Godina izdanja: 2009
ISBN: 978-86-519-0368-0
Jezik: Srpski
Autor: Strani

DŽON PLAMENAC

ČOVEK I DRUŠTVO - kritičko ispitivanje nekih važnih društvenih i političkih teorija od Makijavelija do Marksa

Predgovor - Vučina Vasović

Prevod - Branimir Gligorić

Izdavač - Službeni glasnik, Beograd; CID, Podgorica

Godina - 2009

888 strana

24 cm

Edicija - Biblioteka Društvena misao. Edicija Načela politike

ISBN - 978-86-519-0368-0

Povez - Tvrd

Stanje - Kao na slici, tekst bez podvlačenja



SADRŽAJ:
VUČINA VASOVIĆ - Samosvojna Plamenčeva politička misao
1 Uslovi i faktori oblikovanja Plamenčevog teorijskog lika
1 Predakademski život i obrazovanje
2 Akademska oksfordska karijera
3 Duhovna situacija vremena
4 Lične predispozicije

II Suština, smisao i ogledna polja teorijskog rada
1 Usputne ili preliminarne metodološke opservacije i uputi
2 Smisao i polje prostiranja političke teorije
A Politička nauka i politička teorija
B Kritika argumenata, odnosno predstava da je politička teorija mrtva
C Zadaci političke teorije
3 Ključni tematski krugovi i portreti velikih mislilaca
4 Plamenčevo poimanje politike, države i demokratije

III Rezultati i dostignuća teorijskog rada
Literatura

PRVI DEO
Uvod
I Makijaveli
I Uvod
II Italija i Firenca u vreme Makijavelija
III Makijavelijeva karijera i njegova dela
IV Makijavelijeva politička teorija i njegova filosofija života
1 Makijavelijevo shvatanje države
2 Makijavelijeva vera u čovekovu sposobnost da menja svoju okolinu
3 Psihologija vladara i podanika
4 Makijavelijeva zainteresovanost za moral kao društvenu silu
5 Makijavelijev stav prema religiji
6 Makijavelijeva sklonost ka narodnoj ili slobodnoj vladavini
7 Makijavelijeva slava zbog nemoralnosti
8 Makijavelijev veliki propust

II Sloboda savesti
I Tradicionalne koncepcije i reformacija
1 Srednji vek
2 Luter
3 Kalvin
4 Jezuiti
5 Sekte
II Razvoj tolerancije i slobode savesti
1 Argumenti za puku toleranciju
2 Socinijanci i Kastiljone
3 Sloboda savesti i filosofi

III Boden
I Njegova filosofija uopšte
II Njegovi pogledi na toleranciju
III Njegova politička teorija
1 Vlast, pravo i suverenost
2 Oblici vladavine
3 Ograničenja vlasti: francuska monarhija

IV Hobs
I Uvod
II Hobsov opis ljudske prirode
III Zakoni prirode
IV Sklapanje i izvršavanje ugovora
V Hobsova koncepcija prirodnog prava i njegovog korišćenja
VI Hobsov argument u prilog apsolutnoj vladavini
VII Zaključak

V Božansko pravo i apsolutna monarhija
I Poreklo učenja
II Popularnost i važnost učenja
III Filmer
IV Bosije
V Paskal

VI Lok
I Uvod
II Kratak pregled Lokove političke teorije
III Lokovo shvatanje društva i pristanka
IV Lokovo objašnjenje vlasništva
V Zaključak

VII Monteskje
I Monteskjeovo shvatanje društva
II Monteskjeova teorija klime
III Monteskjeovo shvatanje zakona
IV Monteskjeova klasifikacija oblika vladavine
V Izvori političke aktivnosti
VI Monteskje o vlasti i slobodi
VII Monteskje i Lok o podeli vlasti

