pisac, nemoguće je ne primijetiti da je Karahasan ostvario najjače prodore u narativnoj i esejističko-memoarskoj prozi. Cijenjen i uspješan dramski autor, prije svega u zemljama njemačkog govornog područja, ovaj pisac, po mišljenju mnogih, dijeli u tom aspektu sudbinu jednoga od svojih uzora, Miroslava Krleže: kao i Krleža i bosanski spisatelj je fasciniran pozorištem za koje je napisao veći broj priznatih drama, no njegova najsnažnija djela su ipak, vjerovatno, romani i esejistička memoaristika.
Tu posebno treba istaći roman „Istočni divan“, djelo o sufijskom mučeniku i svecu Al-Haladžu, kompleksnu studiju u kojoj se preklapaju vjerno rekonstruisani ambijent Bagdada u 8. vijeku, refleksivni pasaži i egzistencijalno-spiritualna drama legendarnog martira, pjesnika i aforističkog mislioca. Ovdje valja napomenuti da, za razliku od Selimovića u romanu „Derviš i smrt“, Karahasan dobro poznaje problematiku sufijskog misticizma. „Dnevnik selidbe“ je upečatljiva memoarska proza, prikaz opsade Sarajeva i funkcionisanja ljudske zajednice u neljudskim okolnostima, dok je kratki roman „Sara i Serafina“, o dvostrukom identitetu, stalnoj prisutnosti smrti i apsurdnoj pogibiji u opkoljenom gradu virtuozno djelo ispričano u jednom dahu do danas nedovoljno cijenjeno i ocijenjeno ostvarenje u kojemu se prelamaju dokumentaristički realizam, lično ispovjedna naracija i borgesovki irealna atmosfera.
Bez sumnje jedan od najsnažnijih i najdojmljivijih bošnjačkih prozaika, Dževad Karahasan pripada kategoriji rasnih pisaca kojima je strana jeftina politizacija, književno-politički marketing i podilaženje izvanliterarnim trendovima (npr., tu spada i njegov dosta oštar sud o umjetničkom dometu djela Ive Andrića), što je vjerovatno i jedan od uzroka da još uvijek nije zadobio književno priznanje adekvatno svom umjetničkom kvalitetu.

Djela
Kazalište i kritika. Svjetlost. Sarajevo, 1980.
Kraljevske legende. Proza. Veselin Masleša. Sarajevo, 1980.
Kralju ipak ne sviđa se gluma. Drama. Sarajevo, 1983;
Strašno je vani. Drama. Sarajevo, 1984.
O jeziku i strahu. Sarajevo, 1987.
Model u dramaturgiji. Omladinski centar. Zagreb, 1988.
Istočni divan. Svjetlost. Sarajevo, 1989.
Misionari. Dvije komedije. Svjetlost. Sarajevo, 1989.
Stidna žitija. Roman. Bratstvo-Jedinstvo. Novi Sad, 1989.
Stid nedjeljom. August Cesarec. Zagreb, 1991
Kuća za umorne, August Cesarec, Zagreb, 1993.
Dnevnik selidbe, Durieks, Zagreb, 1993.
Al-Mukaffa. Drama. ARBOS. Celovec 1994
Šahrijarov prsten, Bosanska riječ, Sarajevo, 1994.
Koncert za ptice. Mistična komedija. ARBOS. Celovec-viden 1997
Praznik. Libreto. ARBOS-proplancima. Beljak-Graz 2005

MG74 (N)