Godina izdanja: 2014
ISBN: 978-86-7269-158-0
Autor: Domaći
Oblast: Slikarstvo
Jezik: Srpski

autorke izložbe i kataloga Ljubica Miljković, Gordana Stanišić

Narodni muzej 2014 160 strana : reprodukcije u boji

odlična očuvanost

1. CILJ I KONCEPT IZLOŽBE

Katalog prati retrospektivnu izložbu organizovanu povodom 150 godina od rođenja Marka Murata (1864–1944), jednog od ključnih slikara srpske moderne, poznatog po:

istorijskim kompozicijama,

pejzažima Dubrovnika i Primorja,

religioznom slikarstvu,

ranom prihvatanju evropskih umetničkih tokova u okviru akademskog realizama i postromantičarskih tendencija.

Osnovni cilj izložbe bio je da:

predstavi razvoj umetnikovog stila;

pokaže raspon njegovih tema;

reinterpretira Murata kao figuru koja spaja kulture (Dubrovnik – Srbija – Evropa);

ponudi nova čitanja njegovog opusa kroz savremeni kritički pristup.

2. STRUKTURA KATALOGA

Katalog je podeljen na četiri celine:

I. Uvodne studije (Miljković, Stanišić)

biografski pregled,

istorijsko-kulturološki kontekst,

položaj u razvoju srpskog i jugoslovenskog slikarstva.

II. Analitički tekstovi o tematskim oblastima Muratovog opusa

istorijsko slikarstvo

pejzaž

sakralna umetnost

portret

III. Katalog dela – reprodukcije

Centralni deo: visoko kvalitetne reprodukcije radova iz muzejskih i privatnih zbirki.

IV. Dodatak

hronika života,

bibliografija,

spisak izložbi.

3. KLJUČNE TEME I TEZE IZ UVODNIH TEKSTOVA

3.1. Marko Murat kao umetnik između kultura

(autorke ističu ovaj koncept kao glavni)

Murat je rođen u Dubrovniku, školovan u Minhenu, a profesionalno delovao u Srbiji. Na taj način predstavlja:

simbol kulturnog prožimanja mediteranske, germansko-akademske i srpske umetničke tradicije;

umetnika čiji se identitet razvija između tri središta: Dubrovnik – Zagreb – Beograd.

Ključni zaključak:

Murat svojom umetnošću gradi vizuelni prostor zajedničkog kulturnog nasleđa Južnih Slovena.

3.2. Istorijske kompozicije – patriotski i kulturni narativ

Murat je poznat po monumentalnim istorijskim scenama (npr. Dolazak cara Dušana u Dubrovnik, Kosovski boj – studije). Katalog ističe:

sintezu akademske kompozicije i romantičarske epike,

unutrašnju dramaturgiju i simboličnost likova,

upotrebu boje i svetla kao sredstva patriotske uzvišenosti.

Ove slike spadaju u vrhunac srpskog akademizma.

3.3. Pejzaži – Murat kao „slikar Dubrovnika“

Jedan od najvažnijih doprinosa kataloga jeste sistematizacija i novo čitanje Muratovih pejzaža:

dubrovačke vile, porti, ulice, obale,

mediteranska svetlost i kolorit,

atmosfera tihe, lirske vedrine.

Katalog pokazuje da Murat prerasta status akademskog slikara istorijskih kompozicija kada se bavi pejzažom.

3.4. Religiozna umetnost – između romantizma i akademizma

Murat je bio angažovan u izradi:

oltarskih slika,

ilustracija,

zidnog slikarstva.

Tekstovi ukazuju na:

sklad između zapadnoevropske religiozne ikonografije i srpskog kanonskog predanja,

oslanjanje na Minhensku školu (Löfftz, Diez),

meku modelovaciju svetla i tihu duhovnost.

3.5. Portreti

Portreti Murata su:

psihologizirani,

precizni,

često intimni,

sa pažljivo modeliranom svetlosnom atmosferom.

Pokazuju umetnika koji dobro poznaje strukturu lica i karakter modela.

4. NAUČNI DOPRINOS KATALOGA

Reinterpretacija Murata kao južnoslovenskog, a ne samo srpskog ili dubrovačkog umetnika.

Uvođenje novih analiza po tematskim celinama.

Bogato faksimilsko i vizuelno dokumentovanje.

Kritičko vrednovanje Muratovog mesta u razvoju moderne umetnosti.

Katalog pruža prvu široku retrospektivnu sintezu posle nekoliko decenija.

5. ZAKLJUČAK

Katalog Marko Murat – u čast 150 godina od rođenja predstavlja jedno od najkompletnijih i najstručnijih savremenih izdanja posvećenih Muratu. Zahvaljujući uvodu Miljković i Stanišić, pruža:

jasno stilsko-poetičko profilisanje,

kulturološku perspektivu,

i bogatu vizuelnu dokumentaciju.

U akademskom kontekstu ovaj katalog je odličan za radove o:

srpskom akademizmu,

umetničkim vezama Dubrovnika i Srbije,

razvoju pejzaža u moderni,

slikarima Minhenske škole.