ISBN: Ostalo
Godina izdanja: 2015.
Autor: Domaći
Jezik: Srpski

Valjevo 2015. Mek povez, ćirilica, bogato ilustrovano, 47 strana
Katalog je , bukvalno, kao nov.



Ustaljeni pojam Valjevska bolnica, bar kada je reč o prvim godinama Velikog rata, ne odnosi se na konkretan bolnički objekat ili bolnicu kao instituciju, već označava sklop specifičnih događaja usled kojih je ceo grad postao jedna velika bolnica.
U ratnim planovima Kraljevine Srbije bilo je predviđeno da Valjevo, zbog strateškog položaja i postojanja garnizona, bude jedan od glavnih centara vojnog saniteta. Grad na Kolubari je ovakvu ulogu imao i tokom Balkanskih ratova, kada su mesta borbenih dejstava bila udaljena od njega, da bi sa početkom Prvog svetskog rata i sukoba na bliskoj drinskoj granici ta uloga dobila dodatni značaj; Valjevo je postalo sedište dve stalne bolnice i šest rezervnih bolnica, raspoređenih u više desetina različitih objekata širom grada.
Prvih ratnih meseci (jul — novembar) 1914. godine u valjevskim bolnicama zbrinjavani su ranjenici iz Prve i Druge neprijateljske ofanzive. Ovaj period je, zbog brojnih stradalih, bio prožet veoma teškim trenucima, naročito tokom Druge ofanzive. Osim priliva velikog broja ranjenika tada je stanje u gradu dodatno otežano i dolaskom brojnih izbeglica. Valjevo već tada postaje grad - bolnica. U naselju koje je sa najužom okolinom imalo oko 8.000 žitelja u pojedinim trenucima boravilo je više desetina hiljada ljudi. Uprkos ogromnim poteškoćama, srpski sanitet se, uz podršku građana Valjeva i stranih lekarskih misija, suočavao sa više ili manje očekivanim problemima, sa kojima je imao iskustva: ranama od metaka i šrapnela i bolestima kao što su trbušni tifus, dizenterija, rekurens... Postoje indicije da se u pojedinačnim slučajevima već tada pojavio i pegavi tifus, ali nisu uočene naznake epidemije.
Posle Treće austrougarske ofanzive, kratkotrajnog osvajanja (l6. novembar — 9. decembar) i velike srpske pobede u Kolubarskoj bici, povratkom vojske i stanovništva u oslobođeni grad Valjevo se suočilo sa strahotama epidemije pegavog tifusa enormnih razmera. Zdravstvena služba nije bila pripremljena za takvu epidemiju, zakomplikovanu eskalacijom drugih bolesti, pre svega rekurensa i trbušnog tifusa. U ovim tragičnim trenucima, boreći se sa posledicama pošasti, srpsko sanitetsko osoblje je uz pomoć stranih lekarskih misija) građana i ratnih zarobljenika, negovalo znatno više bolesnih i ranjenih srpskih vojnika i civila i zarobljenih pripadnika ausgrougarske vojske neto što je Valjevo imalo stanovnika. Dok je u celoj Srbiji obolelo preko pola miliona ljudi, a broj umrlih vojnika, civila i zarobljenika procenjen na preko 170.000, smatra se da je u vreme epidemije (decembar 1914 - maj 1915) u Valjevu i njegovoj okolini umrlo više od 3.500 vojnika, civila i oko 2.000 zarobljenika. U jeku epidemije umiralo je dnevno 100, 150, pa i znatno više obolelih. Među njima su bili i mnogi lekari i bolničari.
Bio je to period zbog koga su Valjevo i njegove bolnice postali simboli stradanja u Velikom ratu, ali i požrtvovanosti, humanosti i međunarodne saradnje u borbi protiv epidemije neviđenih razmera.