ISBN: Ostalo
Godina izdanja: 2005
Jezik: Srpski
Autor: Strani

Kao nova

Svetac i magle : Tito i njegovo vreme u novim dokumentima Moskve i Beograda / Pero Simić
Vrsta građe stručna monografija
Jezik srpski
Godina 2005
Izdavanje i proizvodnja Beograd : Službeni list SCG, 2005 (Beograd : Atelјe Bogdanović)
Fizički opis 442 str. : graf. prikazi, [32] str. s tablama ; 24 cm
Drugi autori - osoba Dimić, Ljubodrag, 1956- = Dimić, Ljubodrag, 1956-
ISBN 86-355-0673-1 (broš.)
Napomene Tiraž 1.000
Str. 11-14: Došlo vreme ozbilјnih istraživanja / Ljubodrag Dimić
Na presavijenom delu kor. lista autorova slika i beleška o njemu
Napomene i bibliografske reference uz tekst
Registar.
Predmetne odrednice
Tito, Josip Broz, 1892-1980 -- Istorijska građa
Jugoslavija -- Političke prilike -- 20v -- Istorijska građa

Svetac i magle, Pero Simić
Ličnost Josipa Broza Tita i njegova politička aktivnost privlačili su pažnju naučnika, publicista i novinara i o njemu je napisano na hiljadu apologetskih ali i negatorskih i najmanje dokumentarnih knjiga na našem i stranim jezicima. Međutim, još nema kritički napisane njegove biografije, koja bi pojasnila mnoge kontroverze iz njegovog dugogodišnjeg života i njegove uloge kao političara. Još uvek je njegova biografija obavijena misterijama, od datuma rođenja, identiteta, njegove uloge u KPJ, dok nije došao na njeno čelo pa i kasnije, kada je namerno zamućivao svoju biografiju držeći se na distanci od saradnika ali i porodice. Sve je to doprinelo da nam deluje kao zagonetna ličnost.

U vremenu kada su mnogi posustali da razreše enigmu Tito, Pero Simić je uporno oko dve decenije istrajavao tragajući za novim dokumentima u stranim i našim arhivima da bi, kako sam piše, pomoću njih rasterao “magle” oko Titove biografije. On je već objavio nekoliko knjiga o Titu. Za razliku od prethodnih, u ovoj knjizi se odrekao interpretacija, pustio da dokumenta govore o Titu, uz neophodne komentare i vešto izvučene podnaslove, koji privlače pažnju čitalaca, jer karakterišu sadržinu određenih dokumenata.

Ova knjiga odabranih dokumenata sadrži ih oko 150, koji uglavnom nisu dosada objavljivani a potiču iz perioda od 1935. do 1975. godine. u njoj je Tito zastupljen u svim svojim aktivnostima kao neumorni boljševički funkcioner, kao vođa revolucije, koji se svim sredstvima bori da osvoji vlast, kao polovični reformator staljinizma i lider nesvrstanih zemalja i kao akter i posmatrač slabljenja Jugoslavije. Pri odabiranju arhivske građe o Titu, Simić je primenio dva kriterijuma: da u knjizi objavi što više dokumenata, koja dosada nisu publikovana i da odabrani dokumenti omoguće čitaocima da što šire upoznaju Titovo vreme i sve strane njegove zanimljive ličnosti.

Imajući u vidu ove kriterijume, centralno mesto u zborniku zauzimaju Titove moskovske godine, koje su najmanje poznate, kao i poslednje godine njegove vladavine, koje zbog nedostupnosti arhivske građe nisu mogle biti istraživane. Iz prvog perioda 1935-1941. posebno vredna pažnje su dokumenta iz Titovog i drugih dosijea jugoslovenskih komunista iz bivšeg arhiva Kominterne i nekoliko desetina dokumenata iz arhiva NKVD-a iz kojih nedvosmisleno proizlazi da je Tito u to vreme kombinovao obaveštajnu sa partijskom aktivnošću. Iz objavljenih dokumenata u ovoj knjizi potpunije se sagledava njegova aktivnost da ga Kominterna imenuje za generalnog sekretara KPJ po cenu odricanja od bivših drugova rukovodilaca KPJ, koji su nestali u staljinističkim čistkama, zahvaljujući i negativnim karakteristikama, koje je pisao o njima pa i o svojoj venčanoj ženi Luci Bauer.

Posebno mesto u ovom selektivnom zborniku zauzimaju dokumenta iz Titovog ličnog arhiva, koji najpotpunije osvetljavaju način njegove autokratske vladavine. Preko izveštaja raznih podređenih službi znao je šta se svakodnevno dešava u Jugoslaviji a posebno u Beogradu.

Za period socijalizma uneta su i dokumenta iz Arhiva SCG, uglavnom izvodi iz stenografskih beležaka i magnetofonskih snimaka sa sastanaka najužeg rukovodstva SKJ na kojima su se donosile najsudbonosnije odluke za Jugoslaviju. Ova dokumenta rečito govore o tehnologiji Titovog autokratskog režima i mehanizmima na kojima je počivao.

Neke magle oko Tita Pero Simić je uspeo da rastera, kao što je bila Titova tvrdnja da je postao generalni sekretar KPJ 1937. i što se slavilo za vreme njegovog života. Simić je sa svim dokumentima dokazao da je to tek ostvario na Petoj zemaljskoj konferenciji KPJ u Zagrebu krajem oktobra 1940. godine. Sa ovom knjigom potpunije se sagledava Titova biografija i način njegove vladavine posebno sa negativne strane, pa će izazvati interesovanje ne samo kod naučnika nego i običnih čitalaca.

Venceslav Glišić
21.03.05 Politika