Godina izdanja: 2023.
Format - 25 cm
Povez - Mek
Pismo - Ćirilica
Izdavač: Društvo za urbanu istoriju
Autor: Vladimir Krivošejev, Rade Ristanović
EAN: 9788682354024
Knjiga koju su pred stručnu i širu publiku stavili dr Vladimir Krivošejev i dr Rade Ristanović predstavlja nastavak njihovih istraživanja u oblasti muzeologije i zaštite kulturnih dobara na teritoriji okupirane Srbije tokom Drugog svetskog rata. Ova ta nije do sada detaljnije analizirana u našoj istoriografiji. Radu muzeja tokom okupacije mahom je posvećivana manja pažnja u okviru širih sinteza pisanih prilikom obeležavanja jubileja pojedinih muzeja. Ova publikacija je strukturirana po tatsko-hronološkom principu i autori su uspeli da nam pruže sveobuhvatnu analizu te istraživanja. U pojedinim segmentima publikacija iskače iz zadatih hronoloških granica. Isto se odnosi na istorijat inicijativa i donošenja pravnih legislativa i stvaranja okvira za razvoj dela baštinske delatnosti u Srbiji od kraja XIX do kraja XX veka.U oblasti muzeologije ova publikacija je značajna sa više aspekata. Prvi i najvažniji je što pruža podatke o istorijskom razvoju muzejskih institucija na teritoriji okupirane Srbije tokom ovog perioda. Autori su na osnovu teljnog istraživanja uspeli da čitaocima približe delovanje institucija poput Muzeja Kneza Pavla, Muzeja srpske zlje, Etnografskog muzeja kao i lokalnih muzeja u Nišu, Negotinu, Velikom Bečkereku, Vršcu itd. Akcenat je stavljen i na nastojanje okupatorske i kolaboracionističke uprave da se u gradovima poput Kruševca, Jagodine i Kraljeva osnuju muzeji. Ovo nije puka događajno-hronološka istorija već analiza koja nam pruža uvid kako su funkcionisale i sa kojim problima su se suočavale navedene institucije. Autori su vešto rekonstruisali muzejsku svakodnevnicu sa posebnim osvrtom na položaj muzealaca u ovom teškom i iskušenjima ispunjenom periodu.Ta zaštite kulturnih dobara analizirana je u dvostrukom tatskom okviru. Prva je detektovanje, popisivanje i zaštita nepokretnih i pokretnih kulturnih dobara. Kolege Ristanović i Krivošejev ukazali su na osnivanje i delovanje prve ustanove za zaštitu kulturnog nasleđa: Centralnog zavoda za čuvanje starina.Drugi aspekat je totalno opozitan prvom i predstavlja analizu pljačke i uništavanja kulturnih dobara od strane okupatora.Dosadašnja istraživanja su uglavnom okupacionu politiku sagledavala kroz analizu sprovođene represije i stradanja. Ova publikacija donosi novi aspekt angažovanja nacističke Načke na ovom prostoru. Nudi i nova saznanja o kulturnoj politici vlade Milana Nedića.Kolege Ristanović i Krivošejev pirijski su istražili tu. Posebno je za pohvalu korišćenje velikog broja dokumenata načke provenijencije, što je retkost u našoj istoriografiji. Sveukupno sagledana, ova knjiga predstavlja veliki doprinos u oblasti istorije baštinske politike i ustanova kulture na teritoriji Srbije.