ISBN: Ostalo
Godina izdanja: 2022
Autor: Domaći
Oblast: Slikarstvo
Jezik: Srpski

Autor Ješa Denegri
izložba u Beogradu 2018. BEOGRADSKI LAVIRINTI - katalog

U Zborniku Seminara za studije moderne umetnosti, Filozofski fakultet Univerziteta u Beogradu, profesorka Lidija Merenik, istoričarka umetnosti, objavila je sećanje na Zorana Grebenarovića:
Školovan na Akademiji likovnih umetnosti u Beogradu (1976–1981), Zoran Grebenarović je prvi samostalni izlagački nastup imao 1981. godine, posle čega je, ubrzo, usledio odlazak u Njujork (1982–1986). Čini se danas da se prelomna tačka njegovog ranog opusa dogodila baš u Njujorku, jer odatle, 1983. godine, donosi niz izuzetnih dela koja iste godine izlaže u Galeriji Doma omladine Beograda, apstrakcije velikih formata, naglašenih asocijativnih svojstava i dinamičnih, ritmičnih i oštrih ugaonih bojenih oblika. Slike uzburkane i frenetične atmosfere imaju sličnosti sa duhom prizora, atmosfere i kompozicije velikih tempera koje radi 1981. godine. Osnovna karakterna odlika ovih dela je dekonstrukcija predmeta u anti ili nepredmetnu disfunkcionalnu celinu sopstvenih kompozicionih načela, kao u slikama ’U ritmu V avenije’, ’Goodbye, pork pie hat’, ’Krvna slika’ (sve iz 1983). Većina ih je izrasla na dvojakom baštinjenju i aproprijaciji: prvo „deevolucije“ postkubizma, karakteristične za modernistička htenja od pedesetih godina 20. veka na dalje, a potom i kubo-futurističkih i konstruktivističkih formi. O drugom svedoče skulpture / konstrukcije koje nastaju u Njujorku (’Skulptura 1’, ’Skulptura 3’), koje isprobavaju tatljinovske principe konstrukcije iskazane u ’Spomeniku III Internacionali’. ’Apstrakcija bez adrese’ (Homeless representation), kao suštinska odlika Grebenarovićevih traženja u Njujorku, jeste upravo postupno nastajanje apstrakcije iz figuralnog i predmetnog sveta, apsolutna geometrizacija figure, a kasnije i arhitektonskih elemenata, u 2D sliku nereferencijalnih svojstava. On je, takođe, prihvatio i prilagodio svom prosedeu allover slikanu ravan. Allover kompozicija sa više ili puno centara, tj. naglašenim gubitkom jednog centra je važan rani element njegovog dela i retka pojava, načelno gledano, u srpskom posleratnom modernom slikarstvu. Na allover, kao posleratnu modernističku tekovinu Njujorške škole, može se gledati i kao na ideologiju američkog modela / tipa slike, u smislu u kojem je ona suprotstavljena ideologiji kompozicije i komponovanja Pariske škole, tj. njenom ‘osećanju ivice slike kao ograničenja’. Spoznaja i pouka o nekim od osnovnih elemenata ne samo allover slike, već i ‘američkog modela’ slike prenose se i na njegova dela koja nastaju kasnije i koja kulminiraju oko 1989. godine, pre svega u pogledu apsolutne autonomije slikanog polja, ukidanja svakog valerskog odnosa i uspostavljanje jakih kontrasta toplih i hladnih boja. Bila je to idealna priprema za slike iz 1986, koje su do danas Grebenarovićev zaštitni znak.“