VIII Hjum
I Hjumovo odbacivanje prirodnog zakona i društvenog ugovora
II Hjumovo objašnjenje pravde i vernosti kao veštačkih vrlina
III Pokornost državi
IV Vlasništvo i stranka
V Hjumova koncepcija uravnoteženog uređenja
VI Hjumov ideal Komonvelta

IX Berk
I Berk o korišćenju stranaka u slobodnoj državi
II Berk o stanju stvari u Americi
III Berk o Francuskoj revoluciji
IV Razmišljanja o Berku
1 Jake strane Berkovih argumenata
2 Slabe tačke Berkovih argumenata

X Ruso
I Prirodno stanje i poreklo postojećih država
II Prirodna dobrota čoveka
1 Genealogija strasti
2 Šta sačinjava dobrotu dobrih strasti i opakost opakih?
3 Šta Ruso podrazumeva pod savešću?
4 Koji uslovi moraju postojati da bi čovek dostigao dobrotu?
5 Šta se može učiniti da bi se stvorili uslovi povoljni za dobar život?
6 Platon i Ruso
III Opšta volja
1 Njegovo prvo načelo
2 Njegovo drugo načelo
3 Njegovo treće načelo
4 Njegovo četvrto načelo
IV Kako Ruso shvata jednakost i zašto misli da je ona važna
V Neliberalna ljubav prema slobodi

DRUGI DEO
XI Bentam i njegova škola
I Bentamova teorija morala
II Vrhovna vlast
III Utilitaristički argument u korist demokratije

XII Rani socijalisti, francuski i engleski
I Njihovi predominantni interesi
1 Njihovo razlikovanje od Rusoa
2 Njihova zainteresovanost za istoriju
3 Njihova odbojnost u odnosu prema državi
4 Njihov „materijalizam“
5 Njihov feminizam
II Sen-Simonovo objašnjenje društvene promene Da li su rani socijalisti bili utopisti?
1 Sen-Simon o toku društvene promene
2 Njihove iluzije
3 Njihova odbojnost prema nasilju
III Hodžskin i Tompson kao kritičari klasične ekonomije; Furijeovo idealno društvo
1 Hodžskin i Tompson
2 Furije
IV Njihovo mišljenje o religiji, nacionalizmu i ratu
1 Zloupotreba i upotreba religije
2 Bratstvo
3 Odbojnost prema nacionalizmu

XIII Hegelova društvena i politička filosofija, I
I Hegelovska metafizika
A Zagonetke i rešenja
I Epistemološke zagonetke
II Logičke zagonetke
B Zašto su Hegelova rešenja neprihvatljiva
I Duh i priroda
II Izvođenje kategorija
II Napredak duha
A Opšti argument Fenomenologije duha
Zbivanje duha kao što se otkriva u ličnim stavovima i filosofijama
1 Iskustvo i znanje
2 Potreba za priznanjem
3 Gospodar i rob
4 Stoicizam i skepticizam
5 Nesrećna svest
6 Duh u neposrednosti
7 Zajednica bez duše
8 Svet kulture
9 Oblici individualizma
10 Prosta i plemenita svest
11 Racionalistička filosofija
12 Revolucija
13 Moralna volja
14 Zadovoljeni duh
Zbivanje duha kao što se otkriva u religiji
1 Hegelova ideja religije
2 Prirodna religija
3 Estetska religija
4 Otkrivena religija
5 Hegelova religija
B Ispitivanje argumenta Fenomenologije
Nedostaci argumenta
1 Jedinstven i nužan proces
2 Hegel shvata nedokazano kao dokazano
3 Hegelova irelevantnost
4 Samosvest i protivrečnost
5 Racionalizam i revolucija
6 Gospodar i sluga
7 Ropstvo i progres
8 Neobično objašnjenje revolucije
9 Hegel i Napoleon
Dobre strane argumenta
1 Ja i njegova sredina
2 Svet i jezik
3 Priznanje i samouvažavanje
4 Čovek, stvaralac i proizvod društva
5 Uloga nesvesnog
6 Pojam slobode
7 Sloboda i zakon
8 Društvena uloga
9 Pojam ideologije
10 Ideja progresa
III Svetska istorija
1 Hegelova evropska predrasuda
2 Svetskoistorijske ličnosti
3 Germanski svet
4 Hegelova protestantska predrasuda
5 Njegova odbojnost prema demokratiji
6 Stagnacija i napredak

