ISBN: Ostalo
Godina izdanja: 2014
Autor: Domaći
Jezik: Srpski

Polovna knjiga, izuzetno očuvana, kao nova.

Urednici: Vidoje Golubović, Borislav Novaković,
Izdavač: Udruženje ratnih dobrovoljaca 1912-1918 i njihovih potomaka i poštovalaca - Beograd, Zrenjanin,
2014. god.
Broširan povez, 24cm.
430 str.

Hercegovci srpski ratni dobrovoljci u ratovima Crne Gore i Srbije 1912-1918

U knjizi su trenutno sabrana imena 4.882 dobrovoljca o kojima su do sada prikupljeni podaci sa prostora 12 srezova istočne Hercegovine, ali je ona još u radnoj verziji jer se nadamo da će, poput dodatnog izdanja iz 2002. i dopunom 500 imena 2004. godine, i ovo izdanje biti dopunjeno nakon distribucije u Hercegovini, kada ljudi koje to interesuje i koji o tome imaju podataka budu izvršili eventualne dopune.

Cilj monogorafije koju su radili brojni autori otkako je, kako kaže, 1947. godine Udruženje proglašeno fašističkim, a arhiva spaljena, da obnavlja podatke koji su postojali prije 70 godina i koji su i tada govorili o činjenici da je u cijeloj istočnoj Hercegovini dobrovoljaca iz Trebinja bilo najviše, što je i razumljivo jer je u pitanju najveća opština.

Trebinjaca je za sada popisano 1.100, Bilećana 937, Gačana 903, Nevesinjaca 600, Mostaraca 150, a najveći broj poginulih na broj dobrovoljaca je takođe iz Sreza Trebinje, odakle je svaki četvrti dobrovoljac poginuo, jer su najžešće borbe vođene na granici sa Crnom Gorom, na prostorima regije Zupci i pograničnih krajeva Gacka.

„Potrebno je istaći da je veliki broj Trebinjaca iz Amerike, kao dobrovoljci, došlo na Solun i upravo su oni bili gurnuti u prve borbene redove i u najžešće bitke, što je razlog velikog broja stradalih iz Trebinja“, pojašnjava Vuković.

Vasilije Masleša, sin odlikovanog dobrovoljca, učesnika borbi na Verdenu, kaže da Hercegovci neće posustati u sabiranju imena srpskih dobrovoljaca iz ovih krajeva, kako bi se znalo kako su se naši preci odvajkada borili za slobodu, dolazeći čak iz „bijelog svijeta“ da brane rodna ognjišta, poput njegovog saplemenika Krsta Masleše koji je došao iz Amerike i bio barjaktar na Skadru, pa otišao u bitku na Bregalnicu sa Bugarima, a zatim na Solun.