ISBN: Ostalo
Godina izdanja: 1980
Jezik: Srpski
Autor: Strani

Helenska istorija Ksenofont
Izdavač : Matica srpska - Novi Sad ; 1980.god.
tvrd povez sa zaštitnim omotom, 307 str
Stanje odlično
,,,,,
Helenska historija (starogrčki: Ἑλληνικά) naslov je historiografskog dela starogrčkog pisca Ksenofonta, koje sastoji iz sedam knjiga i obrađuje razdoblje od 48 godina, tj. od 411. pne. do 362. pne.[1] Helenska historija, kako se čini, nije bila zamišljena kao jedinstveno delo, nego je pisana u nastavcima, koji su verovatno naposletku bili objavljeni zajedno, ali bez nužne revizije.
Ksenofont ovo svoje delo započinje, bez ikakvog uvoda, s opisom peloponeskog rata tamo gde je stao Tukidid u Historiji peloponeskog rata,[3] tj. s bitkom kod Kinoseme u jesen 411. pne.
,,,,,
U prve dve knjige Ksenofont sledi hronološki pristup svog uzora, Tukidida, te opisuje poslednje godine peloponeskog rata: Alkibijadovu pobedu kod Kizika, njegov povratak u Atinu i ponovno progonstvo, bitku kod Arginuskih ostrva (406. pne.) i suđenje pobedničkim admiralima koje je im organizovano u Atini jer nisu uspeli spasiti drugove s oštećenih brodova, zatim bitku kod Egospotama (405. pne.) i pad Atine (404. pne.), zavođenje tiranije Tridesetorice i njihovu vlast, pogubljene Teramenovo i, naposletku, Trasibulovo oslobođenje Atine od tiranske vlasti.[5]

U ostalim knjigama autor je napustio strog hronološki pristup i događaje grupisao tematski.[6] U 3. knjizi opisuje se spartansko ratovanje protiv Persijanaca u Maloj Aziji, zatim izbor Agesilaja za spartanskog kralja, otkrivanje Kinadonove zavere (397. pne.) i, na kraju, bitka kod Halijarta (395. pne.), u kojoj su se sukobili Spartanci i Tebanci i u kojoj je poginuo veliki spartanski vojskovođa Lisandar.[5] U 4. knjizi govori se o tome kako grčki polisi ― Korint, Teba, Atina i Arg ― uz pomoć persijskog novca spremaju rat protiv Sparte i kako njihovu udruženu vojsku pobeđuju Spartanci prvo u bici kod Nemeje i potom u bici kod Koroneje, no istovremeno pretrpe poraz u pomorskoj bici kod Knida (394. pne.); potom se opisuju dalje ratne operacije u Heladi i Maloj Aziji te na Egejskom moru.[7]

U 5. knjizi opisuju se sukobi Atinjana i Spartanaca kod ostrva Egine te sklapanje tzv. Antalkidinog mira između dve zaraćene strane (386. pne.), čije je uslove odredio Grcima persijski car; nakon toga Spartanci, kao garanti mira, intervenišu u svoju korist u mnogim grčkim gradovima, pa tako, na primer, raseljavaju Mantineju u seoska naselja, vraćaju u Flijunt izgnanike lakonofile, zauzimaju tebanski akropolj, koji nakon nekog vremena Tebanci uspeju osloboditi, a potom opsedaju Olint i primoravaju ga na sklapanje saveza sa Spartom.[7] Znatan deo 6. knjige posvećen je Jasonu iz Fere, sposobnom tesalskom vladaru i opisu njegove vladavine i smrti; dalje se pripoveda o promenljivim odnosima između tri glavne grčke države ― Atine, Sparte i Tebe: Atina sklapa mir sa Spartom i postupno se udaljava od Tebe, na koju krene spartanski kralj Arhidam II; u sukobu kod Leuktre (371. pne.) Tebanci poraze spartansku vojsku i potom zajedno s Arkađanima prodru duboko u Lakoniju, nakon čega Spartanci mole Atinu za pomoć.[7] U 7. knjizi opisuje se savez između Atine i Sparte te sve teži položaj u kojem se našla Sparta, protiv koje su se okrenuli Tebanci, Argivci i Arkadski savez. Savezništva i neprijateljstva stalno se okreću i menjaju, a do sukoba dolazi čak i u Olimpiji za vreme igara (364. pne.). Tebanski vojskovođa Epaminonda kreće na Peloponez, a svi se Peloponežani dele na protebanski i antitebanski tabor; ovom drugom taboru, koji je prijateljski nastrojen prema Sparti, u pomoć dolaze i Atinjani, dok su uz Epaminondu uglavnom Argivci i južni arkadski gradovi. Na kraju dolazi opis bitke kod Mantineje, u kojoj su se sukobili, s jedne strane, Tebanci, južni Arkađani i južni Peloponežani i, s druge strane, Sparta, Atinam severni Arkađani i još neki saveznici; ta je bitka ostala bez pravog pobednika, jer Tebanci, zbunjeni Epaminondinom pogibijom, nisu uspeli iskoristiti stečenu prednost.[8] Knjiga se završava sledećon napomenom:

A u Heladi je posle bitke kod Mantineje došlo do još većeg nereda i pometnje nego ranije. No, ja sam opisao dovde, a možda će se neko pobrinuti za kasnije događaje.[9]