XIV Hegelova društvena i politička filosofija, II
IV Hegelova teorija države
A Opšta zapažanja
1 Zašto je čoveku potrebna sloboda
2 Društvo kao nenameravani produkt ljudske delatnosti
3 Moral i sloboda
4 Moralnost i racionalnost
5 Racionalnost i zakon
6 Dužnost pokoravanja
B Opšti aspekti i oblici društvenog života
1 Predstavljanje učenja
2 Apstraktno pravo i moral
3 Porodica i građansko društvo
4 Hegelova sofistika i moć zapažanja
C Apstraktno pravo, moral i etički život
1 Vlasništvo i ugovor
2 Zločin i kazna
3 Zahtevi savesti
D Porodica i građansko društvo
1 Hegelovo shvatanje života u zajednici
2 Porodica
3 Poređenje Bentama i Hegela
4 Građansko društvo je obrazovno
5 Društvene klase
6 Pravosudni sistem
7 Korporacije
E Država
1 Šta je država?
2 Tri državne vlasti
3 Predstavničke skupštine
4 Sloboda govora
5 Odnosi između država
6 Rat
F Primedbe Hegelovoj teoriji države
1 Lažne optužbe protiv Hegela
2 Njegovi preterani zahtevi prema državi
3 Zašto ne svetska država?
4 Uspeh i opravdanje

XV Marksizam, I
I Šta je, prema Marksu i Engelsu, osnovna determinanta društvene promene i u kojem smislu je ona osnovna?
1 Baza i nadgradnja
2 Smisao za razlikovanje
3 Odnosi u proizvodnji
4 Osnovno i izvedeno
5 Nauka kao društveni činilac
II Šta su Marks i Engels podrazumevali pod klasom, klasnim sukobom i klasnim interesima?
A Klase i klasni sukobi
I Marksističke klase
II Klasna nejednakost
III Vrste klasa
IV Klasna struktura i način proizvodnje
V Klasni sukob i društveni razvitak
VI Marksistički model revolucije
VII Klasna svest
B Klasni interesi, nepomirljivi klasni interesi i ekploatacija
I Pomirenje interesa
II „Objektivni“ klasni interes
III Eksploatacija
III Šta su Marks i Engels podrazumevali pod ideologijom? Kako su
razumeli njenu funkciju u društvu?
1 Marksističke upotrebe reči „ideologija“
2 Moral i pravni pojmovi
3 Ideologija kao lažna svest
4 Ideologija i klasni interesi
5 Klasna ideologija i religija
6 Uređena teorija
7 Ideologija kao „odraz“ nečeg drugog

XVI Marksizam, II
IV Kako su Marks i Engels shvatali funkciju države u društvima podeljenim na klase i šta će, prema njihovom predviđanju, iščeznuti u besklasnom društvu?
A Država i društvene klase
I Tri gledišta o državi
II Država i „nepomirljive“ klase
III Instrument ili uslov klasne dominacije?
IV Države koje ne kontroliše nijedna klasa
B Iščezavanje države
I Nikada više organizovana sila
II Nikada više otuđenje
III Upravljanje i hijerarhija
IV Pariska komuna i sovjeti
V Sukobi u besklasnom društvu
C „Zaostala“ društva i njihovi politički problemi
I Dve pretpostavke
II Dve vrste „normalne“ evolucije
III Uticaj „naprednih“ na „nazadna“ društva
IV Škripac u kojem su se našli boljševici
D Marksistički ideal

XVII Vera u progres
I Šta sadrži vera u progres
1 Pre doba nauke
2 U naučnom dobu
3 Rusoovo poricanje
II Integralna društvena promena i individua
1 Društvena promena i individualna sloboda
2 Šta predviđa društvena promena?
3 Ishod nauke i istorije
III Sreća i širenje znanja
1 Zabluda i porok
2 Znanje, vrlina i sreća
3 Razum i razumevanje
4 Znanje kao sredstvo za sreću
5 Kondorse i dubinska psihologija
6 Upotrebe nauke, prirodne i društvene
7 Znanje i prilika da se ono upotrebi
Registar


`„Među viđenije teoretičare zapadnoevropskog prostora sredine dvadesetog veka spada, svakako, oksfordski profesor Džon Plamenac. Svojim delom i originalnošću, Plamenac je izborio svoje dostojno mesto i prepoznatljivost u odabranoj porodici političkih mislilaca savremenog doba. Nema posebnih knjiga, doktorskih ili magistarskih disertacija, pa ni zapaženijeg broja enciklopedijskih odrednica koje bi bile posvećene njegovom delu. Ali, čuđenju nema mesta ako se ima u vidu da i dela mnogih drugih umnih filozofa i teoretičara nisu bila dužeg trajanja.

U senci mnogih instant proizvođenih kvaziinovatora i pomodaraca stajali su i drugi umni mislioci bez velikog smisla i želje za samoreklamiranjem i pompom. Među te umnije a ćudljivije pisce pripadao je i Džon Plamenac. Moglo bi se reći da je, u poređenju s mnogim od njih, Plamenac malo bolje, ali još uvek ne sasvim dobro, prošao. Njegovo ime se još pominje u manjem broju ozbiljnih rasprava. To, naravno, nije dovoljno s obzirom na njegov teorijski opus i ako se žele sačuvati i razvijati dosadašnja dostignuća i tekovine političke misli. No, verujemo da čudno i ćudljivo rešeto vremena ne priznaje improvizacije, nametanja, preskakanja i zaskakanja. Ono daje šansu razumu i moralu da pokažu svoju moć i delotvornost. Od ljudi, naročito onih koji se bave političkom teorijom i naukom, zavisi hoće li ovu potencijalnu šansu osvestiti i iskoristiti. Čini se da je došlo vreme da se i Plamencu pokloni veća pažnja od one dosadašnje...“ (prof. dr Vučina Vasović)`


Ako Vas nešto zanima, slobodno pošaljite poruku.

Adam Toma Akvinski Amerika Apsolutizam Apsolutna Monarhija Aristokratija Aristotel Pjer Bejl Džeremi Bentam Edmund Berk Jeremy Bentham Burke Luj Blan Louis Blanc Žan Boden Jean Bodin Bog Žak Beninj Bosije Jacques Benigne Bossuet Crkva Rene Dekart Descartes Demokratija Duh Zakona Egoizam Fridrih Engels Friedrich Fenomenologija Duha Robert Filmer Šarl Furije Fourier Charles Dejvid Hjum David Hume Tomas Hobs Tohmas Hobbes Hrist Hrišćanstvo Idealizam Jevreji Imanuel Kant Immanuel Kazna Ogist Kont Auguste Comte Liberalizam Džon Lok John Locke Martin Luter Nikolo Makijaveli Niccolo Machiavelli Karl Marks Marx Džon Stjuart Mil John Stuart Mill Šarl Monteskje Mišel De Montenj Michel Montaigne Charles Montesquieu Napoleon Bonaparta Isak Njutn Isaac Newton Robert Oven Owen Papa Blez Paskal Blaise Pascal Platon Pjer Žozef Prudon Pierre Joseph Proudhon Racionalnost Revolucija Rim Žan Žak Ruso Jean Jacques Rousseau Klod Anri Sen Simon Claude Henri Saint Simon Smit Smith Socijalizam Sreća Suverenost Svojina Aleksis De Tokvil Alexis Tocqueville Vilijam Tompson Utilitaristi Utilitarizam Vladalac Zakon